Zgodnie z poradami architektów krajobrazu i ogrodników, wertykulacja trawnika powinna być przeprowadzana co najmniej raz w roku. Jednak czym jest aeracja trawnika? Jak często ją przeprowadzać? Jaki sprzęt jest do tego potrzebny?
Wertykulacja trawnika — co to jest?
Wertykulacja powinna być przeprowadzana co najmniej raz w roku w celu usunięcia wszelkich substancji organicznych, takich jak strzecha i mech, które powstały wokół podstawy trawnika. Dla tych, którzy nie są zaznajomieni z fachową terminologią ogrodniczą, strzecha to górna warstwa trawnika, złożona z rozkładających się liści i innych materiałów roślinnych. Proces aeracji pomaga więc w porządkowaniu gleby i pozbyciu się starych lub nadgniłych części roślin oraz rozrośniętych odrostów bocznych.
Jeśli poszycie nie jest regularnie i odpowiednio pielęgnowane, to trawa wysycha, zagęszcza się i tworzy barierę, przez którą woda i minerały nie mogą się przedostać w głąb gleby. Dlatego też w celu usunięcia grubej warstwy strzechy, należy przeprowadzić wertykulację. Rodzaj trawy, warunki glebowe i lokalne środowisko określają częstotliwość aeracji, ale wiele trawników korzysta z tego zabiegu raz na dwa lub trzy lata, natomiast roślinność podatna na gromadzenie się poszycia, może wymagać jej przeprowadzenia raz na rok.
Samodzielną wertykulację można przeprowadzić przy użyciu własnego wertykulatora, wynajmując go z lokalnego centrum ogrodniczego lub zatrudniając profesjonalną firmę zajmującą się pielęgnacją trawników. Prawdopodobnie dysponują oni sprzętem najlepszej jakości, który będzie znacznie lepszy od narzędzi dostępnych do wynajęcia. W rezultacie usunie on więcej strzechy, dając lepszy rezultat. Jeśli jednak masz dużo czasu i energii oraz jesteś entuzjastą prac ogrodowych, nie ma powodu, dla którego nie powinieneś zająć się tym zadaniem samodzielnie.
Radzimy dobrze przygotować się do tego zadania przed rozpoczęciem wertykulacji, ponieważ jest to czynność niezwykle pracochłonna. Wysoce prawdopodobne, że powstanie ogromna góra strzechy, którą trzeba będzie zgrabić i usunąć z ogródka. Warto też podkreślić, że większość trawników wymaga kilku przejazdów aeratorem, aby dotrzeć do podstawy rośliny, gdzie ukrywa się większość grubej darni.
Narzędzia do wertykulacji trawy
W lokalnym centrum ogrodniczym dowiedziałeś się, że regeneracja trawnika odbywa się w procesie aeracji i do jej wykonania możesz użyć wielorakiego sprzętu, takiego jak: spalinowy aerator do trawy lub wertykulator ręczny do małych powierzchni? Ty jednak nie wiesz jak wydajny jest wertykulator, co to jest i jak go użyć? Poniżej znajduje się opis narzędzi, które okażą się przydatne, gdy będziesz wykonywał napowietrzanie trawnika.
Wertykulatory ręczne
Rekultywator ręczny wygląda jak zwykłe grabie ogrodowe. Niektóre modele są wyposażone w koła, dzięki czemu można przesuwać maszynę po trawniku. Te, które nie mają opon, są ciągnięte jak zwykłe grabie. Ta podstawowa wersja sprzętu nie posiada cylindra do zbierania pozostałości, więc trzeba zbierać strzechę ręcznie. Ze względu na manualną obsługę, aeratory ręczne są stosowane głównie na mniejszych trawnikach.
Wertykulatory elektryczne
Wertykulatory zasilane energią elektryczną to bardziej zaawansowane urządzenia, które potrafią wcinać się w glebę, a także lekko przewracać trawnik i zbierać strzechę z powierzchni. Ten typ aeratora jest idealny do trawników średniej wielkości. Jest dość łatwy w konserwacji i wymaga jedynie czyszczenia ostrzy tnących. Warto też podkreślić głośność pracy — są cichsze niż ich odpowiedniki zasilane benzyną.
Wertykulatory benzynowe
Wertykulatory spalinowe są przeznaczone do pracy na większych trawnikach. Te z mocnym silnikiem działają dłużej i potrzebują mniejszej liczby przejazdów, aby rozczesać i napowietrzyć trawnik. Aeratory benzynowe wymagają jednak zazwyczaj więcej czynności konserwacyjnych, aby utrzymać maszynę w dobrym stanie technicznym.
Wertykulatory z zębami i ostrzami
Oprócz sposobu działania wertykulatory można również podzielić na kategorie według metody cięcia. Niektóre sprzęty wyposażone są w ostrza, podczas gdy inne mają zęby. Te z ostrzami są przeznaczone do kopania w glebie, cięcia mchu oraz zbierania wszystkiego do cylindrycznego pojemnika. Zamiast ostrzy, niektóre urządzenia mają zęby przypominające grabie. Zazwyczaj są one również wyposażone w mały silnik elektryczny.
W przeciwieństwie do sprzętu z ostrzami, aeratory z zębami nie wcinają się w glebę, a jedynie usuwają martwą roślinność znajdującą się na powierzchni trawnika. Narzędzia z zębami nadają się zwykle do małych i średnich trawników. Wertykulatory z ostrzami cechują się większym silnikiem i dlatego są bardziej wydajne. Inne są napędzane silnikiem benzynowym i stanowią dobre rozwiązanie do napowietrzania, odchwaszczania i wertykulacji większych trawników.
Ogólna zasada mówi, że im więcej ostrzy lub zębów ma wertykulator do trawy, tym lepiej. Standardowy aerator będzie miał od 14 do 20 ostrzy, natomiast typ z zębami: od 24 do 48 zębów. Należy również sprawdzić materiał, z którego wykonane są zęby i ostrza, ponieważ wpływa to na wydajność cięcia. Najlepszymi budulcami jest stal hartowana, nierdzewna i aluminium.
Kiedy wertykulacja trawnika powinna być przeprowadzana?
Aeracja trawnika powinna być przeprowadzona raz lub dwa razy do roku. Dokładna ilość jest związana ze stanem darni i pożądanym efektem. W zależności od wielkości obszaru można zdecydować, czy wertykulacja ma być przeprowadzana przy użyciu narzędzi ręcznych, czy też najlepiej użyć profesjonalnej maszyny. W celu uzyskania jak najlepszych rezultatów warto wspomóc ten proces, odżywiając trawnik, aby mógł się lepiej rozwijać. Kluczowe znaczenie ma w tym wypadku pora roku oraz pogoda.
Trawniki w sezonie wegetacyjnym mogą powrócić do jeszcze lepszego stanu niż wcześniej. Idealny czas na wertykulację jest określony poprzez konkretne warunki pogodowe. Na zewnątrz nie powinno być za zimno, zbyt gorąco, ani nazbyt sucho. Należy odpowiednio zaplanować czas zabiegu, ponieważ wertykulacja spowoduje, że gleba będzie odsłonięta i podatna na rozwój chwastów i innych niepożądanych nasion.
Wertykulacja wiosną
Lekka wertykulacja lub usuwanie strzechy może być przeprowadzana wiosną, około kwietnia, kiedy robi się cieplej. Wiosną tempo wzrostu i regeneracji trawnika oraz wszystkich roślin jest najwyższe. Jeśli przegapisz swoją szansę w kwietniu, inną dobrą okazją do lekkiej wertykulacji będzie wczesna jesień — koniec sierpnia lub początek września. Bardzo ważne jest, aby nie zwlekać z tym dłużej, ponieważ należy wykonać pracę przed zbyt dużym spadkiem temperatur.
Jeśli część trawnika jest stale zacieniona, to prawdopodobnie trawa mocno się przerzedza w okresie zimowym. Zwykle zagęszcza się ona na wiosnę i pozostaje silna przez całe lato, a wertykulacja jesienią nie jest zalecana! Gdy jest to cień padający od korony drzewa, najlepiej grabić wiosną — od końca marca do końca kwietnia. W tym czasie korony drzew są najcieńsze i przepuszczają maksymalną ilość światła słonecznego. Zapewnia to dobre warunki rozwoju i najlepsze okoliczności do rozpoczęcia wzrostu nowych nasion trawy.
Wertykulacja jesienią
Jeśli Twój trawnik nieco wymknął się spod kontroli i potrzebujesz usunąć strzechę, jesień jest najlepszą okazją, aby go ożywić. Wertykulacja lub bardzo intensywne grabienie często pozostawia wiele odsłoniętych fragmentów gleby. Może to być idealne podłoże dla świeżych nasion trawy, ale jednocześnie stwarza możliwość inwazji chwastów. Zabieg ten należy wykonać pod koniec sierpnia lub na początku września. W ten sposób unikniesz wszystkich letnich chwastów i zmniejszysz szanse, że zaczną rosnąć jakiekolwiek nasiona, poza nasionami trawy.
Zła pora roku na wertykulację trawnika
Wertykulacja o niewłaściwej porze roku może zniweczyć całą ciężką pracę, jaką włożyłeś w swój piękny ogród. A jeśli zrobisz to poza sezonem, Twój trawnik może w ogóle się nie zregenerować lub możesz narazić się na problemy ze szkodnikami. Dlatego niezwykle ważne jest, aby nie tylko być przygotowanym na sam proces aeracji i poznać jego procedurę, ale także wiedzieć, kiedy należy ją wykonać.
Październik — często uważany za najlepszy miesiąc na wertykulację trawnika, w rzeczywistości jest dość późny. Temperatury spadają, a wzrost zieleni zaczyna zwalniać. Wilgotna pogoda w połączeniu z zimnem powoduje powstawanie dużych połaci gołej ziemi, która ledwo się regeneruje w takim stanie.
Wertykulacja zimowa — należy jej unikać za wszelką cenę! Miesiące od listopada do lutego są bardzo zimne, a próby grabienia w tym okresie mogą całkowicie zniszczyć trawę. Trawa przestaje rosnąć i przechodzi w stan uśpienia. Wystawienie gleby na działanie trudnych warunków atmosferycznych może spowodować jej przemarznięcie, co skutkuje zniszczeniem trawy po jej zaatakowaniu przez niepożądany mech.
Marzec — warunki pogodowe są podobne do październikowych, co sprawia, że nie jest to najlepszy czas na intensywne grabienie trawnika. Może kusić wyższa temperatura i słońce, ale gleba jest jeszcze zbyt zmarznięta przez zimowe miesiące i potrzebuje więcej czasu na regenerację. Marzec jest jednak doskonałym miesiącem na rozpoczęcie planowania i przygotowania do wertykulacji. Pod koniec miesiąca warto rozważyć zastosowanie środka chwastobójczego. Po wykonaniu tych czynności, w kwietniu nie będzie już problemu z mchem i jest to odpowiedni moment na to, by przystąpić do grabienia i usuwania trawy.
Lato — czerwiec, lipiec i sierpień są zawsze zbyt gorące i suche. Susza spowalnia regenerację trawy, a wszelkie zabiegi, które są zbyt inwazyjne, takie jak otwieranie gleby, sprawią, że będzie ona podatna na upały. Przez kępki suchych roślin, trawnik będzie wyglądał kiepsko, a szanse na uratowanie trawy spadną niemal do zera.
Jak wykonać wertykulację trawnika?
Niezależnie od tego, czy używasz wertykulatora ręcznego, czy maszyny z napędem, metoda wertykulacji jest taka sama. Zacznij delikatnie grabić glebę, a następnie stopniowo obniżaj noże rekultywatora coraz mocniej ingerując w głąb ziemi. Postaraj się też wyrządzić jak najmniej szkód, by po tygodniu lub dwóch móc przejść do nawożenia i piaskowania trawnika. Są to opcjonalne etapy procesu regeneracji ziemi, które przyczynią się do efektywnego wzrostu roślin na napowietrzonej glebie.
Przejazd pierwszy — wertykulacja trawnika
Wertykulator w momencie rozpoczęcia prac w strefie aeracji powinien mieć ostrza ustawione na najwyższym poziomie. Zacznij od napowietrzania trawnika w dwóch lub trzech kierunkach, za każdym razem coraz bardziej obniżając noże wertykulatora, aby usunąć wierzchnią warstwę trawy. Używając wytrzymałego sprzętu z solidnymi ostrzami zębatymi, ustaw głębokość wertykulacji tak, aby zebrać przyzwoitą ilość strzechy bez dławienia się lub zgaśnięcia maszyny. Przystąp do wertykulacji całego trawnika.
Sprawdź też: Sprzęt do ogrodu: kosiarka samojezdna. Czym kierować się przy zakupie?
Rozpocznij pracę od uruchomienia sprzętu na najwyższym ułożeniu noży. Posługuj się maszyną tak samo, jak kosiarką do trawy. Ostrożnie poruszaj się z jednego krańca ogrodu na drugi, by dokładnie zagrabić cały teren aeracji. Wykonuj pracę do momentu, aż cały obszar zostanie dokładnie spulchniony. Po zakończeniu użyj grabi lub odkurzacza ogrodowego, aby zebrać wszystkie zanieczyszczenia.
Przejazd drugi — wertykulacja
Teraz jesteś gotowy do drugiego przejazdu wertykulatorem. Zmień ustawienie głębokości, aby zagłębić się w ruń i przejedź po przekątnej trawnika, aż pokryjesz cały obszar. Ponownie przystąp do koszenia. Powtarzaj tę czynność kilka razy w różnych kierunkach, aż strzecha zostanie usunięta, a powierzchnia gleby w runi trawnika będzie widoczna.
Tym razem należy poruszać się pod kątem 45 stopni w stosunku do pierwszego przejazdu. Ponieważ głębsze warstwy mchu i strzechy będą luźniejsze po pierwszym przejeździe i łatwiej będzie je usunąć podczas drugiego przejazdu. Dwukrotne napowietrzenie trawnika jest w zupełności wystarczające, jeśli wertykulację przeprowadza się wiosną. Jeśli jednak aeracja odbywa się jesienią, a na trawniku nagromadziło się dużo strzechy i mchu, konieczne może być nawet czterokrotne przejechanie wertykulatorem po trawniku.
Po zakończeniu aeracji zgarnij pozostałości w jedno miejsce, by usunąć resztki trawy ze strefy aeracji. Ten etap trwa dość długo ze względu na gęstość strzechy. Trawnik po zakończeniu pracy będzie wyglądał bardzo goło. Nie ma się jednak czego obawiać — to normalne. Następnym krokiem jest napowietrzenie gleby przy użyciu zębów drążonych lub pełnych oraz obsianie wszystkich cienkich i gołych miejsc. Wszystko po to, aby trawnik mógł się zregenerować i wyglądać lepiej niż kiedykolwiek.
Co zrobić po aeracji trawnika?
Czas potrzebny na regenerację trawnika po wertykulacji zależy od pory roku, pogody i stanu trawnika w momencie rozpoczęcia czynności. Jeśli pogoda jest mroźna lub panuje susza, trawa potrzebuje więcej czasu na regenerację. Jednak w większości przypadków wystarcza około 3-4 miesięcy, aby ruń trawnika odpowiednio się wypełniła. Dlatego też musisz uzbroić się w cierpliwość. Przy sprzyjających warunkach pogodowych, za kilka tygodni będziesz mógł ponownie kosić trawę i podziwiać, jak pięknie wygląda bujna roślinność w Twoim ogrodzie.
Jeśli chcesz kompleksowo zregenerować swój ogród, możesz dodatkowo wspomóc proces wzrostu roślin. Kiedy wertykulacja trawnika dobiegnie końca, warto odczekać tydzień lub dwa, by przejść do kolejnej części prac. Będzie to idealny moment na zastosowanie nawozu oraz piaskowanie trawnika. Strefa aeracji po dokładnym oczyszczeniu terenu jest przygotowana na rozsypanie środka pobudzającego korzenie do rozwoju kłączy, a piasek polepszy parametry fizykochemiczne gleby.
