Barwa światła to aspekt ważny zarówno dla zdrowia człowieka, jak i aranżacji wnętrza. Typ oświetlenia może całkowicie zmienić sposób odbierania treści wizualnych. Poznaj dostępne rodzaje świateł i dowiedz się, jak odróżnić kolory ciepłe od zimnych!
Barwa światła – co to jest? Temperatura barwowa
Rozważania dotyczące barwy światła należy rozpocząć od wyjaśnienia podstawowego pytania: „czym jest światło?”. Najprostsza definicja, którą stosuje się w potocznym tłumaczeniu zagadnienia, określa światło jako promieniowanie widzialne dla oka ludzkiego. Nauka, a dokładniej optyka, dysponuje jednak bardziej rozbudowaną definicją. Do opisania zjawiska światła używa ona określenia promieniowanie optyczne. Z badań wynika, że promieniowanie to podlega prawom optyki geometrycznej oraz falowej. Promieniowanie obejmuje zakres fal elektromagnetycznych, który został podzielony na trzy typy. Oprócz światła widzialnego są to jeszcze podczerwień i ultrafiolet.
Wiedząc już, co to jest światło, można zastanowić się nad jego rodzajami. Na co dzień każdy z nas spotyka się z różnymi typami oświetlenia. Większość osób na pewno słyszała także określenia takie jak światło naturalne, barwy ciepłe czy kolory zimne. Jakie są więc rodzaje świateł i od czego one zależą? Za różnorodny wygląd światła odpowiada barwa światła, znana także pod nazwą temperatura barwowa. Określenie to nie dotyczy emisji ciepła, które kojarzy się z temperaturowym nazewnictwem. Temperatura barwy to po prostu obiektywna miara odcienia kolorystycznego promieni, które zauważa człowiek. Wartość, jaką osiąga barwa światła, określa się w kelwinach – stąd też nazwa temperatura barwowa.
Światło przyjmuje różnorodne kolory. Barwa światła, z którą spotykasz się na co dzień, może przybrać ciepłe kolory ognia, neutralne odcienie bieli lub też zimne tony wpadające w błękity. Barwy ciepłe są charakterystyczne dla promieni, które nie przekraczają wartości 3300 K. Światło w ciepłych kolorach emituje na przykład świeczka, tradycyjna żarówka czy wschodzące lub zachodzące słońce. Barwa neutralna przypisana jest do światła białego, którego temperatura mieści się w zakresie 3300-5300 K. Barwy zimne mają natomiast najszerszy zakres. Tym określeniem można nazwać promienie emitujące światło sięgające od 5300 K aż do 30000 K. Charakterystyczne emitery światła zimnego to m.in. lampa błyskowa czy błyskawica, która rozświetla burzowe niebo.
Która barwa jest najlepsza dla oczu?
Wiedząc, że jesteś otoczony przez różne rodzaje światła, warto zastanowić się nad tym, które z nich są najlepsze dla Twoich oczu. Nikogo chyba nie zdziwi fakt, że najbardziej przyjazne dla wzroku człowieka jest naturalne światło słoneczne. Tego typu światło jest bezpieczne i zdrowe dla oka, ponieważ nie wymaga dużego wysilania narządu. Poza ograniczeniem zmęczenia oczu światło słoneczne dba również o ich naturalną regenerację. Warto korzystać ze słonecznego światła, nie zapominając przy tym, że dostęp do niego jest ograniczony.
Z naturalnych przyczyn każdy z nas większość czasu spędza w sztucznym oświetleniu, które rozjaśnia domy, biura, restauracje i wszelkie inne zabudowania. W związku z tym należy zadbać o to, aby otaczające nas sztuczne oświetlenie emitowało światło zdrowe dla oczu. Temperatura barwowa wewnętrznego oświetlenia powinna być jak najbardziej zbliżona do koloru słonecznych promieni. Wymóg ten spełnia barwa neutralna, która przyjmuje odcienie bieli. Żarówki emitujące światło w neutralnych kolorach dbają o mniejsze zmęczenie oczu i ogólne lepsze samopoczucie ich właściciela.
Barwa światła to nie jedyny czynnik odpowiadający za jakość widzenia. Dla zdrowia oka ważna jest także wartość natężenia światła. Odpowiada ona za widzenie wyraźnego i ostrego obrazu. Zbyt małe natężenie światła sprawi, że kontury oświetlanych obiektów będą rozmazane, a Ty zostaniesz zmuszony do silniejszego wytężania oczu. Natomiast za duże natężenie wywoła wrażenie rażenia oczu. Oprócz niedogodności związanych z samym patrzeniem źle dobrane natężenie światła może wywołać również ból głowy i ogólne zmęczenie. Warto więc zadbać o odpowiednie oświetlenie, którego natężenie należy dopasować do różnych czynności. Do czytania najlepiej postawić na światło w zakresie 300-500 luksów. Natomiast pracując przy komputerze, należy oświetlić swoje stanowisko żarówką o wartości mieszczącej się w przedziale od 500 do 750 luksów. Zajęcia, które wymagają większej precyzji, będą wiązały się z potrzebą zastosowania oświetlenia o wyższym wskaźniku natężenia.
Kolejny element, o którym należy pamiętać przy wybieraniu oświetlenia, stanowi wskaźnik oddawania kolorów (CRI lub Ra). Jest to parametr, który definiuje stopień odwzorowywania barw oświetlanych przedmiotów. Im wyższy wskaźnik, tym widziana przez Ciebie barwa jest bardziej zbliżona do rzeczywistego koloru obiektu. Najwyższa wartość, jaką może przyjąć wskaźnik, wynosi 100 Ra. W domu warto zastosować żarówki, które będą miały przynajmniej 80 Ra.
Światła LED a tradycyjne
Tradycyjne żarówki to jedno z największych osiągnięć współczesnego świata. Wynalezienie żarówki było przełomowym wydarzeniem, które zrewolucjonizowało życie ludzkości, wnosząc do niego jasność. Klasyczne żarówki generują żółte światło, które powstaje w efekcie żarzenia się drucika wolframowego. Energia pobierana ze źródła prądu przekłada się nie tylko na emisję promieni, ale i ciepła. Z biegiem lat oraz rozwojem technologii zauważono, że jest to nieopłacalne, ponieważ ilość energii, która zamieniała się w ciepło, była kilkakrotnie razy większa od wartości potrzebnej do samego oświetlenia. Dlatego też aktualnie stary typ urządzenia jest bardzo rzadko spotykany. Tradycyjne żarówki zostały wyparte przez nowsze odpowiedniki – światła LED i halogeny.
Światło LED-owe generowane jest przez nowoczesne produkty. Do największych zalet żarówek LED należą wytrzymałość i energooszczędność. Nowoczesne żarówki wytwarzane są z materiałów cechujących się znacznie większą odpornością na uszkodzenia mechaniczne. Na niższe zużycie prądu ma wpływ fakt, że światła LED nie nagrzewają się tak jak tradycyjne, przez co nie zużywają dodatkowej energii. Plusem tego typu żarówek jest również ich dłuższa żywotność i świecenie pełnią mocy od razu po włączeniu. Oprócz tego oświetlenie LED może przybierać różne barwy i natężenia. LED-y emitują zarówno neutralne, jak i zimne oraz ciepłe kolory światła, dzięki czemu można zastosować je w różnych typach pomieszczeń. Nowoczesne technologie pozwalają również na sterowanie barwą i natężeniem oświetlenia w zależności od nastroju czy pory dnia.
Zobacz: Ledy na suficie, czyli sufit podwieszany LED — jak zrobić sufit z oświetleniem LED?
Rozwiązaniem, które ostatnimi czasy zyskało na popularności, są żarówki typu halogen. Halogeny to wytrzymałe i oszczędne urządzenia charakteryzujące się długim czasem pracy oraz stałym natężeniem światła. Cechą typową dla halogenów jest również emisja jasnego, zimnego światła. Specyfikacja tych żarówek wpływa na częste wykorzystywanie ich w biurach.
Jak dobrać barwę światła do wnętrza?
Barwa światła ma znaczenie nie tylko dla zdrowia oczu. Temperatura barwowa wpływa także na całą aranżację wnętrza, nadając mu określony charakter. Ciepłe, wpadające w żółć kolory kojarzą się z przytulnością i relaksem. Natomiast barwy zimne ożywiają całą przestrzeń oraz podkreślają kolorystykę otoczenia. Odmienne właściwości barw determinują umiejscowienie rodzajów świateł w konkretnych pomieszczeniach.
Kupując żarówki do domu, musisz zastanowić się, jaki efekt chcesz uzyskać. W miejscach przeznaczonych na odpoczynek warto zamontować lampy, które dadzą ciepłe światło przypominające promienie zachodzącego słońca. To łagodne dla oka i zmysłów oświetlenie sprawdzi się w sypialni czy salonie, gdzie stworzy miłą oraz nieco bardziej intymną atmosferę. Barwy zimne tworzą poświatę zbliżoną do niebieskiego koloru i dobrze odwzorowują naturalne światło słoneczne. Przebywanie we wnętrzu, w którym światło przybiera chłodne tony, energetyzuje i pobudza do działania. Dlatego też żarówki świecące w odcieniach bieli świetnie sprawdzają się w pomieszczeniach przeznaczonych do pracy. Zastosowanie zimnej temperatury barwy oświetlenia będzie również idealnym rozwiązaniem do aranżacji utrzymanych w stylu industrialnym czy nowoczesnym.
Barwa światła to ważny element każdej aranżacji, a także aspekt, który wpływa na kondycję oczu oraz ich właściciela. Odpowiednio dobrana temperatura barwowa ograniczy zmęczenie oka, a także zminimalizuje nieprzyjemne bóle głowy i złe samopoczucie. Poza tym wpłynie również na stworzenie odpowiedniej atmosfery oraz klimatu wnętrza. Wprowadzając do pomieszczenia światło LED-owe czy halogeny, zapewnisz sobie nie tylko większe pole do manipulacji barwami, ale i oszczędzisz na rachunkach za prąd.
Źródło obrazka głównego: polskiled.pl
