Dom z bali — wszystko, co musisz wiedzieć! Wady i zalety domów z bali. Poradnik

Dom z bali to stylowe i ekologiczne rozwiązanie, które cieszy się coraz większą popularnością wśród osób planujących budowę domu. Jakie wady i zalety posiada dom z bali? Cena budowy, konstrukcja i konserwacja, czyli wszystko, co musisz wiedzieć!

Dom z bali — czym jest i jak wygląda jego konstrukcja?

Dom z bali to ciekawa propozycja architektoniczna dla wielbicieli prostych i naturalnych rozwiązań. Jest to ekologiczny budynek mieszkalny wykonany z bali drewna. Wyróżnia się solidne domy całoroczne oraz lżejsze budowle letniskowe. Domy mogą różnić się stylem oraz sposobem konstrukcji. Zawsze jednak zachwycają wyglądem, przytulnym wnętrzem oraz są przyjazne dla środowiska.

Bale zazwyczaj wykonuje się z naturalnego, litego drewna. Podobnie jak w klasycznych technikach budowlanych, drewniana konstrukcja umieszczana jest na płycie lub ścianach fundamentowych. Wewnętrzne stropy wykonywane są z lżejszych bali lub innej lżejszej konstrukcji drewnianej, na którą można nakręcić płyty gipsowo-kartonowe. Solidna konstrukcja umożliwia położenie każdego rodzaju pokrycia dachowego.

Rodzaje domów z bali

Domy z bali niegdyś kojarzone były niemal wyłącznie z architekturą wiejską lub góralską. Obecnie coraz częściej pojawiają się na terenach podmiejskich oraz nawet w miastach. Ich mieszkańcy doceniają korzystne dla zdrowia warunki, jakie stwarza budowla oraz niewysokie koszty eksploatacji budynku. Jakie są najpopularniejsze rodzaje domów z bali?

Domy z bali całoroczne

To typ budynków przeznaczonych do całorocznej eksploatacji. Dom zapewnia odpowiednią izolację zimą oraz wentylacje w cieplejszych miesiącach. Konstrukcje wykonane z grubych bali o dużej średnicy często nie wymagają dodatkowego ocieplenia, równocześnie zapewniając optymalną temperaturę wewnątrz, co korzystnie przekłada się na rachunki za ogrzewanie.

Budynek tworzony jest przez nakładane na siebie bali z wpustami i wypustami na końcach. Bale zazębiają się, tworząc szczelną konstrukcję. Jest to technika tradycyjnie wykorzystywana w domach góralskich budowanych bez gwoździ. Przykładem adaptacji tego typu budownictwa do nowoczesnych realiów są domy z bali parterowe całoroczne, które coraz częściej pojawiają się w architekturze podmiejskiej.

Nowoczesny dom z bali

To odpowiedź na potrzeby osób, które chcą mieszkać w ekologicznym i ergonomicznym domu, a równocześnie zależy im na nowoczesnym wyglądzie budynku, dostosowanym do stylu miejskiego. Taki efekt można uzyskać na przykład poprzez nakręcenie na drewnianą konstrukcję płyt gipsowo-kartonowych, dzięki którym dom z bali i nowoczesne wnętrze są możliwe do pogodzenia. Pozostawione fragmenty bali i litego drewna świetnie uzupełniają nawet minimalistyczne wnętrze.

Dom letniskowy z bali

Domy letniskowe również posiadają konstrukcję charakterystyczną dla całorocznych budynków, ale najczęściej są wykonane z bali o mniejszej średnicy. Lekka konstrukcja i brak dodatkowego docieplenia sprawiają, że domki z bali mają najczęściej sezonowy charakter.

Domy z bali — co warto wiedzieć?

Domy drewniane z bali to ciągle stosunkowo niszowa technologia we współczesnym budownictwie. Drewno budzi wątpliwości co do izolacyjności oraz trwałości względem budynków z cegły. Czy słusznie? Rozwiewamy wątpliwości oraz przedstawiamy główne wady i zalety domów z bali.

Różnice między domem z bali a z cegły

Podstawową różnicą jest czas budowy. Dom z bali buduje się znacznie szybciej. Jednak przeszkodą może być mniejsza dostępność fachowców. Dom z cegły to dłuższy i bardziej skomplikowany proces. Prace na mokro sprawiają, że materiały muszą wyschnąć, na co potrzebny jest czas.

Zobacz: Dom kopułowy — czym są i jakie są ich ceny?

Chociaż domy drewniane o konstrukcji szkieletowej mają raczej niskie właściwości izolacyjne, budynki z bali litych, drewnianych mają wyższą bezwładność cieplną, przez co szybciej się nagrzewają i utrzymują ciepło. Rozgrzanie domu z cegły wymaga znacznie więcej czasu. Oczywistą różnicą jest także ta wynikająca z wyglądu i typu architektury.

Izolacyjność, czyli czy w domu z bali jest ciepło?

Dom drewniany z bali posiada bardzo dobre parametry izolacyjne. Drewno szybko się rozgrzewa, a grube bale dobrze akumulują ciepło ze względu na swoją pojemność cieplną. W efekcie domy z bali zużywają znaczniej mniej energii potrzebnej do ogrzania wnętrza niż budynki wykonane w innych technologiach. Dobra izolacyjność sprawia również, że do budynku nie wchodzi wilgoć. Wszystko to sprawia, że wnętrze domu z bali jest ciepłe, nawet gdy oszczędzasz na ogrzewaniu.

Wady i zalety domów z bali

Dużą zaletą domu z bali jest szybki czas budowy, który może wynosić nawet 7 tygodni. Budowę można zrealizować w dowolnym czasie (również w zimie), co w przypadku domów murowanych jest niemożliwe. Drewno jest materiałem ekologicznym, który jest dobry dla środowiska oraz zapewnia przyjazne warunki do życia mieszkańcom domu. Materiał dobrze izoluje wnętrze przed zimnem, redukuje poziom wilgoci oraz tworzy zdrowy mikroklimat. Dom z bali zachwyca wyglądem oraz niebanalną architekturą, która pięknie współgra z naturalnym otoczeniem.

Jakie wady posiadają domy z bali? Cena to z pewnością jeden z czynników, który może odstraszyć potencjalnych budowniczych. Wysoki koszt wynika z mniejszej dostępności fachowców oraz wysokiej jakości używanych podczas budowy materiałów. Problematyczne może okazać się również osiadanie budynku ze względu na zmienną objętość drewna. Niezwykle istotny jest więc staranny wybór drewna oraz zastosowanie specjalnych ram do otworów drzwiowych i okiennych, co również generuje dodatkowe koszta.

Dom z bali — wybór drewna

Wybór odpowiedniego drewna pozwala uniknąć wielu późniejszych problemów związanych z nieustanną „pracą” ciężkiej konstrukcji z bali. Jakość drewna nie powinna więc być miejscem do szukania oszczędności podczas budowy domu. Najwyżej ocenianym gatunkiem jest świerk skandynawski, którego trwałość szacuje się nawet na kilkaset lat. Ma to jednak swoje odbicie w cenie.

W Polsce najczęściej stosuje się bale z sosny, świerku oraz modrzewia. Do wyboru są bale suche, mokre lub bale z drewna klejonego, łączące cechy jednych i drugich. Bale suche są dość wdzięcznym budulcem. Sezonowane drewno nie kurczy się oraz jest odporne na grzyby i pleśń. Bale mokre są bardziej elastyczne i tańsze, jednak schnąc, kurczą się, co znacząco wpływa na efekt osiadania konstrukcji budynku. Najlepszym, ale i najdroższym rozwiązaniem są bale z drewna klejonego, wytrzymałe i odporne na kurczenie.

Jak wygląda budowa domu z bali?

Budowa domu z bali jest niezwykle szybka. Montaż konstrukcji z bali trwa zazwyczaj niecałe 4 tygodnie i można go wykonywać zimą. Wcześniej trzeba zatroszczyć się jednak o przygotowanie fundamentów. Może to być płyta fundamentowa lub tradycyjny fundament z ławą. Bale przykręca się do fundamentu za pomocą prętów zakończonych gwintem. W miejscu łączenia należy zastosować materiał hydroizolacyjny w postaci pianki rozprężnej.

Kolejnym etapem jest wykonanie ścian z bali w konstrukcji zrębowej, zwanej także węgłową. Technika polega na naprzemiennym łączeniu ze sobą bali z wpustami i wypustami. Bale posiadają także specjalne zamki wzdłuż całej długości. Konstrukcję uzupełnia się za pomocą sznura, pakuł lub gumowej uszczelki. W tak przygotowane ściany należy wpuścić instalacje wewnętrzne oraz umocować otwory okienne i drzwiowe. Ostatnim elementem prac zewnętrznych jest ułożenie konstrukcji dachowej.

Zagrożenia wynikające z osiadania domu z bali

Budując dom z drewna wilgotnego, należy uwzględnić proces wysychania tworzywa, który prowadzi do kurczenia się belek, a w efekcie do osiadania domu. Ma to szczególne znaczenie dla montażu okien i drzwi, które nie powinny być montowane na sztywno. Rozwiązaniem są specjalne ramy ościeżnicowe montowane w ścianie oraz sprężysta uszczelka w otworach. Dzięki nim okna i drzwi nie ucierpią podczas procesu schnięcia drewna.

Sprawdź: Las w domu, czyli mech na ścianie — gdzie i jak go zrobić?

Osiadanie konstrukcji budynku może także powodować zagrożenie dla lekkich ścian wewnętrznych. Konieczne jest więc wykonanie rusztu, który wzmocni ich szkieletową konstrukcję, dzięki czemu nie pękną. Aby uniknąć efektu skrzypienia drewna, między ruszt a bale wkłada się miękki materiał, który niweluje tarcie.

Domy z bali — projekty

Domy z bali tylko pozornie są do siebie bardzo podobne. Budynki posiadają zróżnicowane projekty. Możesz zdecydować się dom parterowy lub z piętrem. Domy różnią się także kształtem dachu oraz rodzajem bali, z których wykonane są ściany.

Dom z bali parterowy

Parterowy dom z bali to najchętniej wybierany projekt. Dom posiada poddasze użytkowe, dzięki czemu ze względu na wysokość oraz stopień nachylenia dachu, jest zgodny z większością miejscowych planów zagospodarowania terenu. Niewysoka konstrukcja z dachem ma dobre proporcje oraz zapewnia optymalną ilość przestrzeni dla standardowej rodziny.

Dom z bali okrągłych

Dom z bali okrągłych prezentuje się wyjątkowo estetycznie i imponująco. Taki typ domu świetnie sprawdzi się zwłaszcza na wsi lub wśród zielonych terenów podmiejskich. Okrągłe bale nadają budynku tradycyjny charakter oraz dodają mu objętości.

Dom z bali prostokątnych

Dom z bali prostokątnych również pięknie się prezentuje. Jest nieco tańszy i bardziej praktyczny, jeśli chcesz dodatkowo ocieplić dom wełną mineralną. Prostokątne bale są również łatwiejsze do zabudowy płytami gipsowo-kartonowymi. To dobry wybór, jeśli zależy Ci na nowoczesnym projekcie.

Trwałość domów z bali

Trwałość domów z bali zależy od jakości oraz odpowiedniego zabezpieczenia i sposobu obróbki drewna. Warto więc postawić na bale z dobrych gatunków drewna oraz upewnić się, że były odpowiednio sezonowane oraz impregnowane. Wybór wysokogatunkowego materiału ograniczy zarówno potencjalne usterki, jak i prace konserwacyjne, które zostaną właściwie ograniczone do minimum. Trwałość domów z bali szacuje się nawet na trzysta lat.

Konserwacja domu z bali

Konserwacja domu z bali to przede wszystkim impregnacja drewna. Powinno się ją przeprowadzać teoretycznie co dziesięć lat. W praktyce o częstotliwości decydują takie czynniki jak warunki atmosferyczne, gatunek drewna oraz jakość preparatu wybieranego do impregnacji. Dobry środek impregnujący może wydłużyć okres między kolejnymi konserwacjami nawet o kilka lat.

Dom z bali — cena budowli

Ile kosztuje dom z bali? Cena zależy od projektu, rodzaju drewna, lokalizacji oraz dostępności ekipy budowlanej. Przyjmuje się jednak, że koszt domu z bali w stanie surowym otwartym (niewykończonym) mieści się w granicach między 8000 a 1200 za m². Cena za stan surowy zamknięty (wykończony) to ok. 1400-3000 zł za m². Na końcowy koszt wpływa metraż, rozkład pomieszczeń (skomplikowany projekt) oraz wielkość i kształt dachu. Cenę zwiększyć może także duża liczba oraz rozmiary stolarki okiennej i drzwiowej.

Czy warto zainwestować w dom z bali?

Dom z bali z pewnością jest droższym rozwiązaniem niż dom z cegły. Zaletą budynku jest jednak szybka budowa, która umożliwi Ci przeprowadzkę do wymarzonego domu. Odpowiednio zaimpregnowane bale wykazują także dłuższą żywotność w stosunku do konstrukcji murowanych.

Zdolność do akumulacji ciepła sprawia, że dom z bali szybciej się nagrzewa oraz dłużej trzyma ciepło. Jest więc idealnym połączeniem cech budynków o konstrukcji szkieletowej oraz domów murowanych. W efekcie Twoje rachunki za ogrzewanie nie będą wysokie, a temperatura w domu pozostanie przyjemna do mieszkania.

Drewniane bele pięknie się prezentują. Dom z bali wyróżnia się na tle innych budynków i wpisuje się w ekologiczny trend. Inwestycja ta jest więc dobra dla zdrowia, środowiska oraz długofalowo dla Twojego portfela.