Mosiężne przedmioty od lat znajdują się w naszych domach i mieszkaniach, najczęściej w postaci klamek i elementów dekoracyjnych. Czas działa jednak na niekorzyść ich estetyki i dość szybko pokrywają się patyną. Wtedy wiemy, że pora na czyszczenie mosiądzu.
Mosiądz, czyli połączenie miedzi i cynku – co warto o nim wiedzieć?
Mosiądz to przede wszystkim stop miedzi i cynku (do 40%), lecz może zawierać także domieszki wielu innych substancji. Szeroko znany jest ze swojej uniwersalności – metal ten stosuje się niemal w każdej branży, od domowych przedmiotów użytkowych aż po części używane w przemyśle kosmicznym. W domach można go znaleźć pod postacią klamek, świeczników czy wielu różnych elementów ozdobnych, takich jak ramy obrazów i posążki.
Zobacz: Przypalony garnek – czyszczenie. Jak wyczyścić przypalony garnek? Proste sposoby
Duża łatwość obróbki mosiądzu przysparza temu metalowi popularności, jednak wcale nie należy on do kruchych i łatwych w uszkodzeniu materiałów. Ceniony jest za swój wyjątkowy kolor, nadający mu szlachetny wygląd i kojarzący się ze starym, przydymionym złotem. Barwa ta z czasem może jednak zostać przykryta zielonkawym nalotem, będącym naturalnym skutkiem reakcji chemicznej wywołanej kontaktem mosiądzu ze składnikami powietrza.
Jak czyścić mosiężne przedmioty?
Charakterystyczna patyna dla niektórych stanowi dużą zaletę mosiężnych przedmiotów – nadaje im wygląd szlachetnych, autentycznych, pełnych klasycznego wdzięku. Czasem wolimy jednak przywrócić danej rzeczy dawny blask i wydobyć przykryte zieloną powłoką detale. Na szczęście istnieje bardzo wiele sposobów na czyszczenie mosiądzu, z których mnóstwo jesteśmy w stanie przeprowadzić wyłącznie przy użyciu substancji oraz narzędzi, które już mamy w swojej kuchni lub łazience.
Perspektywa zdrapania patyny z powierzchni mosiądzu za pomocą szorowania może być kusząca, jednak metoda ta nie tylko nie jest zbyt efektywna, ale i może się przyczynić do powstawania zarysowań i innych uszkodzeń. Powierzchnię stopu należy traktować delikatnie, ponieważ zbytnie ścieranie jej może pogłębić korozję czy przyczynić się do przyspieszonego jej działania. Warto więc czyścić mosiądz za pomocą miękkiej szczoteczki i nie używać szczotek o twardym włosiu lub szorstkich czy metalowych kuchennych zmywaków.
W przypadku bardzo starych mosiężnych elementów o dużej wartości warto skorzystać z usług czyszczenia oferowanych przez profesjonalne firmy, które doskonale wiedzą, jak postępować z tym stopem miedzi tak, by w procesie nie uległ uszkodzeniu. Niekiedy wykorzystują one na przykład metodę elektrolizy, czyli czyszczenia mosiądzu z pomocą napięcia elektrycznego.
Jeżeli jednak wolimy wyczyścić przedmiot samodzielnie, możemy się za to zabrać wykorzystując albo specjalne środki do czyszczenia mosiądzu, albo domowe sposoby. W przypadku tych pierwszych musimy być gotowi na koszt około kilkudziesięciu złotych, użycie substancji dostępnych w każdym domu jest więc metodą znacznie tańszą.
Domowe sposoby na czyszczenie mosiądzu – najciekawsze propozycje
Czym czyścić mosiądz? Możliwości jest wiele. Te przedstawione poniżej bazują na prostych reakcjach chemicznych i wymagają tylko minimalnej ilości tarcia. Po ich zastosowaniu można nałożyć na mosiężne elementy środki nabłyszczające lub kondycjonujące, jednak nie jest to wymagane.
Jeżeli czyszczone przedmioty są na stałe przytwierdzone do elementów z innych materiałów (na przykład są to okucia mebli), należy zadziałać punktowo wyłącznie na mosiądzu, by uniknąć przypadkowego zniszczenia całej reszty. Inne materiały należy pokryć zabezpieczającą folią lub kartonem.
Czyszczenie mosiądzu keczupem
Jest to jedna z najczęściej stosowanych technik czyszczenia mosiądzu. Ponadto jest bardzo prosta, ponieważ wymaga zastosowania wyłącznie keczupu lub innego przetworu na bazie pomidorów oraz dowolnego łagodnego detergentu, na przykład płynu do mycia naczyń.
Rozprowadź keczup na mosiężnym przedmiocie tak, by nie pominąć żadnej szpary czy wgłębienia. Pozostaw na kilka godzin, a następnie umyj pod ciepłą, bieżącą wodą. Usuń zabrudzenia płynem do mycia naczyń i suchą szmatką lub ściereczką do momentu, aż cały przedmiot będzie suchy.
Jak wykorzystać sodę oczyszczoną do czyszczenia mosiądzu?
Soda oczyszczona okazuje się sposobem na przywrócenie dawnego blasku dla niemal każdego rodzaju metalu. Pomaga również pozbyć się uciążliwych, tłustych plam. By wyczyścić mosiądz warto z octem spirytusowym 10%. Oba te składniki połącz, mieszając aż do uzyskania dość gęstej, jednolitej masy. Pastę z octem i sodą oczyszczoną rozprowadź dokładnie na powierzchni, którą chcesz wyczyścić, a po chwili spłucz pod bieżącą wodą i natychmiast wysusz.
Istnieje również inna, nieco szybsza w przeprowadzeniu technika z wykorzystaniem sody oczyszczonej. W wyłożonej folią aluminiową wysokiej misce przygotuj roztwór sodu oczyszczonej i gorącej wody (minimum 50 gramów sody na litr cieczy). Do naczynia włóż mosiężny przedmiot, który chcesz wyczyścić. Odczekaj kwadrans, a następnie przepłucz mosiądz ciepłą wodą i wysusz.
Maska czyszcząca mosiądz z soli, mąki jęczmiennej i octu winnego
Przywracanie blasku mosiężnym przedmiotom z tą metodą jest dość proste, może jednak nie sprawdzić się przy bardziej wymagających przypadkach, na przykład wtedy, gdy dana rzecz pokryta jest bardzo grubą warstwą grynszpanu. Warto jednak wypróbować ją, jeśli zależy Ci na punktowym działaniu. W naczyniu połącz ocet winny i mąkę jęczmienną (oba w ilości 2/3 szklanki) i bardzo dokładnie wymieszaj aż do uzyskania jednolitej konsystencji.
Następnie dodaj pół szklanki soli kuchennej i ponownie wymieszaj. Otrzymaną w ten sposób pastę z dużą uwagą i starannością nałóż na przedmiot drewnianą lub plastikową łyżką. Gęsta pasta powinna pokrywać mosiądz przez kilka godzin. Proces należy zakończyć dokładnie myjąc powierzchnię przedmiotu z użyciem miękkiej gąbki. Po wszystkim przetrzyj powierzchnię suchą szmatką i wypoleruj, na przykład za pomocą flanelowej lub bawełnianej miękkiej ściereczki.
Jak pielęgnować mosiężne elementy?
By zapobiec przedwczesnej utracie blasku przez mosiądz, należy odpowiednio o niego dbać. Zielonkawy nalot w dowolnej formie pojawia się na przedmiotach długo wystawionymi na działanie warunków atmosferycznych. Mosiądz szczególnie nie lubi wilgoci, ochrona przed nią jest więc absolutną podstawą udanej jego pielęgnacji.
Na przedmiocie nie powinien zalegać brud dowolnego rodzaju, warto więc czyścić go od razu, gdy tylko pojawią się na nim jakieś plamy. Co istotne, zabrudzenia należy usuwać wyłącznie punktowo i możliwie najdelikatniej, nie należy myć całego mosiężnego elementu. Dlaczego? Często poddawany działaniu środków czyszczących mosiądz z czasem traci swoją odporność na brud i warunki atmosferyczne, ponieważ każda taka operacja zdziera z niego warstwy zabezpieczające. Gruntowne mycie warto urządzić mu wyłącznie w uzasadnionym przypadku.
Czyszczenie mosiądzu warto zakończyć zabezpieczeniem go przed wpływem szkodliwych czynników. Można tego dokonać za pomocą konserwacji przy użyciu różnych popularnych stosowanych w tym celu produktów, takich jak lakiery, wosk czy specjalne oleje. Ta metoda wykończenia powierzchni przedmiotu ma wpływ nie tylko na jego trwałość, ale i estetykę – każdy ze środków daje inny efekt, od utrzymania poziomu matowości mosiądzu aż po jego silne nabłyszczenie. Do nabłyszczających środków należą na przykład wosk twardy oraz lakiery na bazie żywicy.
