Doświetlanie roślin to proces wspomagający ich zrównoważony rozwój. Światło ma decydujący wpływ na wzrost kwiatu i zachowanie jego zdrowia. Dowiedz się, co przygotować do domowej uprawy. Jaka żarówka i lampa do roślin będą odpowiednie?
Doświetlanie roślin – czy warto to robić?
Za odpowiednie funkcjonowanie roślin odpowiada kilka czynników. Najważniejszymi z nich są woda i światło. Drugi z elementów kontroluje przeprowadzanie procesów fotosyntezy, które wpływają na prawidłowy rozwój i wzrost zielonych okazów. Dobry dostęp do światła zapobiega również wiotczeniu łodyg lub żółknięciu czy brązowieniu liści. Optymalne oświetlenie rośliny zapewnia także jej mocne kwitnienie oraz wyższą odporność na choroby. Jak w każdym przypadku istnieją wyjątki od reguły – można wyróżnić kwiaty, które nie potrzebują zbyt wiele światła. Jest to jednak grupa nielicznych okazów lubiących cieniste warunki. Należą do nich m.in. paproć, sansewieria czy dracena.
Zobacz: Rośliny w szkle — jakie rośliny wybrać do lasu w słoiku? Jakie rośliny można uprawiać w szkle?
Większość roślin wymaga jednak dobrego oświetlenia. Hodując kwiaty w domowych warunkach, należy zapewnić im dobry dostęp do światła. Warto ustawić je przy oknach wychodzących na zachód lub południe, gdzie słońce operuje najdłużej. Jednak samo wybranie korzystnej ekspozycji nie zawsze będzie wystarczające. Okres jesiennozimowy to czas, kiedy dostęp do promieni słonecznych jest znacznie ograniczony. Rośliny w takich warunkach mogą odczuwać niedobór światła i słabiej się rozwijać lub nawet obumierać. Dotyczy to zwłaszcza tropikalnych okazów, które są chętnie wybierane ze względu na stosunkowo niewielkie wymagania pielęgnacyjne. Jak można zapobiec marnieniu zielonych okazów? Rozwiązaniem tego problemu jest sztuczne doświetlanie roślin zimą.
Jakie światło jest najlepsze dla roślin?
Aby rośliny miały warunki do prawidłowego rozwoju, należy zapewnić im dostęp do pełnego widma światła. Potrzebne jest ono to przeprowadzenia fotosyntezy, w trakcie której powstają związki stanowiące „pokarm” dla rośliny. Za przeprowadzenie życiodajnego procesu odpowiadają wychwytujące światło chlorofile.
W roślinach najpowszechniej wstępują chlorofil a oraz b. Te barwniki absorbują głównie światło niebieskie i czerwone. Doświetlanie roślin powinno więc być przeprowadzane za pomocą żarówek emitujących fale świetlne o długości poniżej 480 nm (światło niebieskie) i między 550 a 700 nm (światło czerwone). Dowiedz się, jaki wpływ mają poszczególne barwy światła na rozwój rośliny.
Światło niebieskie
Doświetlanie roślin doniczkowych światłem niebieskim ma wpływ na pobudzenie rozwoju i wzmocnienie kwitnienia okazu. Niebieskie promienie dbają również o poprawę grubości liści, a także otwieranie aparatów szparkowych umożliwiających wymianę gazową między tkankami rośliny i atmosferą. Światło niebieskie odpowiada także za naturalne hamowanie nadmiernego wzrostu pędów. Dzięki temu roślina nie staje się wiotka i może dobrze się rozwijać.
Światło czerwone
Światło o długości fal odpowiadającej barwie czerwonej pobudza rośliny do rozwoju, a także przedłuża ich kwitnienie. Przy pomocy światła czerwonego można przeprowadzać zarówno doświetlanie roślin ozdobnych, jak i uprawnych. Warzywa czy owoce będą rozwijać się znacznie lepiej, ponieważ barwa czerwona ma wpływ na zawiązywanie się owoców i nasion.
Światło białe
Doświetlanie roślin światłem białym również daje widoczne efekty. W celu efektywnego doświetlania należy jednak wybrać żarówkę o odpowiedniej temperaturze barwowej. Powinna ona wynosić minimalnie 6400 kelwinów (K). Białe światło o odpowiedniej temperaturze spowoduje szybszy wzrost kwiatu. Wywoła także bardziej intensywne zabarwienie liści rośliny.
Jaką lampę wybrać?
Ważnym elementem w odpowiednim hodowaniu kwiatów są dobre lampy do doświetlania roślin. Podstawowym błędem, którego należy się wystrzegać, jest stosowanie lamp z klasyczną żarówką wyposażoną w wolframowy drucik. Tego typu oświetlenie emituje zbyt dużo ciepła oraz nie przybiera barwy wpływającej na rozwój rośliny. Dowiedz się, jakie lampy sprawdzą się do doświetlania roślin.
Lampy sodowe i metahalogenkowe
Lampy wyładowcze na przykład lampy sodowe HPS i metahalogenkowe MH są najstarszym typem oświetlenia dla ogrodnictwa. Lampy te odpowiadają za rozwój rośliny na różnych etapach. Oświetlenie HPS o czerwonym widmie barowym najlepiej sprawuje się w czasie kwitnienia i owocowania. Natomiast światło metahalongenkowe przybiera niebieską barwę, przez co wpływa na ukorzenianie się rośliny i dobrze stymuluje jej rozwój w okresie wegetatywnym. Obydwa typy lamp emitują bardzo mocne światło oraz generują dużo ciepła, dlatego też nie zaleca się montowania ich bezpośrednio w domu. Odpowiednim zadaniem dla lamp HPS i MH będzie doświetlenie roślin w szklarni lub w ogrodzie zimowym.
Lampy fluorescencyjne
Na rynku można znaleźć również lampy fluorescencyjne z żarówkami CFL. Są one tańszą alternatywą dla lamp HPS/MH, którą poleca się osobom amatorsko uprawiającym ogrodnictwo domowe. Do zalet lamp fluorescencyjnych należy ich cena, niska temperatura pracy i pobór małej ilości energii. Tego typu oświetlenie jest słabsze od profesjonalnych lamp HPS, ale sprawdzi się jako uzupełnienie światła dziennego. Lampy fluorescencyjne zapewnią optymalne doświetlenie roślin, jeśli ich żarówki będą znajdować się w niewielkiej odległości od kwiatu.
Lampy Grow LED
Doświetlenie roślin LED-ami jest najbardziej oszczędną, ale i najwydajniejszą opcją. Energooszczędne żarówki mają wiele zalet. Należą do nich m.in. długa żywotność oraz możliwość dostosowania oświetlenia do potrzeb danego gatunku roślin. Na rynku można dostać różne rodzaje żarówek LED Grow do hodowli roślin. Wśród nich znajdą się nawet bardzo mocne LED-y (COB) emitujące blask o barwie podobnej do oświetlenia HPS.
W jaki sposób najlepiej oświetlać rośliny – przydatne wskazówki
Decydując się na doświetlanie roślin, warto pamiętać o kilku dodatkowych aspektach. Ważnymi czynnikami są czas naświetlania kwiatów czy też natężenie emitowanych promieni. Wymagania dotyczące doświetlania roślin będą się nieco różnić w zależności od gatunku i jego potrzeb. W przypadku popularnych kwiatów z terenów tropikalnych sprawdzi się doświetlanie żarówkami o natężeniu 2500-5000 luksów (lx).
Dodatkowo warto pamiętać, że promienie powinny padać na roślinę z góry i pod ukosem. Dzięki temu do kwiatu dotrze najwięcej światła. Doświetlanie roślin warto przeprowadzać przez ok. 8-10 godzin dziennie. Proces wymaga zachowania regularności, dzięki której będzie można zaobserwować zadowalające efekty rozwojowe.
Wariegacja – czym jest i po co występuje?
Wariegacja inaczej znana jest również jako mozaikowatość fenotypowa. Jest to zjawisko tworzenia się zmiennych barw w obrębie organizmu lub jego tkanki. W przypadku roślin wariegacja objawia się w powstawaniu kontrastowych kwiatów lub albinotycznych wybarwień liści. Efekt ten może być skutkiem infekcji wirusowej, braku składników pokarmowych lub genetycznej wady danego okazu.
W nauce wariegacja jest klasyfikowana jako zmiana chorobowa. Jednak rośliny posiadające tę skazę są niezwykle pożądanymi okazami. Ma na to wpływ nietypowe ubarwienie łączące zieleń z bielą. Duże zainteresowanie oryginalnymi kwiatami sprawiło, że dziś celowo tworzy się rośliny z wadą genetyczną, które przyciągają wzrok.
Decydując się na hodowlę roślinę z wariegacją należy pamiętać, że takie osobniki wymagają dużej ilości światła. Nie lubią one jednak bezpośredniej ekspozycji na promienie słoneczne. Dlatego też w ich pielęgnacji świetnie sprawdzi się doświetlanie.
Doświetlanie roślin to rozwiązanie, które warto wprowadzić w celu zadbania o prawidłowy rozwój kwiatów. Dodatkowe źródło światła wspomoże działanie naturalnych promieni słonecznych. Natomiast odpowiednia barwa oraz moc żarówki będą kluczem do sukcesu w domowej hodowli roślin.
