Uprawa pomidorów – jak to robić? Obecnie coraz więcej osób decyduje się na sadzenie tego warzywa we własnych gospodarstwach domowych. Warto jednak wiedzieć, jak powinna wyglądać uprawa pomidorów. Poniżej przedstawiamy najważniejsze zasady sadzenia i pielęgnowania tej rośliny.
Odmian pomidorów jest bardzo wiele, a każdy z gatunków wymaga mniejszej lub większej pracy. W dodatku można uprawiać to warzywo na różne sposoby: w gruncie, donicach czy szklarni/tunelu. Bez względu, na jaką metodę hodowli się zdecydujesz, musisz znać podstawowe reguły uprawy pomidorów. Poznaj więc nasz poradnik krok po kroku.
Wysiew z nasion lub gotowa rozsada
Uprawa pomidorów zaczyna się od kupna nasion i przygotowania rozsady. Oczywiście możesz przeskoczyć ten etap, inwestując w gotową sadzonkę oferowaną przez jeden ze sklepów. Wydatek nie jest duży, ponieważ będziesz potrzebował tylko kilku złotych na jedną sztukę rośliny – cena jednak uwarunkowana jest konkretnym gatunkiem pomidora.
Jeśli jednak marzysz o własnej, domowej hodowli, którą będziesz kontrolował na każdym kroku od początku okresu wegetacyjnego rośliny, możesz zakupić wybrane nasiona pomidora i wysiać je w stosownym czasie. Warto zaznaczyć, że taką uprawę (od nasiona) rozpoczniesz około dwóch miesięcy wcześniej – najprawdopodobniej w marcu. O przygotowaniu rozsady pomidorów napisaliśmy poradnik, który przeczytać możesz w tym miejscu. Zwracamy w nim uwagę na wszystkie etapy hodowli od przygotowania podłoża, poprzez wysianie nasionka, aż po hartowanie rośliny w celu przyzwyczajenia jej do trudniejszych warunków na zewnątrz.
Sprawdź też: Co siać w marcu? Sprawdź, które rośliny są odporne na przymrozki
Przygotowanie podłoża pod uprawę pomidorów – jaka ziemia będzie najlepsza?
Mając gotową do przesadzenia rozsadę pomidora, powinieś zadbać o prawidłowe podłoże dla sadzonki, w którym dotrwa ta do samej jesieni. Bez względu, czy decydujesz się na hodowlę tego warzywa w gruncie, donicach czy szklarni/tunelu, ziemia powinna spełniać odpowiednie warunki.
Jaka gleba do uprawy pomidorów?
Podłoże musi być przede wszystkim żyzne, dobrze spulchnione. Dlatego przed przesadzeniem sadzonki pomidora, przekop wierzchnią warstwę gleby, aby odpowiednio ją napowietrzyć. Wtedy korzenie będą mogły łatwiej się ukorzeniać, a tym samym pobiorą z niej więcej składników odżywczych.
Znacznie wcześniej powinieneś zasilić ziemię w korzystne dla pomidorów składniki odżywcze. Dobrym rozwiązaniem będzie przekopanie obornika z wierzchnią warstwą podłoża (np. końskiego czy kurzego). Pamiętaj, że tego typu nawóz – jeśli jest świeży – nie może być zastosowany chwilę przed wsadzeniem sadzonki. Dla młodych korzeni byłaby to zbyt silna dawka obornika, co prawdopodobnie skończyłoby się licznymi problemami podczas rozwoju – jeśli roślina w ogóle przyjęłaby się w nowym podłożu.
Jeśli nie masz dostępu do świeżego obornika, możesz zakupić go w formie granulowanej. Nie ma on nieprzyjemnego zapachu. Jest bardzo łatwy w stosowaniu, a korzystać z niego możesz praktycznie przez cały okres wegetacyjny rośliny. Co ważne, Twoja uprawa pomidorów będzie nadal ekologiczna, ponieważ obornik granulowany ma w pełni naturalne pochodzenie.
Jakie stanowisko do uprawy pomidorów?
Poza tym zadbaj o dobre stanowisko dla swoich warzyw. Przede wszystkim uprawa pomidorów powinna odbywać się w słonecznym miejscu. Dostęp do ciągłego światła jest kluczowym warunkiem dla rozwoju rośliny – zwłaszcza owoce będą mogły się zawiązywać, nabierać ładnego koloru oraz słodkiego smaku. Mówiąc krótko, dzięki słonecznemu stanowisku spodziewaj się obfitego i pysznego plonu.
Zabezpiecz swoją uprawę pomidorów i zapewnij jej dobre warunki
Nie zapomnij osłonić warzyw przed wiatrem. Dzięki temu będziesz pewny, że Twoja uprawa pomidorów jest bezpieczna i niekorzystne warunki atmosferyczne nie narażą delikatnych łodyg oraz liści na uszkodzenia. Zadbaj też o zadaszenie dla swoich roślin. Pomidory są zwykle chorowite – zwłaszcza po deszczach, a w konsekwencji większej wilgoci.
Niektóre odmiany pomidorów potrafią dorastać do naprawdę imponujących rozmiarów. Nie zdziw się, jeśli będą miał ponad dwa metry wysokości. Jednak nawet niższe, samokończące się gatunki powinieneś zabezpieczać przed złamaniem. Pamiętaj więc o palikowaniu, abyś mógł wygodnie podwiązywać swoją roślinę. Dzięki temu nie będziesz się już martwił, że mocne podmuchy wiatru uszkodzą pędy. To również szansa na podwiązanie ciężkich owoców.
Sprawdź też: Osłona tarasu oraz ogródka w bloku – ochrona przed wiatrem, deszczem, słońcem oraz… sąsiadami
Dobrym rozwiązaniem jest ściółkowanie ziemi. Najprostszym, a przy tym estetycznym wariantem jest stosowanie słomy. Wystarczy ułożyć jej cienką warstwę na glebie wokół rośliny, co ograniczy nadmierne wyparowywanie wody z podłoża. Uprawa pomidorów będzie miała zapewnioną stałą wilgoć, a to bardzo ważne dla prawidłowego rozwoju warzywa. Ograniczysz jednocześnie konieczność ciągłego podlewania swoich pomidorów. W upalne dni będzie to odczuwalne odciążenie – zwłaszcza gdy prowadzisz swoją hodowlę w donicach.
Uprawa pomidorów – jak przycinać pędy? Pamiętaj o tym zabiegu!
Uprawa pomidorów powinna być przez Ciebie nieustannie kontrolowana. Nie możesz ograniczyć swoich zadań wyłącznie do podlewania rośliny raz na jakiś czas. Ta potrzebuje pewnych czynności pielęgnacyjnych, dzięki którym będziesz mógł być pewny, że rośnie prawidłowo, a wkrótce pojawiają się na niej dorodne owoce. Nie zapominaj więc o przycinaniu pędów pomidorów.
Nie dopuszczaj do zbyt gęstego rozkrzewiania się roślin. Staraj się prowadzić swoje pomidory na jeden, maksymalnie dwa lub trzy pędy. Zapewnisz lepszy dostęp do światła dla kwitnących kwiatów. Zdecydowanie więcej słońca docierającego do wewnątrz kopuły rośliny wpłynie na korzystniejsze zawiązywanie się jej nowych owoców.
Druga sprawa to niekorzystny wpływ liczby kolejnych pędów na wielkość owoców. Zasada jest prosta – im mniej pędów, tym możesz spodziewać się większych owoców. Uprawa pomidorów stanie się bardzo wdzięczna, jeśli poprowadzisz ją tylko na jedną łodygę. Przy niektórych odmianach owoce mogą osiągać nawet kilkaset gramów wagi – zdarzają się również okazy ważące powyżej 1 kg.
Woda i składniki odżywcze, czyli prawidłowa uprawa pomidorów
Każda roślina, która ma się prawidłowo rozwijać, potrzebuje nie tylko dobrego startu w postaci starannie przygotowanego podłoża. Okres wegetacyjny jest na tyle długi, że wręcz wymagane jest dokarmianie naszego warzywa. Uprawa pomidorów może i nie jest skomplikowana, ale powinieneś regularnie podlewać i nawozić swoją roślinę. Intensywność nawadniania gleby zależy głównie od tego, jakie stanowisko wybrałeś dla swojego warzywnego krzaka. Z pewnością południowa strona podwórka będzie szybciej się wysuszała – przede wszystkim musisz częściej kontrolować uprawę pomidorów w doniczkach na balkonie, gdy roślina ma do dyspozycji o wiele mniej ziemi.
Nieco lepiej wygląda uprawa pomidorów w szklarni lub pod folią (w tunelu). Utrzymanie wilgoci jest tutaj znacznie łatwiejsze, choć trzeba pamiętać o zachowaniu prawidłowej temperatury wewnątrz. Zbyt dużo stopni Celsjusza pogorszy Twoją uprawę warzyw, a nawet całkowicie ją zniszczy. Dlatego bardzo ważne jest wietrzenie szklarni czy tunelu – przede wszystkim w upalne dni nie mogą być one zamknięte!
Sprawdź też: Skórka od banana — jak ją przerobić na nawóz? Do jakich roślin się sprawdzi?
Jeśli chodzi o nawożenie, to zdecydowanie dobre przygotowanie podłoża (wspominaliśmy już o wcześniejszym zasilaniu gleby obornikiem) wpłynie nie tylko na dobry początek uprawy pomidorów (w gruncie, donicach czy szklarni/tunelu), ale także na cały okres wegetacyjny rośliny. Warzywo będzie miało dostęp do wielu składników pokarmowych zawartych w ziemi, lecz i te ilości mogą być ostatecznie niewystarczające. Uprawa pomidorów jest bardzo wymagająca pod tym względem – oczywiście jeśli chcesz mieć większy i dorodniejszy plon. Musisz więc zadbać o nawożenie w ciągu całego okresu wegetacyjnego.
Uprawa pomidorów – nawożenie. Zadbaj o składniki pokarmowe dla rośliny
Oprócz wymienionego już obornika granulowanego, który możesz stosować przez cały sezon, spotkasz też nawozy mineralne. Ich używanie wydaje się często wskazane, ponieważ braki poszczególnych składników w podłożu objawiają się pogorszeniem kondycji rośliny. O jaki pokarm w uprawie pomidorów powinieneś zadbać? Jaki jest wpływ poszczególnych składników na roślinę?
- Azot – jeśli Twoje pomidory mają ładne, ciemnozielone wybarwienie liści, a krzak rośnie gęsto, to oznacza, że nie brakuje tego składnika w podłożu. To jeden z najważniejszych pokarmów podczas całego okresu wegetacyjnego rośliny.
- Fosfor – kolejny z kluczowych składników pokarmowych. Dzięki niemu pomidory lepiej rozwijają swoje systemy korzeniowe. Fosfor ma także korzystny wpływ na prawidłowe zawiązywanie się owoców.
- Potas – tego składnika pokarmowego nie powinno zabraknąć w trakcie zawiązywania się owoców i ich dojrzewania. To on bowiem odpowiada za smak pomidorów. Jeśli więc zależy Ci na ładnie prezentujących się kwiatach rośliny oraz pysznym plonie, zadbaj o uzupełnianie podłoża w potas.
- Wapń – dzięki niemu regulujemy kwasowość podłoża. Jego zastosowanie podwyższa pH gleby.
- Magnez – jest on ważny dla Twojej uprawy pomidorów, ponieważ pozwala roślinie pobierać fosfor z ziemi. Niedobór magnezu jest widoczny zwłaszcza na liściach. Mogą pojawić się na nich brązowe plamki. Najczęściej jednak liście żółkną.
- Żelazo – ma ważny wpływ na proces fotosyntezy. Jego niedobór jest zbliżony do niedostatków magnezu – liście mogą żółknąć, a nawet bieleć.
- Siarka – podobnie jak żelazo wspomaga oddychanie rośliny.
- Miedź i mangan – kolejne ważne składniki pokarmowe pod względem prawidłowego oddychania rośliny. Dzięki nim roślina zyskuje większą odporność na choroby.
- Molibden – dzięki niemu uprawiane pomidory mogą łatwiej przyswajać azot. W dodatku ten składnik pokarmowy wpływa na odporność rośliny na niższe temperatury oraz suszę.
- Cynk – ma podobne właściwości, które zostały wymienione w przypadku molibdenu. Tutaj jednak odporność rośliny skupia się na chorobach.
- Bor – to składnik, który wpływa na ogólny, prawidłowy rozwój rośliny. Dzięki niemu pomidory będą przyswajać znacznie lepiej inne pokarmy zawarte w podłożu. Bor poprawia ukorzenianie się rośliny, jej wzrost, a także owocowanie.
Uprawa pomidorów – najczęstsze dolegliwości. Choroby i szkodniki
Uprawa pomidorów może być narażona na liczne dolegliwości. Na roślinie często rozwijają się choroby lub pojawią się szkodniki. Z czym prawdopodobnie będziesz musiał zmagać się w trakcie sezonu wegetacyjnego warzywa? Oczywiście zwłaszcza wtedy, gdy nie zadbałeś o jego prawidłową pielęgnację!
Choroby w uprawie pomidorów
Najczęściej występujące choroby w trakcie hodowli pomidorów:
- Zaraza ziemniaka – choć nazwa nieadekwatna, to choroba rozwija się na pomidorach, gdy panują niższe temperatury na zewnątrz oraz wysoka wilgotność powietrza (częste deszcze). Bardzo szybko postępuje, a jej objawami są żółte i brązowe naloty na liściach. Gdy nie zastosujesz odpowiedniego oprysku, Twoja uprawa pomidorów może błyskawicznie się zakończyć. To sprawia, że choroba ta jest jedną z najgroźniejszych dolegliwości dla tej rośliny.
- Mączniak prawdziwy – odpowiadają za niego grzyby. Objawy mogą pojawiać się zarówno na liściach, jak i pędach pomidorów w postaci białego nalotu (przypomina pleśń). Gdy choroba ta pojawi się w Twojej uprawie pomidorów, możesz zastosować odpowiedni środek ją zwalczający.
- Brunatna plamistość liści pomidora – jak sama nazwa dolegliwości wskazuje, objawami są brunatne plamy, które pojawiają się na liściach rośliny. Początkowo bliżej im do koloru żółtego niż brązowego. Na ograniczenie rozwoju choroby mogą mieć wpływ specjalne środki grzybobójcze. Warto jednak zadbać o prawidłową dezynfekcję szklarni, ponieważ to właśnie pod osłonami najczęściej rozwija się ta dolegliwość.
- Sucha wierzchołkowa zgnilizna – brzmi groźnie, choć nie jest zaraźliwa. Pojawia się w formie ciemnych plam na owocach. Można poradzić sobie z nią opryskiem wapniowym.
- Zgorzel podstawy łodygi – choroba wywoływana przez grzyby. Pojawia się w formie brunatnych plam na łodydze rośliny. Hamuje tym samym pobór wody z podłoża, co wpływa na przerwanie wzrostu, a następnie całkowite obumarcie pomidorów. Warto zaznaczyć, że ten sam grzyb odpowiada za czarną zgniliznę owoców. Widać ją na pierwszych etapach rozwoju przy podstawach pomidorów. Następnie brunatna plama przechodzi na cały owoc, który w końcu odpada.
Szkodniki w uprawie pomidorów
Uprawa pomidorów nie tylko jest narażona na powyższe choroby. Będziesz musiał poradzić sobie także z różnymi szkodnikami.
- Mszyce – spotykane na spodach liści oraz łodygach. Z naturalnych środków zwalczających te szkodniki warto wybrać gnojówkę z pokrzyw. Niewielką ich ilość możesz zebrać ręcznie.
- Rolnice – larwy żerują na korzeniach, łodygach oraz liściach pomidorów. Staraj się odchwaszczać teren, na którym sadzisz warzywa, a także dokładnie go przekopywać przed wysianiem.
- Nicienie – żyją w glebie i żerują na korzeniach rośliny. Objawy ich występowania pojawiają się w później fazie rozwoju rośliny, co sprawia, że nie jest już możliwe poradzenie sobie z tym szkodnikiem na tym etapie. Dlatego najważniejsze są zabiegi zapobiegawcze. Inwestuj wcześniej w środki odstraszające nicienie. Warto zasadzić również aksamitki, które zniechęcą szkodniki do żerowania na korzeniach pomidorów.
To oczywiście tylko kilka z najpopularniejszych problemów, które możesz napotkać w trakcie swojej uprawy pomidorów. Pamiętaj, że Twoja szybka reakcja na pojawiające się objawy różnych dolegliwości może znacząco ograniczyć rozwój chorób czy namnażania się szkodników na roślinie. Regularnie kontroluj hodowlę, a to przełoży się na dobrą kondycję pomidorów aż do zakończenia lata.
Sprawdź też: Choroby roślin doniczkowych – szkodniki i inne przyczyny
Uprawa pomidorów – kiedy spodziewać się zbiorów owoców?
Pierwszych dojrzałych pomidorów możesz spodziewać się już w lipcu. Zbiór trwa najczęściej od tego miesiąca do września lub nawet października – w zależności, kiedy pojawią się pierwsze poranne przymrozki. Nie jesteśmy jednak w stanie wskazać dokładnego terminu zbioru owoców z wielu różnych względów. To sprawia, że uprawa pomidorów nie przebiega za każdym razem w ten sam sposób. Dlaczego?
Gatunek pomidora
Duże znaczenie ma oczywiście odmiana pomidora. Niektóre gatunki wczesne są obfite w dojrzałe owoce już po mniej więcej dwóch miesiącach od przesadzenia rozsady do gruntu. Późniejsze odmiany pozwalają na pierwszy zbiór dopiero od sierpnia. Jeśli kupujesz nasiona z etykietą na opakowaniu, z pewnością będziesz miał podaną informację o okresie wegetacyjnym rośliny.
Termin wysiewu pomidorów
Drugim czynnikiem warunkującym termin zbioru pierwszych owoców to moment wysiania rośliny. Powyższe przykłady dotyczą sytuacji, gdy uprawa pomidorów rozpocznie się od przygotowania rozsady w połowie marca. Wcześniejsze (choć nie zawsze to możliwe) lub późniejsze wysianie nasion warzywa poskutkuje innymi terminami zbiorów.
Ogólny przebieg uprawy pomidorów
Jako trzeci czynnik wpływający na termin zbioru możemy wymienić ogólny przebieg uprawy pomidorów. Tutaj znaczenie mają wszystkie wymieniane już wcześniej elementy jak przygotowanie podłoża, wybranie odpowiedniego stanowiska, hodowla w gruncie, donicach czy szklarni/tunelu, a także podlewanie i nawożenie. Jeśli zadbamy o naszą roślinę na każdym etapie wzrostu, możemy wtedy spodziewać się jej prawidłowego rozwoju i braku opóźnień. Bowiem każdy ubytek w składnikach pokarmowych, podatność na choroby czy niezagwarantowanie wilgotnej gleby przełożą się na zahamowanie rośnięcia pomidorów.
Jak widzisz, uprawa pomidorów wymaga zwracania uwagi na kilka ważnych elementów. Jeśli zapamiętasz powyżej wymienione wskazówki, Twoja roślina z pewnością będzie prawidłowo się rozwijać. Staraj się regularnie ją podlewać i zwracać uwagę na jej kondycję. Jeśli dostrzeżesz niepokojące zmiany na pędach, liściach czy owocach, musisz przeprowadzać odpowiednie opryski lub zasilać podłoże w dodatkowe składniki pokarmowe. Kontrolowanie uprawy pomidorów na każdym etapie ich wzrostu przełoży się na zadowalające plony aż do przyjścia jesieni.
Jeśli interesują Cię tematy związane z ogrodem, sprawdź nasze inne artykuły. Z pewnością ich lektura zaprocentuje sporą dawką przydatnej wiedzy!
- Wiosna w ogrodzie – co robić, gdy zima dobiegnie końca? Porady
- Pomysł na prezent dla ogrodnika – co najlepiej wybrać?
- Kamień ozdobny do ogrodu – jak kłaść i jaki wybrać? Jaka jest cena kamieni ogrodowych?
- Kalendarz ogrodnika – niezbędnik w każdym domu. Kwartał II: kwiecień – maj – czerwiec
- Piwniczka, czyli darmowa lodówka w Twoim ogrodzie
- Sprzęt do ogrodu: kosiarka samojezdna. Czym kierować się przy zakupie?
Komentarze 
Panie Szymonie dziękuję za ogrom wiedzy, mam nadzieję, że mi się uda!