Sztukateria na ścianie – jak zrobić ozdobne listwy na ścianie?

Sztukateria na ścianie jest niezwykle efektownym elementem wykończenia wnętrz. Listwy ozdobne są uniwersalnym ornamentem, który świetnie współgra z większością designów. Jak zrobić sztukaterię na ścianie krok po kroku?

Sztukateria na ścianie – co to jest?

Sztukateria to dekoracyjne listwy zdobiące ścianę lub sufit pomieszczenia. Wykonywane są głównie z pianki poliuretanowej, styropianu lub gipsu i stanowią ciekawy element wykończenia wnętrz. Ornamenty przyjmują różne formy – dużą popularnością cieszy się gipsatura układana tak, by tworzyć proste bryły geometryczne. Na rynku dostępnych jest także mnóstwo modeli z akcentami florystycznymi. Listwy dekoracyjne są świetną alternatywą dla boazerii angielskiej. Ich koszt jest znacznie niższy niż cena paneli ściennych, a efekt równie spektakularny.

Podobne dekoracje wnętrzarskie, mają naprawdę imponującą historię. Pierwsze aranżacje ze sztukaterią w roli głównej pojawiły się jako element stylu klasycystycznego. Bogato zdobione ornamenty elewacyjne są także swego rodzaju wizytówką ociekającego przepychem baroku. Popularność sztukaterii w architekturze, której rozkwit przypada na XVII w., przyczyniła się do stereotypowego postrzegania gipsowych zdobień. Dziś często utożsamiane są z majestatycznymi wnętrzami w stylu pałacowym lub angielskim. Współczesne budownictwo jednak skutecznie obala ten uproszczony obraz, łącząc dekoracyjne listwy z różnymi designami. Gipsatura z powodzeniem wpisuje się we wnętrze o niemal każdej stylistyce – od art déco po minimalizm. 

Inspiracje i aranżacje sztukaterii na ścianie

Sztukateria może tworzyć wyborowe tło dla niemal każdego designu. Świetnie też czuje się w większości pomieszczeń, co czyni ją uniwersalną dekoracją wnętrza. Podpowiadamy, jak skutecznie łączyć ozdobne listwy z wystrojem pomieszczenia.

• Sztukateria na ścianie w salonie 

Zależnie od zamysłu designerskiego, sztukateria w salonie może przybierać formę maksymalistyczną lub przeciwnie – stonowaną. Proste listwy połączone w taki sposób, by tworzyć podstawowe, bryłowate kształty, mogą całkowicie zmienić wystrój wnętrza. Zestawione z wyrazistymi dodatkami jak choćby poduszki o nieregularnej fakturze, perfekcyjnie dopełniają aranżację. 

https://www.instagram.com/p/CSm20wcsHNb/

• Sztukateria na ścianie w sypialni

Równie dobrze co w pokoju dziennym, sztukateria czuje się w sypialni. W przypadku przestronnego pomieszczenia, pole do popisu jest wręcz nieograniczone. Ornamenty poliuretanowe łączyć można nie tylko ze stonowaną manierą minimalistyczną, lecz także z bardziej śmiałymi projektami. Delikatna imitacja surowego betonu na ścianie, uzupełniona elementami w pastelowych kolorach i złote dodatki w stylu glamour – to zestawienie godne uwagi. 

https://www.instagram.com/p/CSgfO4ZI95b/

• Sztukateria na suficie

Dekoracje gipsowe nie są zarezerwowane wyłącznie dla zdobienia ścian. Równie dobrze, co wtapiające się w elewację listwy, prezentuje się sztukateria sufitowa. Finezyjnie rzeźbione rozety czy kasetony do spółki z symetrycznym gzymsem będą wizytówka gustownego pomieszczenia. Montowanie ornamentów na sklepieniu sprawia, że strop przestaje być mdłym fragmentem konstrukcji i staje się dobrze przemyślanym elementem wystroju. 

https://www.instagram.com/p/CSRZJ-MMk0A/

Jak zrobić sztukaterię na ścianie?

Dobra wiadomość zarówno dla majsterkowiczów, jak i amatorów – montaż sztukaterii na ścianie nie jest skomplikowany, a cały proces można wykonać samodzielnie. Używając sprzętów będących na wyposażeniu większości domów, jesteś w stanie położyć ozdobne listwy nawet w jedno popołudnie.

Materiały potrzebne do zamontowania sztukaterii na ścianie:

• listwy ozdobne wykonane z wybranego tworzywa,
• piła ręczna do drewna z drobnymi zębami,
• skrzynka uciosowa (opcjonalnie),
• klej montażowy, najlepiej przeznaczony do mocowania sztukaterii,
• pistolet do kleju,
• farba w wybranym kolorze,
• poziomica,
• miara, 
• ołówek.

Montaż sztukaterii krok po kroku – jak to zrobić?

• Dokładnie oczyść powierzchnię ściany, używając lekko wilgotnej gąbki.
• Zrób projekt graficzny obrazujący rozstaw listew na ścianie – nie musi być profesjonalny, wystarczy, że naszkicujesz swoją wizję na kartce.
• Wymierz ścianę/ściany, określ wymiary poszczególnych deszczułek i posiłkując się poziomicą, rozrysuj na murze ich dokładny rozstaw. 
• Potnij sztukaterię na odpowiednie kawałki. Jeżeli Twoja gipsatura ma pełnić funkcję lamperii, wystarczy, że podzielisz ją za pomocą piły. W przypadku gdy stiuk będzie tworzył kompozycje geometryczne, wymagające cięcia elementów pod kątem, najwygodniej wesprzeć się skrzynką uciosową. Jak operować skrzynką uciosową? Umieść listwę we wnętrzu pudełeczka, a następnie wsuń piłę w jeden z wyżłobionych otworów. Wgłębienia rozmieszczone są pod kątem 45 stopni, dzięki czemu deseczki zostaną przycięte równo. 

• Przyklej listwy do ściany – na wewnętrzną stronę każdej z nich nałóż odpowiednią ilość kleju montażowego, po czym przyłóż do muru. Uciskaj mocno dopóty, dopóki materiały trwale się nie połączą (dokładny czas wiązania powinien być określony przez producenta kleju, a informacja umieszczona na opakowaniu). 
• Pomaluj sztukaterię na wybrany kolor. Jaki rodzaj farby najlepiej sprawdza się podczas krycia dekoracji? Producenci ornamentów ściennych niemal jednogłośnie radzą, aby barwić je emaliami, których skład wolny jest od rozpuszczalników (na przykład akrylowymi). 

Zobacz: Z czym łączyć szare ściany? Na co uważać, jakie dobierać dodatki?

Uwaga! Montując sztukaterię, wystrzegaj się używania silikonu. Nie będziesz w stanie pokryć go farbą, a nieestetyczne grudki tworzywa prześwitujące między listwami zrujnują cały efekt. 

Jakie wybrać listwy ozdobne?

Listwy wykonywane są z tworzyw sztucznych, co odstrasza tych z miłośników pięknych wnętrz, którzy sądzą, że jest to tożsame z gorszą jakością. Nic z tych rzeczy. Współczesna sztukateria to ozdoba nie tylko efektowna, lecz także wytrzymała. Pokryta płaszczykiem ochronnej masy kwarcowej lub akrylowej, jest odporna na uszkodzenia mechaniczne. Wytwórcy oferują kilka rodzajów gipsatury, które różnią się od siebie materiałem użytym w procesie produkcji. Dowiedz się, który z modeli najlepiej sprawdzi się w Twoim wnętrzu.

• Listwy gipsowe

Oryginalne ozdobne dekory wykonywane były właśnie z gipsu lub stiuku (aglomeratu pyłu marmurowego, wapna i piasku). Pierwotnym zadaniem ornamentów była jak najwierniejsza imitacja marmuru, co stosunkowo łatwo można osiągnąć, rzeźbiąc we wspomnianych materiałach. Sztukateria gipsowa ma jednak liczne mankamenty, które sprawiły, że została zepchnięta na drugi plan przez listwy odlewane z innych surowców. Montaż gipsatury okaże dość mozolny, jej cena natomiast bywa nieco wygórowana. W przypadku, kiedy Twoim priorytetem jest prosta instalacja oraz niewielki koszt, lepiej zdecydować się na inny rodzaj zdobienia. 

• Listwy styropianowe

W opozycji do gipsatury stoi sztukateria styropianowa. Największymi jej atutami są niska cena i niewielka waga ułatwiająca montaż. Wadą tego typu elementów dekoracyjnych, w stosunku do której nie sposób pozostać obojętnym, jest wysoka podatność na uszkodzenia. Dekory ze styropianu najlepiej sprawdzą się więc w funkcji faset oraz jako wykończenie sufitu. 

• Listwy poliuretanowe

Kolejną wariacją sztukaterii jest plisa wykonywana ze specjalnej pianki, która skutecznie wypiera popularny niegdyś gips. Producenci utrzymują, że montaż ornamentów z tego materiału jest bardzo prosty. Ponadto poliuretan jest odporny na wilgoć, co sprawia, że dekoracja nie tylko cieszy oko, lecz także jest wysoce praktyczna i łatwa w pielęgnacji. Struktura tworzywa pozwala na rzeźbienie dokładnych, wyrazistych deseni, czym przewyższa sztukaterię styropianową. W przeciwieństwie do drewna natomiast, listwy z pianki są łatwe do pomalowania (nie chłoną farby).

• Listewki drewniane

Bardzo wytrzymałą i niezaprzeczalnie najbardziej efektowną ze wszystkich rodzajów jest sztukateria drewniana lub ów materiał imitująca. Amatorzy stylistyki vintage i rustykalnej mogą pokusić się o zastosowanie tak intrygującego rozwiązania, jak lamele w sypialni. Trafionym pomysłem okaże się też zastosowanie naśladujących boazerię listew jako tła pod telewizor. 

Sztukateria na ścianie a kolory – z czym łączyć?

Listwy na ścianę zazwyczaj wymagają malowania, co otwiera przed Tobą ocean możliwości aranżacyjnych. Jaki kolor najbardziej pasuje do sztukaterii? Jaki tylko sobie wymarzysz — dopóki oczywiście będzie on komponował się z resztą wystroju. Dobrym i bezpiecznym pomysłem jest zabarwienie ornamentów ściennych na kolor tożsamy z odcieniem ścian. Tworzące prostokątne ramy, trójwymiarowe listwy urozmaicą monotonną elewację. Sztukateria na ścianę wspaniale prezentuje się ubrana w odcienie beżu i bieli.

Ornamenty ścienne nie są jednak rozwiązaniem zarezerwowanym wyłącznie dla wielbicieli wyciszonych odcieni. Rozety i listwy wyśmienicie komponują się z żywymi barwami. Butelkowa zieleń, lawendowy fiolet czy musztardowa żółć — odpowiednio dobrane do designu wnętrza, stworzą harmonijną całość o lekko ekstrawaganckim wydźwięku. Takie połączenia prezentują się atrakcyjnie, jeżeli użyjemy bielonych farb. Pastelowe wersje ostrych pigmentów łagodzą całość, tworząc miejsce dla wyszukanych dekoracji i zdobionych sprzętów domowych.

Miłośnicy odważnych i odrobinę krzykliwych aranżacji mogą zdecydować się na pomalowanie poliuretanowej obudowy na żywe, wyraziste kolory. Pamiętaj jednak, że brak umiaru nigdy nie idzie w parze z dobrym gustem. Jaskrawy pigment na stonowanym tle będzie prezentował się mało korzystnie. Aby uniknąć otarcia się o kicz, najbezpieczniej nadać sztukaterii barwę o kilka odcieni odstającą od tej kryjącej mury pomieszczenia. Prawdziwe piękno sztukaterii polega na tym, że możesz ją połączyć z każdym kolorem, o ile oczywiście będzie on współgrał z ogólnym zamysłem danego aranżu.

Jaka jest najbardziej efektowna sztukateria?

Bywa, że w nowoczesnych, wykończonych sztukaterią wnętrzach, próżno szukać charakterystycznego splendoru z czasów baroku. Równie modne co bogato rzeźbione rozety są dziś proste listwy. Jeżeli jednak jesteś zwolennikiem sztukaterii w klasycznym wydaniu, z pewnością ucieszysz się, słysząc, że wiele modeli zdobią misterne ornamenty. Najbardziej efektowne z nich to: kasetony, fasety czy dekoracyjne listwy ścienne. Wymienione pojęcia brzmią znajomo, ale nie jesteś w stanie określić, czym dokładnie się charakteryzują? Mini słowniczek ułatwi Ci zaszufladkowanie najbardziej efektownych elementów sztukaterii.

• Rozeta – dekoracyjny element architektoniczny, zamiennie zwany różycą, ze względu na kształt upodabniający go do kwitnącego kwiatu. Ornament wykonuje się ze styropianu, stiuku lub gipsu bądź maluje bezpośrednio na tynku. Montowany jest zazwyczaj na suficie, wokół żyrandoli. W odniesieniu do architektury gotyku rozetą nazywa się okrągłe okno z witrażem. 

• Kaseton – przybierający formę miseczkowatego kwadratu lub wieloboku fragment kompozycji budowlanej. Podobnie jak rozeta często montowany bywa na zwieńczającym pomieszczenie suficie. Obecnie produkowany głównie przy użyciu tworzyw sztucznych jak stiuk czy poliuretan. 

Sprawdź: Pomysł na ścianę w salonie – jak wykończyć ściany w salonie?

• Faseta – usytuowany u zwieńczenia ściany, tuż nad sufitem ornament. Ze względu na umiejscowienie w bezpośrednim sąsiedztwie stropu, zwany także koroną. Przybiera formę prostokątnych listew – prostych lub zdobionych – odstających nieco od ściany.

• Dekor – przycinane pod wymiar, cienkie, prostokątne listewki, konstruowane tak, by można było łączyć je ze sobą w dowolny sposób. Zazwyczaj stanowią półgotowy produkt, który po zamontowaniu na ścianie należy pomalować. Podobnie jak większość rodzajów sztukaterii, wytwarzane są z odpornych na uszkodzenia materiałów. 

Projektując modne wnętrze, warto pokusić się o wyłamanie z utartej konwencji i zestawić strojną sztukaterię z nowoczesnymi sprzętami. Zakończone ostrymi krawędziami, modernistyczne meble lub telewizor wiszący w bezpośrednim sąsiedztwie listew dadzą nowatorski, eklektyczny efekt. 

Łączenie sztukaterii i tapet

Sztukateria ścienna lub boazeria połączona z tapetą to design charakteryzujący głównie styl amerykański. Klatki schodowe w domach zza oceanu często przystrojone są sięgającą 1,5 metra lamperią w stylu angielskim, zestawioną ze zdobioną deseniami geometrycznymi lub botanicznymi okleiną. Przedstawiony duet dobrze prezentuje się także w salonie czy w sypialni. Eksperymentując ze wzorzystą tapetą, należy oczywiście pamiętać o zachowaniu umiaru. Kwiecista okładzina ścienna z pewnością będzie się „gryzła” z rzeźbionym kasetonem czy gzymsem. Aby aranżacja była wyszukana i pełna smaku, należy zestawić florystyczny ornament z prostotą skromnych listew.

Popularnym sposobem na łączenie gipsatury i okleiny jest wyłożenie dekoracyjnego papieru na jednej ze ścian, podczas gdy pozostałe dopełnione zostaną sztukaterią. Taka hybryda prezentuje się szalenie zgrabnie, jeżeli kolor listew dekoracyjnych odpowiada barwie ornamentów zdobiących tapetę. Eksperyment zakładający zespolenie dwóch popularnych akcentów zastosować można w każdym wnętrzu o większym metrażu. Wyeksponowanie przestrzeni znajdującej się za wezgłowiem łóżka w sypialni lub za oparciem kanapy w strefie wypoczynkowej salonu z pewnością nada pomieszczeniu niekonwencjonalny wygląd. 

Listwy dekoracyjne – ścienne i przysufitowe – rozety i kasetony na sufitach, lamele imitujące boazerie, a nawet obudowy kominków – wszystkie te elementy wystroju występują pod wspólną nazwą sztukaterii. Gipsatura to piękny i niedrogi sposób na odświeżenie wnętrze Twojego mieszkania. Jeżeli zależy Ci na tym, by Twoje cztery kąty wyglądały nieszablonowo, a jednocześnie stanowiły esencję dobrego smaku – dekoracyjne listwy są rozwiązaniem, którego szukasz.