Ganek, kiedyś kojarzony głównie ze starym budownictwem, niedawno stał się synonimem oazy, w której można napić się porannej kawy, a wieczorem popatrzeć na gwiazdy przy dobrym winie. Podpowiadamy, jak zaplanować jego dobudowę.
Ganek – czym jest oraz czym różni się od werandy?
Mimo że pojęcia te używane są często zamiennie, mają nieco odmienne definicje. Historia ganku sięga szlacheckich dworków i oznacza niewielką przybudówkę z przodu domu, często wspartą kolumienkami albo słupami. Kiedyś to właśnie ganki odróżniały szlacheckie siedziby od ubogich chałup. Ganek zawsze jest zadaszony, a jego dach stanowi niekiedy wsparcie dla zabudowy tarasu na wyższej kondygnacji. Ganek przy domu zwykle posiada schodki – w domach stylizowanych na dworki są wyższe, w domach nowoczesnych raczej dość niskie. Jest on również wykonany z tych samych materiałów, co cały budynek.
Weranda to natomiast przybudówka przy domu, ale niekoniecznie znajdująca się z przodu. Historycznie werandy budowano na tyłach domostw, bo miały spełniać funkcję zadaszonej przestrzeni przy ogrodzie. Weranda może być zbudowana z drewna bądź murowana, a przy tym niekoniecznie ściśle dopasowana do materiałów, z których zbudowano dom. Można ją także obudować całkowicie – spełnia wtedy funkcję oranżerii albo ogrodu zimowego.
Czy budowa ganku wymaga pozwolenia?
Dostawienie ganku czy werandy jest uznawane za przebudowę domu, wymaga zatem pozwolenia. Zgłosić zamiar takiej przebudowy należy w starostwie powiatowym, używając odpowiedniego dokumentu. Należy opisać planowane roboty i dołączyć projekt. Jeśli uzyskamy zgodę, można rozpoczynać budowę. Pamiętaj o całkowitej powierzchni dobudówki: nie może ona przekraczać 35 m2 (jeśli nie chcesz występować o pozwolenie na budowę), a także nie może naruszać innych przepisów, na przykład odległości 4 m od kolejnej działki. Dobrze jest również zorientować się, czy zaprojektowany przez Ciebie ganek nie kłóci się z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.
Sprawdź też: Wejście do domu – jak je zaaranżować? Inspiracje i porady
Zalety posiadania ganku
Posiadanie ganku ma wiele zalet. Z jednej strony pełni on funkcję dekoracyjną: jeśli stylowo go urządzimy, będzie pięknym dodatkiem do domu. Ganki z kolumienkami nadają uroku domom w bardziej klasycznym dworkowym stylu. Ganek przed domem to także przyjemne miejsce spotkań: latem można tam wypić poranną kawę albo rozsiąść się z książką. To szczególnie wygodne rozwiązanie, jeśli nie masz większego ogrodu i możliwości wstawienia tam mebli ogrodowych.
Nowoczesne ganki często wykonuje się w całości ze szkła. Taka konstrukcja nadaje budynkowi lekkości, przywodząc na myśl maleńką oranżerię. Ganek może być także zabudowany i odgrywać rolę wiatrołapu. Pomysł na ganek to kwestia nie tylko jego docelowego przeznaczenia, ale też estetyki – dobudówka powinna być spójna z elewacją domu. Inspiracji do stworzenia pięknego i funkcjonalnego ganku jest mnóstwo!
Rodzaje ganków
Ganek poprzedza wejście do domu – możesz zatem wybrać ganek otwarty lub zamknięty. W zależności od tego, czy ma on być namiastką ogrodu, czy raczej spełniać funkcję holu, warto dobrać odpowiednie materiały do jego budowy.
Drewniany
Ganek drewniany cechuje niebywały urok – kojarzy się z rustykalnymi domami, często starymi i z historią. Należy jednak pamiętać, że nowoczesny ganek także może być wykonany z drewna. Będzie najlepiej komponował się z domem drewnianym albo z prostym budynkiem z klasycznym dwuspadowym dachem i jasną elewacją. Mimo niezaprzeczalnego uroku takiego ganku posiada on jeden minus: drewnianą przybudówkę trzeba co roku konserwować, jeśli chcesz, żeby służyła latami.
Murowany
Ganek murowany nie wymaga konserwacji, niemniej zanim zdecydujesz się na taką dobudówkę, rozważ, czy będzie pasowała do Twojego domu. Ganek ceglany powinien być wykonany z podobnych materiałów, co cały budynek, a jego elewacja musi być zbliżona do elewacji domu – w przeciwnym razie będzie wyglądał jak niedopasowany element. Natomiast ganek murowany nie może być też zbyt masywny, aby nie przytłoczyć domu. Sprawdzi się świetnie, jeśli zechcesz urządzić taras lub balkon na wyższej kondygnacji. Ganek murowany to rozwiązanie doskonale pasujące do nowoczesnego budownictwa.
Czy ganek wymaga fundamentów?
Solidny ganek powinieneś wyposażyć w fundament. Sprawi, że dobudówka przez lata nie zacznie osiadać („pracować”), a co więcej – będzie można położyć na niej dowolną podłogę. Fundament jest kluczowy, jeśli ponad gankiem planujesz urządzić taras lub balkon. Można również pozostać przy stopach fundamentowych, na których oparte będą słupy podtrzymujące zadaszenie, a zamiast całego fundamentu zostawić tylko ławy fundamentowe, które utworzą konstrukcję ganku. Jeśli natomiast ganek ma być lekkim tarasem, można zrezygnować z typowych fundamentów, a zostawić tylko fundament oszczędnościowy biegnący przy ścianie domu.
Czym zadaszyć ganek?
Jeśli masz taką możliwość, dobrze jest zastosować zadaszenie spadziste, które umożliwi spływanie wody czy śniegu. Pokrycie dachowe powinno pasować do tego, które mamy na dachu domu (albo być jak najbardziej do niego zbliżone). Jeśli ganek ma lekką konstrukcję i nie chcesz używać dachówki, można alternatywnie położyć blachodachówkę lub blachę imitującą dachówkę – będą znacznie lżejsze. Aby wykończyć ganek od spodu, dobrze jest pamiętać o podbitce.
Podłoga ganku – co wybrać?
Podłogę ganku można położyć wedle uznania, dopasowując ją do ogólnego wizerunku domu. Pamiętaj, że jeśli ganek jest otwarty, to musi być pokryty materiałem mrozoodpornym i antypoślizgowym. Często stosowane materiały to różne rodzaje kamienia naturalnego, niepolerowany gres lub terakota zewnętrzna. Klasycznym wyborem będzie również deska tarasowa: podobnie jak inne drewniane elementy, wymaga ona corocznej konserwacji. Ma ona swój zamiennik, który wygląda jak drewno, jest trwały i estetyczny, a jednocześnie nie wymaga corocznego olejowania – jest to deska kompozytowa. Do nowoczesnego ganku będzie idealna.
Sprawdź też: Czym jest wiatrołap i jak go urządzić? Inspiracje, pomysły, porady
Ganek zabudowany czy otwarty?
Wybór pomiędzy gankiem zabudowanym i otwartym zależy przede wszystkim od Twojej wyobraźni. Jeśli marzy Ci się urządzenie ganku z fotelem, stolikiem i mnóstwem kwiatów, a także czytanie książki z widokiem na ogród – ganek otwarty będzie doskonały. Ma on jednak swoje ograniczenia: w bardzo wietrzne i deszczowe dni przebywanie w nim nie będzie przyjemne.
Ganek zabudowany spełni swoją funkcję jako wiatrołap albo niewielka oranżeria – świetnie sprawdzi się także w dni pochmurne, deszczowe czy wietrzne. Nie zapewni natomiast przyjemnego uczucia przebywania na zewnątrz. Plusem ganku zabudowanego jest również to, że można korzystać z niego zimą: albo ocieplając go, albo wstawiając niewielki piecyk.
Jaki ganek wybrać i jak ten ganek urządzić? Wszystko to kwestia fantazji, pomysłu i kreatywności. Jedno jest pewne: ganek przed domem wraca do łask! Drewniany, z mnóstwem kwiatów, czy też prosty, nowoczesny i minimalistyczny – sposobów, jak urządzić ganek, jest mnóstwo i niezależnie od tego, na co się zdecydujesz, na pewno okaże się, że dobudowa tego małego elementu przy domu to świetna decyzja!
