Program Czyste Powietrze 3.0 wystartował 25 stycznia 2022 roku. W trzeciej części adresowany jest do osób i gospodarstw domowych o najniższych dochodach, które mogą liczyć na najwyższą dotację – aż do 69 tysięcy złotych z przeznaczeniem na wymianę dotychczas używanego, nieekologicznego źródła ciepła. Podpowiadamy jakie kryteria trzeba spełnić, by stać się beneficjentem programu, oraz jak złożyć wniosek o wysoką dotację.
Przyczyn, dla których powstał rządowy program Czyste Powietrze nikomu przedstawiać nie trzeba. Wystarczy krótkie spojrzenie na mapę jakości powietrza w Europie, by stwierdzić, że to właśnie w Polsce oddycha się najgorzej. Powodów takiego stanu rzeczy jest przynajmniej kilka – począwszy od sprzyjającego gromadzeniu się spalin ukształtowaniu terenu (widoczne szczególnie w Małopolsce i na Podhalu), po tzw. niską emisję, czyli zanieczyszczenia, których źródłem jest ruch drogowy, domy jednorodzinne i niewielkie kotłownie węglowe.
Z jak poważnym problemem mamy do czynienia? Wystarczy spojrzeć na jedną z aplikacji do monitorowania jakości powietrza w bezwietrzny, mroźny dzień. W wielu miejscowościach, zwłaszcza na południu Polski, wskaźniki przekraczają 1000% normy zanieczyszczeń. To zdecydowanie zbyt wiele, by bezpiecznie przebywać na wolnym powietrzu. Dane dotyczące chorób wywoływanych przez zanieczyszczone powietrze są zatrważające, co oznacza, że trzeba działać szybko i stanowczo.
Jednym ze sposobów na uporanie się z problemem zanieczyszczonego powietrza jest wymiana źródeł ciepła w domach jednorodzinnych na ekologiczne. To spory wydatek, dlatego konieczne okazało się wsparcie z budżetu państwa. Przejawia się ono, między innymi, poprzez program Czyste Powietrze, którego trzecia część właśnie wystartowała. Tym razem wsparcie mogą otrzymać gospodarstwa najuboższe, dlatego kwota dofinansowania jest zdecydowanie wyższa niż do tej pory. Oto kto może ubiegać się o rządowe wsparcie.
Program Czyste Powietrze 3.0 – komu przysługuje dotacja?
W porównaniu do pierwszej i drugiej części, program Czyste Powietrze 3.0 został znacząco zmodyfikowany pod względem grupy docelowej. Dla porównania, na skorzystanie z pierwszej części mogli liczyć wnioskodawcy, których roczny dochód nie przekraczał 100 tysięcy złotych. W drugiej części była to kwota do 1564 złotych dla gospodarstwa wieloosobowego oraz do 2189 złotych dla jednoosobowego. W części, która odbywa się w 2022 roku, próg został zdecydowanie obniżony. Z programu Czyste Powietrze 3.0 mogą skorzystać gospodarstwa wieloosobowe, w których dochód na osobę nie przekracza kwoty 900 złotych, oraz gospodarstwa jednoosobowe osiągające dochód niższy niż 1260 złotych.
Wprowadzenie takich wymogów oznacza, że z trzeciej części programu skorzystają wyłącznie najuboższe gospodarstwa. Oprócz tych, którzy spełniają wyżej wymienione, restrykcyjne kryteria dochodowe, na dofinansowanie mogą liczyć osoby objęte wybranymi świadczeniami socjalnymi. Do uczestnictwa w programie uprawnia ustalone prawo do otrzymywania zasiłku stałego, zasiłku okresowego, zasiłku rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego.
Większa kwota dotacji i więcej transz rozliczeniowych
Wydatne ograniczenie odbiorców dotacji pozwoliło na jej zwiększenie. I to spore. O ile dotychczas beneficjenci mogli liczyć na odpowiednio 30 i 37 tysięcy złotych, tak program Czyste Powietrze 3.0 pozwala uzyskać aż 69 tysięcy złotych dofinansowania. Dodatkowo, w poprzednich edycjach sfinansować w ten sposób można było odpowiednio od 30% do 50% (część pierwsza) i od 60% do 75% (część druga) kosztów kwalifikowanych. W przypadku trzeciej części programu mowa o dofinansowaniu sięgającym do 90% kosztów kwalifikowanych.
Mając na uwadze skromniejsze możliwości finansowe beneficjentów, zwiększono liczbę transz rozliczeń z instytucjami finansującymi. Poprzednio były to trzy transze, a program Czyste Powietrze 3.0 pozwala na rozliczenie się w pięciu transzach.
Co ze ścieżką bankową?
Kolejna, istotna zmiana w stosunku do poprzednich edycji programu Czyste Powietrze to rezygnacja z tzw. ścieżki bankowej. Dotychczas zainteresowani dofinansowaniem mogli ubiegać się o nie za pośrednictwem jednego z banków biorących udział w programie. Polegało to na tym, że wniosek o dotację był składany za pośrednictwem banku, który kredytował koszty ponoszone przez beneficjenta. Dzięki temu można było liczyć na warunki kredytowania znacznie korzystniejsze, niż w przypadku standardowej pożyczki gotówkowej.
Z uwagi na zdecydowanie wyższą kwotę dofinansowania (aż 90% kosztów kwalifikowanych) i brak zdolności kredytowej zdecydowanej większości potencjalnych beneficjentów, w trzeciej części programu Czyste Powietrze ścieżka bankowa nie jest dostępna. Oznacza to, że wszystkich beneficjentów obowiązuje ten sam okres realizacji przedsięwzięcia – do 36 miesięcy.
Program Czyste Powietrze 3.0 – jak złożyć wniosek o dofinansowanie?
Program Czyste Powietrze 3.0 wystartował 25 stycznia 2022 roku. To właśnie tego dnia rozpoczął się nabór wniosków od wszystkich zainteresowanych. Podobnie, jak w przypadku poprzednich naborów, o dofinansowanie można ubiegać się zarówno osobiście jak i drogą elektroniczną. Z uwagi na brak obowiązywania ścieżki bankowej, nie ma możliwości złożenia wniosku za pośrednictwem banku. Na stronie internetowej Czyste Powietrze dostępna jest instrukcja mówiąca o tym, jak złożyć wniosek zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej. Poniżej najważniejsze kroki:
E-wniosek przez internet
- Wejdź na rządowy portal gov.pl (zakładka Nieruchomości i środowisko -> Skorzystaj z programu Czyste Powietrze.
- Kliknij przycisk ZŁÓŻ WNIOSEK.
- Zaloguj się za pomocą login.gov.pl.
- Wybierz sposób logowania.
- Utwórz i wypełnij wniosek o dofinansowanie.
- Sprawdź wypełniony wniosek.
- Dołącz wymagane załączniki w formie skanów lub dokumentów elektronicznych.
- Podpisz wniosek elektronicznie za pomocą profilu zaufanego lub podpisu kwalifikowanego.
- Wyślij dokumenty (wniosek z załącznikami), potwierdzenie otrzymasz na adres e-mail.
Papierowy wniosek w urzędzie
- Zaloguj się na Portalu Beneficjenta dostępnym na stronie internetowej właściwego wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
- Pobierz edytowalny formularz PDF wniosku.
- Wypełnij wniosek.
- Zweryfikuj wypełniony wniosek.
- Złóż wniosek na skrzynkę podawczą Portalu Beneficjenta.
- Wydrukuj wniosek.
- Dołącz wymagane załączniki.
- Podpisz wniosek.
- Złóż wniosek osobiście lub drogą pocztową bądź kurierem do właściwego wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej lub jego oddziału lub gminy, która zawarła porozumienie o realizacji programu.
Choć procedury wyglądają na skomplikowane, w rzeczywistości przebiegają dość intuicyjnie, a z wnioskiem i wymaganymi załącznikami powinien poradzić sobie każdy zainteresowany. Zawsze można również skorzystać z infolinii programu, dostępnej pod numerem telefonu 22 340 40 80.
Można jeszcze taniej
Dofinansowanie z programu Czyste Powietrze 3.0 nie jest jedynym świadczeniem, na które mogą liczyć osoby zainteresowane wymianą ogrzewania na ekologiczne. W tej części programu, kwota dofinansowania obowiązuje również w przypadku realizowanych przez poszczególne gminy programów parasolowych, w których wnioskodawca nie może stać się właścicielem kotła do momentu zakończenia okresu trwałości.
Warto również wziąć pod uwagę tzw. ulgę termomodernizacyjną, pozwalającą na odliczenie od podatku dochodowego kosztów poniesionych na wymianę źródła ciepła i podniesienie efektywności energetycznej budynku jednorodzinnego. Dotychczas, tylko z tego tytułu, podatnicy odliczyli przeszło 10,6 miliardów złotych.
Kończy się czas na wymianę pieca i zgłoszenie do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków
Dlaczego warto zainteresować się programem Czyste Powietrze 3.0 i złożyć wniosek jak najszybciej? Między innymi dlatego, że w wielu województwach lada dzień upłynie termin na wymianę źródeł ciepła na ekologiczne. Dla przykładu, w województwie podkarpackim i śląskim, poza określonymi wyjątkami, trzeba było dokonać tego do 1 stycznia 2022 roku. W zależności od tego, w którym województwie mieszkamy, maksymalny termin na wymianę pieca jest inny:
- województwo podkarpackie – 1 stycznia 2022 roku,
- województwo śląskie – 1 stycznia 2022 roku,
- województwo łódzkie – 1 stycznia 2023 roku,
- województwo małopolskie – 1 stycznia 2023 roku,
- województwo mazowieckie – 1 stycznia 2023 roku,
- województwo świętokrzyskie – 1 lipca 2023 roku,
- województwo kujawsko-pomorskie – 1 stycznia 2024 roku,
- województwo lubelskie – 1 stycznia 2024 roku,
- województwo wielkopolskie – 1 stycznia 2024 roku,
- województwo zachodniopomorskie – 1 stycznia 2024 roku,
- województwo dolnośląskie – 1 lipca 2024 roku,
- województwo pomorskie – 1 września 2024 roku,
- wojewóztwo lubuskie – 1 stycznia 2027 roku.
Wymiana pieca nie jest jednak jedynym obowiązkiem, jaki mieszkańcy domów jednorodzinnych muszą spełnić w najbliższym czasie. Źródła ciepła, z których korzystamy w naszych domach muszą zostać zgłoszone do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków, w nieprzekraczalnym terminie do 30 czerwca 2022 roku. Zaniechanie zgłoszenia metod ogrzewania, również tych w pełni ekologicznych, może skutkować nałożeniem grzywny w wysokości do 5 tysięcy złotych. Zgłoszenia do CEEB należy dokonać za pośrednictwem Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego, przy pomocy tej strony internetowej.
Program Czyste Powietrze w liczbach
Choć trzecia część programu Czyste Powietrze dopiero wystartowała, warto przyjrzeć się temu, co zyskaliśmy dzięki poprzednim dwóm. Stan realizacji programu, na dzień 14 stycznia 2022 roku, prezentuje się następująco.
Beneficjenci złożyli przeszło 384 tysiące wniosków, na łączną kwotę 6,45 miliardów złotych. Zdecydowanie najwięcej to wnioski pochodzące od mieszkańców województwa śląskiego – 64,5 tysięcy wniosków na łączną kwotę 885 milionów złotych. Dotychczas udało się podpisać ponad 307 tysięcy umów na łączną kwotę przeszło 5 miliardów złotych.
O tym, jak mocno Śląsk dominuje nad innymi regionami świadczy ranking najskuteczniejszych w pozyskiwaniu środków gmin – zajmują ponad połowę miejsc w pierwszej setce zestawienia. Na pochwałę zasługuje, w szczególności, gmina Godów, która obecnie przoduje w rankingu.
Dbajmy razem o czyste powietrze
Wymiana źródła ciepła na ekologiczne to nie tylko obowiązek wynikający z przepisów prawa. To również głos zdrowego rozsądku w obliczu coraz to większej ilości zachorowań na choroby wywoływane przez toksyczne związki chemiczne, unoszące się w powietrzu w wyniku spalania paliw stałych w domowych kotłach.
Więcej informacji o tym, co oferuje program Czyste Powietrze 3.0 dostępne jest na jego stronie internetowej – czystepowietrze.gov.pl.
Sprawdź też:
- Czyszczenie komina – jak wyczyścić komin samodzielnie?
- Ognisko w ogrodzie. 3 sposoby na bezpieczne palenisko na zewnątrz!
- Poprawna wentylacja w kuchni — jak ją zrobić? Prawo i porady
- Biokominek – jak działa? Czy jest bezpieczny w użytkowaniu?
Komentarze 
święte słowa
Tego typu dotacja ma zasadniczą wadę – skłania producentów oraz wykonawców do podnoszenia cen swoich towarów oraz usług. Częściowo na tym zyskujemy o ile producenci i wykonawcy płacą podatki w kraju. Do tego też z resztą doszło, że ceny wzrosły i to znacząco. W momencie wprowadzenia tego programu, cena kotła z średniej oscylującej w granicy 2500 złotych z montażem (kopciuch), wzrosła do najpierw 8000 złotych za kocioł podajnikowy automatyczny, a obecnie wynosi dobre 12000 złotych. Kotły typu pellet czy na zgazowanie drewna (Holzgas) bywają droższe. Wszystko to miało miejsce w ciągu ostatnich 10 lat. Proszę mi powiedzieć, ile procent z osób, które są tym problemem dotknięte, zaczęło zarabiać 4 razy, 5 razy a nawet 6 razy więcej? Pewnie tacy są ale ilu ich jest? Część się wykształciła na lekarzy, informatyków czy rzemieślników, którzy dobrze zarabiają, ogólnie rzecz biorąc kilka do kilkunastu procent. Poradzą sobie. Pozostali zarabiają tyle ile zarabiali a ich siła nabywcza wcale nie wzrosła, bo inflacja z ostatnich 2-3 lat sprowadziła ich do parteru. To wszystko pod warunkiem, że w ogóle pracują. Bo co z ludźmi, którzy żerują na pracujących – pobierając renty, 500+, becikowe, zapomogi i masę innych socjali. Zdecydowanej większości społeczeństwa nie stać na remont dachu raz na 10 lat we własnym domu, a co dopiero remont kompleksowy dachu, fasady, piwnicy, urządzeń grzewczych, rozprowadzenia czynnika grzewczego, komina, okien itd. Ten program jest potrzebny ale sposób w jaki został wprowadzony jest pomyłką. Przyczynił się tylko do inflacji cen, a korzystających jest stosunkowo mało, zaś beneficjenci czekają miesiącami na dotacje prawnie im obiecane ale przez nieudolność urzędników, wstrzymywane bez końca. Wielu ludzi, którzy uwierzyli w zapewnienia rządu ma obecnie na głowie nowoczesny co prawda kocioł ale też nowoczesne i wysokie koszty jego utrzymania. Bo oprócz szaleństwa na rynku kotłów i innych urządzeń grzewczych, doszło również do spekulacji na cenach surowców. Więc pellet z 500-1000 złotych wzrósł do 2000-4000 złotych za paletę worków, ekogroszek również, gaz i prąd elektryczny też są z tendencją wzrostową a jak spełni się scenariusz przepowiadany przez dystrybutorów prądu to nawet pompy ciepła wypadną blado – czytaj drogo i ze źródła, które ogrzeje przeciętny nowoczesny dom za 2 czy 3 tysiące złotych rocznie, zamieni się w źródło za blisko 10 tysięcy złotych kosztów rocznie. Nie wspominając o samym koszcie zakupu i wyposażeniu domu w podłogówki, czy też potencjalnej awaryjności pomp ciepła. Nie mówię, że wszystkich i że są one awaryjne ale mogą takie być. Wtedy po gwarancji mamy poważny problem i kolejne wydatki, bo części zamienne są niemal tak samo drogie jak całe urządzenie.