Dom w lesie to marzenie wielu z nas z uwagi na świeże powietrze, bliskość przyrody i spokój. Budowanie domu to jednak wielkie przedsięwzięcie. Czy posiadanie chaty w lesie jest czymś na wyciągnięcie ręki?
Dom w lesie — czy można zbudować dom w lesie?
Aby przejść od śnienia na jawie do realizacji pomysłu o budowie domu w lesie, ważne jest to, aby w pierwszej kolejności przyjrzeć się temu, czy istnieje możliwość kupna terenu, a następnie uzyskania pozwolenia na konstrukcję leśnej posiadłości. W pierwszym przypadku zwykle nie ma problemu, gdyż praktycznie każdy obywatel kraju może stać się właścicielem działki w lesie. Inaczej jednak wygląda kwestia budowy domku w lesie, gdyż wiąże się to z uporczywymi formalnościami, które już na początku mogą zniechęcić do podjęcia działania.
Sceptycy mawiają, że łatwiej stać się właścicielem lasu niż zbudować w nim dom. Być może jest w tym trochę prawdy, jednak agroturystyka w lesie z roku na rok zyskuje na popularności, coraz częściej spotyka się mieszkańców dużych miast na leśnych spacerach, a znaczna część z nich decyduje się na podjęcie ważnej decyzji o wybudowaniu własnej posiadłości wśród drzew. Wakacje z dala od ludzi to za mało. Tęsknota za ciszą, intymnością i harmonią prowadzi do tego, że dom w lesie staje się projektem na życie.
Kwestie prawne
Jeśli jesteś wytrwały i nie wyobrażasz sobie innej opcji na Twoje mieszkanie, niż nowoczesny dom w lesie, wiedz o tym, że nie znajdujesz się na przegranej pozycji. Będziesz musiał sprawdzić w urzędzie gminy, czy plan miejscowego zagospodarowania przestrzennego uwzględnia budowę posiadłości prywatnej. W przypadku, gdy tak jest, sprawa nie powinna prowokować trudności. Jeśli jednak plan nie pozwala na budowę domu w lesie, staniesz przed koniecznością zmierzenia się z serią skomplikowanych procedur lub szukania innej lokalizacji.
Gmina posiada zwykle własny projekt związany z użytkowością terenu i często sprzeciwia się dokonaniu zmian w planie zagospodarowania przestrzennego. W przeciwnym razie inwestor może sprawdzić na mapie oznaczenie danej działki w lesie. Jeśli wybranemu kawałkowi ziemi towarzyszy symbol Ls, wówczas miejsce to znajduje się pod ochroną i nie wolno tam umieszczać niczego nowego. Niektórzy wystosowują wniosek o modyfikację planu zagospodarowania i odlesienie działki. Decyzję podejmuje wtedy marszałek województwa, po uprzedniej zgodzie izby rolniczej.
Wycinka
Wyobraź sobie, że udało Ci się przebrnąć przez wszystkie formalności i cieszysz się z pozwolenia uzyskanego na budowę domu w lesie. Twoim następnym krokiem powinno być przypatrzenie się drzewom rosnącym na działce. Jeśli znajdują się na niej wysokie drzewa, jak na przykład sosny, które cechują się niską odpornością na zawieruchy i przez to stanowią dla nas zagrożenie, musisz wziąć pod uwagę ich wycinkę. Zanim jednak do tego przystąpisz, koniecznie zapoznaj się z wymogami ustawy o ochronie przyrody z roku 2004.
Zdarza się również, że działka jest łąką albo terenem zalesionym, co w tym wypadku uniemożliwia właścicielowi wycinanie drzew o obwodzie pnia większym niż 80 cm (wierzba, topola, klon srebrzysty i klon jesionolistny), 65 cm (robinia akacjowa, kasztanowiec zwyczajny i platan klonolistny), czy też 50 cm (inne drzewa). Proste plany urządzenia lasu wsparte pozytywną decyzją starosty, mogą pozwolić na ścięcie pozostałych drzew. Bez tego, umożliwić nam to może jedynie wniosek o wydanie pozwolenia do wycinki drzew.
Warunki zabudowy
Plany zagospodarowania przestrzennego stworzone przed rokiem 2003 są w tej chwili zdezaktualizowane, a w wielu gminach nie pojawiły się nowe z uwagi na brak funduszy. Należałoby zatem samodzielnie oznaczyć teren w ewidencji gruntów i wykonać plan zagospodarowania przestrzennego. Wiąże się to z kosztami i obowiązkiem prezentacji planu w radzie gminy, co z uwagi na warunek jego wcześniejszego przejścia przez wiele innych osób — jest czynnością czasochłonną. Istnieje też możliwość zmiany statusu lasu na użytek rolny w starostwie powiatowym.
Jeśli chodzi zaś o zadrzewienie śródpolne oznaczane symbolem Lz, to uznaje się je za grunt rolny, na którym budować mogą się jedynie osoby zainteresowane uprawą roślin i hodowlą zwierząt. W tym wypadku przystępuje się do budowy domu na działce rolnej bez planu zagospodarowania. Teren musi wówczas znajdować się obok nieruchomości wyposażonych w kanalizację i elektryczność, z bezpośrednim dostępem do drogi publicznej.
Kolejna kwestia dotyczy usytuowania domu przy lesie. Minimalna odległość powinna wynosić 12 m, gdy jego ściany i pokrycie nie rozprzestrzeniają ognia lub 16 m, gdy sytuacja jest odwrotna. Przy odpowiednim ociepleniu, to zwykle ściany murowane zawierające styropian lub wełnę mineralną są odporne na ogień. Nie dzieje się tak w przypadku konstrukcji drewnianych o dachu zrobionym z tworzywa łatwopalnego. Spotyka się również budynki, które są tak wspaniale przygotowane na sytuację pożarową, że mogą znajdować się nawet w odległości 4 metrów od lasu.
Sprawdź też: Przydomowa oczyszczalnia ścieków – dlaczego warto ją zbudować i ile to kosztuje?
Przygotowanie działki
Jak już wcześniej wspominaliśmy, działka w lesie nie powinna należeć do obszarów chronionych. Tylko wtedy możesz przejść do wycinki drzew, aby zrobić przestrzeń na wymarzony dom lub chatę w lesie. Po upewnieniu się, że na terenie nie ma już wysokich drzew, które mogłyby runąć na Twoją posiadłość przy silnym wietrze, powinieneś zadbać o kolejny element związany z konstrukcją domu, czyli sieć kanalizacyjną i wodociągową.
Domki w lesie znajdują się najczęściej na terenie bez dostępu do miejskiej kanalizacji, co wiąże się z obowiązkiem posiadania zgody na budowę szamba i miejscowej studni. Jeśli pojemność zbiornika na ścieki nie przekracza 10 m3, wówczas nie potrzebujemy żadnego dodatkowego pozwolenia na jego konstrukcję. Pokrywy i wyloty wentylacji szamba muszą znajdować się 5 m od drzwi i okien posiadłości oraz przynajmniej 2 m od granicy działki lub drogi publicznej. Studnia natomiast powinna być umiejscowiona minimum 15 m od zbiornika na nieczystości.
Wilgoć — jak zabezpieczyć przed nią dom w lesie?
W związku z dużym poziomem wilgoci na terenach leśnych i przyleśnych niezwykle ważna jest ochrona Twojego domu przed jej efektami, takimi jak odpadanie tynku, czy też niebezpieczne dla zdrowia grzyby i pleśń. Podobnie jak w życiu, wszystko w Twoim domu zaczyna się od wybudowania wystarczająco mocnych fundamentów. Kluczowa jest zatem izolacja przeciwwilgociowa pionowa na ścianach fundamentów oraz pozioma na miejscu złączenia fundamentów i ścian zewnętrznych. Izolacja termiczna stanowi natomiast barierę dla mikroorganizmów.
Fasady domków leśnych powinny być zatem pokryte odpowiednim materiałem, i tu ważny jest również rodzaj tynku, którego użyjemy do pokrycia budynku. Niewskazane są tynki akrylowe, które są najmniej skuteczne w warunkach rozwoju szkodliwej mikroflory. Ich odporność w przypadku korozji biologicznej można jednak zwiększyć poprzez umiejscowienie w zaprawie tynkarskiej odpowiednich preparatów czynnych biologicznie. Chcąc wykończyć elewację domu w lesie, warto zastosować odporne na glony tynki silikatowe, silikonowe bądź mineralne.
Na tym jednak nie koniec. Kolejnym wyborem, jakiego musisz dokonać, jest rodzaj farby elewacyjnej na pokrycie tynku. Najlepszą z nich jest farba silikonowa, której rola polega na wzmocnieniu odporności elewacji na nadmiar wilgoci i związaną z tym biokorozję. Poza tym przyczynia się ona do poprawy waloru estetycznego Twojego domu w lesie na wiele lat z uwagi na jej zdolność do ochrony przed kurzem i innymi nieczystościami spowodowanymi długotrwałą użytkowością budynku.
Agresja mikrobiologiczna a dom w lesie
Mianem agresji mikrobiologicznej określa się najczęściej porastanie elewacji domu, przede wszystkim jego północnych i zachodnich ścian, przez różne gatunki mchów i glonów. Dzieje się tak szczególnie w przypadku, gdy Twoja posiadłość znajduje się niedaleko zbiornika wodnego, a rozwiązanie polega najczęściej na zastosowaniu odpowiedniej warstwy termicznej z dodatkiem szkła wodnego i o odczynie alkalicznym. Produkty bogate w blokery UV pomagają natomiast zniwelować niekorzystne rezultaty promieniowania słonecznego.
Rozważając, który projekt na dom w lesie byłby najlepszy, powinieneś pamiętać o tym, że to dach budynku jest szczególnie narażony na inwazję mchu. O jego rozprzestrzenianiu decyduje jakość wentylacji i zdolność połaci do usuwania wody z dachówek. Wiedz o tym, że mech nie tylko wpływa na nieciekawy wygląd Twojego domu, ale również z czasem niszczy dach. Chcąc uniknąć problemów, warto zadbać o tę kwestię już na początku, wybierając dachówki glazurowane albo angobowane. Są tak gładkie, że po każdym deszczu natychmiastowo oczyszczają się z wody.
Zapomnij natomiast o dachu cementowym i ceramicznym, jeśli Twoim zamiarem jest zamieszkanie blisko lasu. To one najłatwiej obrastają mchem, który w przypadku wyboru nieodpowiednich dachówek, musisz potem usuwać szczotką i specjalnym preparatem. W takim wypadku warto przygotować w domu dziewięcioprocentowy roztwór octu i rozprowadzić go po danym miejscu na dachu budynku, aż do wyschnięcia. Następnie należy zdjąć mech szpachelką, szczotką lub w najlepszym wypadku myjką ciśnieniową, która jest szczególnie delikatna.
Przy czyszczeniu elewacji domu z mchów i glonów, uważaj na to, aby nie polewać wodą niedotkniętych mchem fragmentów budynku. Unikniesz w ten sposób przenoszenia komórek i zarodników, co mogłoby pogorszyć sytuację i zwiększyć zasięg nieproszonych gości. Poza tym myj ściany w gorące i suche dni, aby woda mogła odparować. Wtedy też wilgoć podłoża utrzyma się na neutralnym poziomie i nie spowoduje rozrostu glonów, które skutecznie szpecą ściany posiadłości.
Jak zbudować dom w lesie? Poradnik krok po kroku
Wybudowanie domu w lesie wymaga przede wszystkim odpowiedniego planu działania i świadomości tego, czego naprawdę chcesz. Właściwa strategia sprawi, że unikniesz po drodze nieprzyjemnych sytuacji i zaoszczędzisz sobie stresu. Na początku drogi szczególnie ważny będzie wybór działki, która spełnia Twoje oczekiwania, i dopełnienie kwestii prawnych z tym związanych. Przede wszystkim, musisz upewnić się, że dana działka jest objęta planem zagospodarowania przestrzennego. Jeśli tak jest, możesz zacząć myśleć nad projektem domku w lesie.
Warto, abyś przyjrzał się otoczeniu, w którym będziesz mieszkać, jeszcze przed wyborem materiałów potrzebnych do konstrukcji budynku. Po wycince i przygotowaniu sieci kanalizacyjnej przyjdzie czas na budowę fundamentów i elewacji. Sam pomysł na zamieszkanie blisko przyrody w obecności majestatycznych drzew i leśnej fauny — jest źródłem inspiracji dla wielu architektów, którzy wielokrotnie widzą przyszły dom jako element krajobrazu. Istnieje wiele sposobów na to, aby pomysł ten zrealizować.
Jeśli chcesz, aby budynek wtopił się w zielone tło lasu, warto postawić na prostotę i naturalne materiały, takie jak drewno bądź kamień. W przypadku sąsiedztwa sosen możesz wybrać na elewację deski z tego samego drewna. Podkreślisz ich trwałość i wygląd dzięki preparatowi impregnującemu, który ochroni ściany przed szkodliwym działaniem czynników atmosferycznych, głównie deszczu, śniegu lub słońca. Nowoczesne domy w lesie mogą też łączyć naturalne materiały z betonowymi elementami, na przykład w formie bloczków.
Ogrodzenie spełnia niezwykle ważną funkcję w przypadku domów powstałych na łonie przyrody. Nie tylko odgrywa ważną rolę, jeśli chodzi o estetykę i odgraniczenie terenu prywatnego od publicznego, ale również zabezpiecza posiadłość przed dzikimi zwierzętami, takimi jak lisy czy sarny. Coraz częściej spotyka się również jenoty, przybyszów z Azji Wschodniej, którzy już od jakiegoś czasu zadomowili się w naszym kraju. Istnieją osoby, które decydują się nawet na trzymanie jenota w domu. W lesie jest ich bardzo dużo, szczególnie w okolicy rzek.
Sprawdź też: Domek dla jeża — jak to zrobić? Jak zagospodarować? Gdzie kupić gotowy domek dla jeża i jaki wybrać?
Fajne domy mogą również powstać z kamienia, który idealnie harmonizuje się z leśnym otoczeniem. Duże przeszklone okna pozwalają na dostęp większej ilości światła i robią wrażenie, że przyroda stanowi dekorację wnętrza. Ich lekkość umożliwia zachowanie równowagi pomiędzy działalnością człowieka, jaką jest architektura a środowiskiem naturalnym. Także wnętrze domu powinno wyrażać jedność z przyrodą, dzięki zastosowaniu mebli, dekoracji i rozwiązań architektonicznych — uwzględniających naturalne tworzywo.
Decydując się na budowę domu w lesie, powinieneś wziąć pod uwagę umieszczenie siatek w rynnach, aby w ten sposób zabezpieczyć je przed zaklinowaniem przez liście i gałązki. Takie bliskie obcowanie z naturą wiąże się również z mniej przyjemną stroną, jaką jest obecność owadów, szczególnie komarów. Moskitiery w oknach mogą skutecznie zahamować ich wtargnięcie do wnętrza domu, więc warto postarać się o wprowadzenie tego rozwiązania już na samym początku. Trzeba również pamiętać o ochronie przed kleszczami, zakładając szczelną odzież w czasie spacerów i wykonując po nich prysznic.
Budowa własnego domu w lesie to duże przedsięwzięcie, które wymaga od Ciebie wysiłku, zaangażowania i czujności na każdym etapie konstrukcji. Z pewnością współpraca z wysokiej jakości specjalistami, zarówno na etapie sporządzania projektu, generowania kosztorysu, jak i samej budowy wymarzonego domu, jest wielkim krokiem naprzód do realizacji Twojego zamierzenia. Koniecznie sporządź formalną umowę o roboty budowlane, która uwzględnia wszystkie działania i ich czas wykonania. Pozwoli Ci to uniknąć niedomówień i korzystnie wpłynie na jakość pracy.
Mamy nadzieję, że powyższe wskazówki pomogły Ci odpowiedzieć na pytanie, jak wybudować dom w lesie. Pomimo wielu utrudnień, jakie możesz napotkać na drodze do zamiany Twojej wizji w rzeczywistość — podejmując się tego wyzwania, zyskasz to, czego każdy z nas potrzebuje do poprawy jakości własnego życia. Spokój, czyste powietrze, odgłosy natury i bliski kontakt z samym sobą — staną się dla Ciebie naturalnym lekarstwem, które ubarwi, rozświetli i wreszcie… przedłuży Twoje życie. Czy jesteś gotowy na podjęcie wyzwania?
