Mikoryza, to bardzo pożyteczne zjawisko w przyrodzie. Aż 90% roślin na Ziemi, tworzy związki mikoryzowe. Bez tego związku aż 80% roślin nie jest w stanie przeżyć. Co jest i jak działa? Czy można wykorzystać mikoryzę do roślin ogrodowych? Wszystkiego dowiesz się z artykułu.
Mikoryza jest zjawiskiem powszechnie występującym w przyrodzie. Jej występowanie przynosi bardzo dużo korzyści, na co wskazują same dane – aż 80% roślin bez mikoryzy umiera. Zatem, czym jest mikoryza i jak oddziałuje na rośliny? Czy można ją zastosować w każdym domowym ogrodzie? Zostań z nami, a dowiesz się wszystkiego o mikoryzie i jej związkach z roślinami.
Mikoryza – co to jest?
Mikoryza jest to związek korzeni i roślin grzyba. Między strzępkami grzybni, a korzeniami roślin dochodzi do symbiozy i to zjawisko określane jest mianem mikoryzy.
Jest to symbioza, która ułatwia roślinie dostęp do wody, soli mineralnych i mikroelementów. W zamian grzyby otrzymują od roślin pochodne fotosyntezy i węglowodany. Rośliny i grzyby wzajemnie się wspomagają, dostarczając sobie nawzajem potrzebnych do życia substancji. W Polsce wszystkie drzewa leśne tworzą związki mikoryzowe.
W mikoryzie korzenie i grzyby są do siebie dopasowane pod względem potrzeb, co z kolei można zaobserwować podczas sezonu grzybiarskiego. Określone grzyby rosną pod konkretnymi drzewami, na przykład kozaki można znaleźć wśród brzóz, maślaki pod sosnami, a prawdziwki w lasach dębowych i bukowych.
Jak działają grzyby mikoryzowe?
Grzyby mikoryzowe żyją w symbiozie z roślinami, na których bytują. Oznacza to, że zarówno grzyby jak i rośliny, w wyniku tej obopólnej współpracy, wzajemnie wymieniają się substancjami odżywczymi. Grzyby mikoryzowe bytują na korzeniach roślin – na przykład drzew. Żyjąc na korzeniach drzew, czerpią substancje, które są pochodnymi procesu fotosyntezy. W ten sposób grzyby otrzymują, między innymi dostęp do glukozy, której same nie potrafią wytworzyć, a potrzebna jest im do procesu fermentacji.
Jest to zjawisko wzajemnej wymiany, więc roślina również otrzymuje korzyści. Dzięki strzępkom grzybni, roślina ma większą powierzchnię chłonną, co sprawia, że ma lepszą zdolność pobierania wody i soli mineralnych. Poza tym, rośliny lepiej wchłaniają magnez, żelazo, siarkę, miedź, cynk oraz wytwarzają hormony roślinne, które pozytywnie wpływają na kondycję i rozwój roślin.
Sprawdź też: Suszenie grzybów w piekarniku: w jakiej temperaturze i jak długo należy suszyć grzyby? Poradnik krok po kroku
Jakie korzyści mikoryza daje roślinom ogrodowym?
W ogrodach mikoryza pojawia się bardzo rzadko. Powodem tej nieobecności jest nadmierne stosowanie chemicznych nawozów i środków ochrony roślin. Często też na działkach prowadzone są różnego rodzaju wykopy oraz budowy. Wszystkie te działania mają wpływ na jej nieobecność.
Na szczęście na rynku dostępne są szczepionki mikoryzowe, które możemy zastosować w ogrodzie. Mają postać płynu, proszku, żelu lub granulatu. Najlepiej sprawdzą się te w postaci płynu i żelu, ponieważ zawierają żywą grzybnię.
Grzyby mikoryzowe można stosować jako suplementację dla drzew, bylin, krzewów, drzew i krzewów owocowych. Rośliny rosną mocniej, tworzą więcej kwiatów i owoców. Stają się bardziej odporne na niekorzystne warunki, takie jak susza, mróz, zalanie, nadmierne zasolenie czy niewłaściwe PH. Grzyby mikoryzowe chronią także rośliny przed chorobami, takimi jak fuzarioza i fytoftoroza.
Mikoryzą warto także wspomagać trawniki, dzięki jej zastosowaniu zauważymy szybszy wzrost trawy, lepsze krzewienie i zagęszczenie oraz intensywniejsze wybarwienie.
Trzy rodzaje mikoryzy
W środowisku naturalnym, jakim na przykład jest las, rośliny wytworzyły mechanizm wzajemnego szczepienia się grzybami mikoryzowymi. Jest to możliwe, ponieważ grzybnie istnieją tam od lat. W przyrodzie możemy wyróżnić trzy rodzaje mikoryzy:
- Endomikoryza, nazywana także mikoryzą arbuskularną, to zjawisko, w którym strzępki grzybni przenikają przez ściany komórkowe korzeni roślin i są w bezpośrednim otoczeniu błony komórkowej. Ten rodzaj mikoryzy wykorzystuje aż 80% roślin. Doskonała jest do uprawy, takich roślin jak: cis, tuja, jałowiec, pelargonia, róża i większość drzew owocowych. Może być stosowana do pomidorów, ogórków czy papryki. To ten rodzaj mikoryzy sprawdzi się najlepiej w ogrodzie.
- Ektomikoryza – w tym przypadku mikoryzy, grzyby otaczają korzenie roślin. Wykorzystywana jest przez 10% roślin – głównie przez drzewa liściaste i iglaste, takie jak: buk, brzoza, kasztanowiec, wierzba, leszczyna, topola, dąb, grab, lipa, sosna, świerk czy modrzew.
- Ektendomikoryza, określana inaczej mikoryzą erikoidalną, łączy w sobie obydwa sposoby działania grzybni. Korzysta z niej niewiele roślin, dlatego jest bardzo rzadkim zjawiskiem. Może występować u roślin wrzosowatych, borówki amerykańskiej, rododendronów i azalii.
Sprawdź też: Choroby roślin doniczkowych – szkodniki i inne przyczyny
Jak zaszczepić szczepionkę mikoryzową w ogrodzie?
Szczepionki mikoryzowe dostępne są pod różnymi postaciami. Można spotkać grzybnię w postaci płynu, żelu, proszku czy granulatu. Szczepionkę mikoryzową stosuje się tylko raz w życiu rośliny. Najlepiej podać ją już na etapie sadzenia, w najbliższym sąsiedztwie korzeni.
Jeśli roślina została wcześniej posadzona, to szczepionkę mikoryzową możemy podać za pomocą strzykawki. Należy ją wstrzyknąć jak najbliżej pędów lub systemu korzeniowego. Szczepionek mikoryzowych nie stosujemy w ogrodach starszych. Takie ogrody zazwyczaj same wypracowały system współpracy z grzybami.
Szczepionkę mikoryzową można także podać w momencie przesadzania roślin, czy sadzenia roślin doniczkowych. Po wstrzyknięciu lub podaniu mikoryzy, nie podajemy nawozu. Takie działanie mogłoby zniszczyć grzybnię. Pierwsze efekty działania szczepionki mikoryzowej można zaobserwować po kilku tygodniach.
Jeżeli zastanawiasz się nad posianiem trawy, to warto wybrać mieszanki traw z dodatkiem mikoryzy. Dzięki takiemu połączeniu zmniejszą się wydatki na utrzymanie darni, nie ma konieczności stosowania dodatkowych nawozów i środków ochrony roślin. A korzenie traw rozrastają się i sięgają do głębiej położonych warstw, gdzie mają dostęp do wody – to z kolei pozwala zmniejszyć intensywność nawadniania.
