Aronia jest doceniana nie tylko przez zwolenników medycyny naturalnej. Przetwory z aronii zyskują coraz więcej zwolenników. Właściwości tego owocu przeciwdziałają chorobom cywilizacyjnym, a uprawa nie wymaga specjalnych umiejętności ogrodniczych. Sprawdź, jakie korzyści wynikają z posiadania tego krzewu.
Aronia – jak wygląda i smakuje?
Aronia to krzew sporych rozmiarów, który może osiągnąć nawet 2,5 metra wysokości i 2 metry rozpiętości. Gatunek pochodzi z terenów Ameryki Północnej, jednak rozprzestrzenił się już w pozostałych krajach o umiarkowanym klimacie. W Polsce aronia pojawiła się dopiero w XX wieku.
Kwiaty aronii są bardzo dekoracyjne – białe, drobne, rosną w gronach. Owoce zaś przypominają jagody, są bowiem niewielkimi kulkami o ciemnogranatowej i fioletowej barwie. Pokrywa je delikatny meszek, jednak w środku mają miąższ o cierpkim posmaku. Właśnie dlatego to przetwory z aronii mają wielu zwolenników – są pozbawione tego specyficznego smaku.
Zobacz: Łatwe w uprawie krzewy ozdobne. Które z krzewów ozdobnych wymagają najmniej wysiłku?
Aronię można uprawiać zarówno w celach dekoracyjnych, jak i zdrowotnych. Wygląd liści, szczególnie jesienią, gdy zmieniają kolor na pomarańczowy i czerwony, zadowoli gusta ogrodowych estetów, a owoce krzewu zadbają o zdrowie organizmu.
Odmiany aronii
Chociaż większość krzewów aronii wygląda podobnie, wyróżniamy kilka jej odmian. Niewprawne oko może nie dostrzec różnic, jednak gdy chcesz zająć się jej uprawą, warto zapoznać się z kilkoma podgatunkami. Warto podkreślić, że przetwory z aronii będziesz mógł przygotować z każdej z odmian.
Hugin
Odmiana pochodząca ze Szwecji, wyjątkowo odporna na mrozy, posiada także najmniejsze wymagania glebowe. Krzewy tej wariacji są nieco niższe, osiągają przeważnie od 1 do 1,5 metra wysokości. Ta najbardziej znana w Polsce odmiana, została wyselekcjonowana w swoim rodzimym kraju pod koniec XX wieku. Jej szczególną cechą jest miododajność, dzięki czemu jest pożyteczna także dla pszczół.
Nero
Samopłodna odmiana, również odporna na bardzo niskie temperatury i niespecjalnie wymagająca. Pochodzi prawdopodobnie z Czech, chociaż niektóre źródła wskazują także Rosję za kraj wyodrębnienia odmiany. Owocuje wyjątkowo obficie, a co więcej, owoce można zbierać w okresie od sierpnia aż do końca października, ponieważ charakteryzują się długą wytrzymałością i nie gniją zbyt szybko na gałęziach. Odmiana Nero jest również bardziej odporna na działanie szkodników i choroby.
Galicjanka
Galicjanka to nasza rodzima odmiana. Jest nieco większa od jej dwóch poprzedniczek, zarówno pod względem wysokości, jak i szerokości. Krzewy przy tym wariancie radzą sobie w trakcie mrozów i charakteryzują się niezwykłą płonnością – zbiory owoców będą obfitsze niż w przypadku podgatunku Nero.
Viking
Odmiana Viking zawdzięcza swoją nazwę skandynawskiemu pochodzeniu, wyszczególniono ją bowiem na terenie Finlandii. Jej owoce są stosunkowo większe niż w przypadku pozostałych odmian. Mają bardziej kwaśny i cierpki posmak, dlatego zaleca się spożywać je w formie przetworów.
Jak pielęgnować aronię?
Sama uprawa aronii nie jest czasochłonnym i skomplikowanym zajęciem. Roślina ta nie ma szczególnych wymagań, dostosowuje się do różnorodnych warunków i rośnie również na mniej żyznych glebach. Mimo wszystko warto zapoznać się z ogólnymi zasadami dotyczącymi pielęgnacji aronii. Warto tu podkreślić, że wszystkie odmiany uprawiamy mniej więcej w ten sam sposób.
Stanowisko
Aronię najlepiej sadzić w nasłonecznionym miejscu, chociaż toleruje także te o delikatnym zacienieniu. Mimo że potrafi dostosowywać się do różnych warunków, warto pamiętać, że jest z natury rośliną światłolubną. Jeśli planujesz założenie plantacji, pamiętaj także o odpowiednim rozsadzeniu aronii. Odległość między rzędami powinna wynosić ok. 4 metrów, jednak wszystko zależy od sposobu zbierania owoców, na jaki się zdecydujesz. W przypadku zbiorów ręcznych odstęp powinien wynosić ok. 1,5 metra, natomiast przy zbiorach mechanicznych wystarczy 0,5-0,8 metra.
Podłoże
Jak już wcześniej wspomniano, aronia nie jest wymagającą rośliną. Może dawać plony na mniej żyznych glebach, nawet tych typu V czy VI. Aby jednak zapewnić sobie jak najobfitsze zbiory, warto odpowiednio przygotować glebę pod plantację. Pierwszym krokiem powinno być odchwaszczanie, gdyż mimo wysokiego poziomu tolerancji, aronia jest wrażliwa na działanie chwastów. Należy tego pilnować szczególnie w pierwszych 4 latach uprawy – po tym czasie krzew powinien radzić sobie sam. Warto również zadbać o odpowiednią kwasowość gleby. W przydomowych ogródkach wystarczy co jakiś czas obłożyć podłoże wokół aronii korą sosnową, która je lekko zakwasi i zapobiegnie rozrastaniu się chwastów.
Podlewanie
Aronia wymaga podlewania szczególnie w okresie dojrzewania owoców, a także w pierwszych latach po zasadzeniu. Dorosły krzew powinien mieć już dobre ukorzenienie, dlatego podlewanie będzie konieczne jedynie w okresach suszy.
Nawożenie
Jak poznać, czy gleba jest uboga w składniki odżywcze? Jeśli nie chcesz wydawać pieniędzy na badania laboratoryjne, możesz poobserwować krzewy, które rosną w Twoim ogrodzie. Jeśli ich liście będą drobne, niewielkie i o jasnozielonej barwie, to jest to wystarczający powód, aby zacząć nawozić glebę. Możesz postawić na użyźnianie obornikiem lub nawożenie minerałami. Pamiętaj jednak, że nawozy fosforowe i potasowe najlepiej stosować jesienią, a z kolei te azotowe w okresie wegetacji (od kwietnia do czerwca).
Przycinanie
Przycinanie krzewów aronii polega na usunięciu starych, uszkodzonych i słabych gałęzi. Jest to istotny element pielęgnacji, pozwala bowiem przerzedzić liście, co przekłada się na większe owocowanie. Kiedy przycinać aronię? Najlepiej w okresie wczesnowiosennym, szczególnie korzystnym miesiącem na przycinanie jest kwiecień.
Kwitnienie i zbiory owoców
Aronia kwitnie na wiosnę, najczęściej w drugiej połowie maja, a okres zbierania owoców przypada na wczesną jesień, przeważnie pierwszą połowę września (chociaż różni się to w zależności od konkretnej odmiany). Owoce z niektórych krzewów można zbierać już w sierpniu, jak również z początkiem października. Aronia jest rośliną wieloletnią, co oznacza, że nie trzeba jej co roku sadzić na nowo.
Choroby
Jakiekolwiek objawy chorób będą widoczne na liściach lub gałęziach rośliny. Jeśli zauważysz białe plamy na liściach, to prawdopodobnie aronię zaatakował mączniak prawdziwy. Z kolei herbicydy mogą sprawić, że liście będą żółknąć i opadać lub zostaną powykręcane i zniekształcone. Choroba, która objawia się małymi brązowymi plamkami na liściach, wywoływana jest przez pluskwę czteroliniową. Owadem, który atakuje głównie gałęzie, jest skorupik jabłoniowy. Sprawia, że gałęzie pokrywają niewielkie łuski w kształcie muszli ostryg.
Jakie właściwości ma aronia?
Aronia posiada przede wszystkim właściwości zdrowotne. Jej owoce bogate są w błonnik oraz witaminę C i witaminę P, które wspomagają układ odpornościowy. Ponadto, aronia zawiera także wartościowe minerały, takie jak żelazo, jod, wapń czy magnez. Owoce, a także soki lub leki wytwarzane na bazie aronii pomagają w profilaktyce nadciśnienia i leczeniu miażdżycy poprzez ograniczenie odkładania się cholesterolu. Aronia pomaga również przy zapaleniu żołądka lub żylakach odbytu. Zawarty w niej jod będzie korzystny także dla osób z nadczynnością tarczycy.
Przetwory z aronii
Owoce aronii można zrywać i jeść prosto z drzewa, jest to jednak rzadka praktyka. Czarne kulki mają dosyć cierpki smak i nie każdemu może on przypaść do gustu, dlatego o wiele częściej tworzy się różnorodne przetwory z owoców aronii. Wybór jest szeroki: od syropów, nalewek po dżemy i galaretki. W kuchni aronia występuje najczęściej w postaci soku. Można go przygotować na kilka sposobów, a jednym z nich jest dodanie do owoców cukru i zagotowanie.
Same kulki można także stosować jako dodatek do dania, na przykład do owsianki lub musli. Dobrze komponują się m.in. z jabłkiem, gruszką czy borówką. Niektóre osoby dodają aronię do mięsa, najczęściej w postaci konfitury.
Aronia nie jest trudną w uprawie rośliną, a jej właściwości mają szerokie zastosowanie. Jeśli posadzisz ją u siebie na ogródku, w maju będziesz oglądać, jak aronia kwitnie, a we wrześniu zbierzesz jej owoce. Zimą przygotuj z plonów przetwory i ciesz się sporą porcją witamin. W jakiej formie lubisz aronię najbardziej? Podziel się z nami w komentarzu!
