Natura potrafi być przerażająca. Jeśli nigdy nie słyszałeś o Tarantula hawk, owadzie z rodziny nastecznikowatych, to idealna pora, aby nadrobić zaległości. Na czym polega fenomen tego stworzenia i jak bardzo może boleć jego użądlenie?
Tarantula hawk – podstawowe informacje
Tarantula hawk – co to jest? Nazwa tego stworzenia nie ma swojego odpowiednika w języku polskim i może być myląca. Nie jest to bowiem ani pająk, ani ptak drapieżny – sokół czy jastrząb. Tarantula hawk to osa. Osiąga spore rozmiary – może być nawet wielkości dłoni dorosłego mężczyzny – i sieje postrach nie tylko wśród dużych pająków, które zwyczajowo padają jej ofiarą. Dla człowieka spotkanie z nią także może być traumatycznym przeżyciem.
Co to jest tarantula hawk? Zaliczamy ją do owadów z rodziny nastecznikowatych, z rzędu błonkoskrzydłych. Nastecznikowate cechują się długimi kończynami, które często pokryte są haczykowatymi kolcami. Zwykle owady te są koloru brunatnego lub czarnego. Osa tarantula hawk ma pięknie barwiony, niebiesko-czarny korpus i jasne, rdzawe skrzydła. Żądło dorosłej samicy może mieć długość nawet siedmiu milimetrów. Podobnie jak sokoły i jastrzębie samica osy krąży w powietrzu, wypatrując dużych pająków do upolowania – stąd wzięła się jej nazwa.
Samce nie mają żądła i nie polują – jedynie samice w określonych sytuacjach atakują pająki. Z reguły tarantula hawk nie jest agresywna w stosunku do człowieka, jednak sprowokowana użądli. Najlepiej jest więc unikać tego owada. Co ciekawe, dorosła tarantula hawk żywi się nektarem roślin. Udało się też zaobserwować, że odurzone sokiem sfermentowanych owoców osy mają problemy z lataniem.
Trzeba wspomnieć o jeszcze jednej ważnej kwestii związanej z tym owadem – gdzie na świecie można ją spotkać. Występowanie tarantula hawk zostało odnotowane na wszystkich kontynentach poza Europą i Arktyką. Najczęściej jednak osę tę można zaobserwować w Wielkim Kanionie w Stanach Zjednoczonych.
Pokarm, który oddycha – co tarantula hawk robi z pająkami?
Potencjalną ofiarą tarantula hawk jest pająk. Jednak osa nie atakuje dużych pająków, by je zabić. Owad wypatruje w locie potencjalnego żywiciela, ląduje w jego pobliżu i prowokuje go. Wówczas tarantula hawk błyskawicznie wbija żądło w ofiarę (konkretnie w jedną z kończyn) i wstrzykuje paraliżujący jad. Żywego, unieruchomionego pająka osa wlecze do wcześniej przygotowanej nory. Już w ukryciu tarantula hawk składa na jego brzuchu jedno jajo.
Larwa zaraz po wykluciu robi w brzuchu pająka niewielki otwór, przez który dostaje się do środka. Nawet przez kilka tygodni żywi się wciąż żywym ciałem, pomijając witalne organy, które mogłyby doprowadzić do śmierci żywiciela. W końcu larwa opuszcza ciało pajęczaka, przepoczwarza się i zaczyna cykl życia jako owad pożywiający się głównie nektarem.
Zobacz: Najlepsze gry o zwierzętach. Propozycje gier, w których najważniejsze są zwierzaki!
Informacje o użądleniu
Bardzo rzadko zdarza się, by tarantula hawk użądliła człowieka. Atakuje wyłącznie w sytuacjach, gdy czuje się zagrożona lub sprowokowana. Wiele zwierząt występujących na tych obszarach co tarantula wasp nauczyło się unikać kontaktu z tą osą. Jej ugryzienie nie stanowi zagrożenia dla życia człowieka, jednak nie jest czymś, co chciałbyś poczuć na własnej skórze. Powstałe na skutek użądlenia zaczerwienienie skóry może utrzymywać się przez kilka tygodni. Jeśli nie wystąpi żadna reakcja alergiczna, interwencja medyczna nie jest konieczna.
Jak odczuwa się ugryzienie tarantula hawk? Co to znaczy paść ofiarą jej niezwykle silnego jadu? Oznacza to konieczność zmierzenia się z niewyobrażalnym bólem, który na kilka minut przejmuje władanie nad całym ciałem. Niemożliwe staje się logiczne myślenie, kontrolowanie jakichkolwiek odruchów. Jedyne, do czego człowiek jest zdolny, to krzyk.
W opracowanym przez naukowców rankingu najbardziej bolesnych użądleń przez owady ukąszenie tarantula hawk zajmuje drugie miejsce. Większe cierpienie jest w stanie zadać tylko tak zwana mrówka pocisk (ang. bullet ant) nazywana także mrówką 24-godzinną. Jej jad powoduje ból porównywalny do cierpienia po postrzale, który nie ustępuje przez co najmniej dobę. Nazwa mrówki jest zatem jak najbardziej adekwatna.
Swędosz pajęczarz – mniejszy krewniak tarantula hawk
O tarantula hawk dowiedziałeś się już sporo – co to jest, dlaczego jest groźna i gdzie występuje. Uspokoiła Cię zapewne informacja, że jest to owad niespotykany w Polsce. Jednak na obszarze naszego kraju można dość często zaobserwować występowanie mniejszego krewnego osy tarantula hawk, czyli swędosza pajęczarza. Niewielkie rozmiary nie oznaczają jednak, że swędosz pajęczarz jest mniej groźny, zwłaszcza dla pająków.
Swędosz pajęczarz jest owadem z rodziny błonkoskrzydłych. Może osiągnąć długość do półtora centymetra i lubi tereny piaszczyste, na których nie ma bujnej roślinności. Ma czarny korpus z czerwonymi plamami. Jego skrzydła również przybierają ciemniejsze barwy. Charakterystyczne dla tego owada są długie, masywne nogi, które przydają mu się przede wszystkim podczas zaciągania swojej ofiary do norki.
Tak jak tarantula hawk, swędosz pajęczarz poluje na większe od siebie pająki, które stają się pokarmem dla larw. Najczęściej ofiarą naszego nastecznikowatego padają większe pająki – krzeczki naziemniki lub wilkosze grubonogie. Inaczej jednak niż w przypadku tarantula hawk, samice swędosza pajęczarza najpierw zdobywają żywiciela dla larw, a dopiero później biorą się za przygotowanie norki.
Zwinność osy sprawia, że wykopanie około dziesięciocentymetrowej norki w piaszczystym gruncie zajmuje jej niewiele czasu. Musi jednak ciągle być czujna, by inna osa nie podkradła jej upolowanego pająka. Często dochodzi do konfrontacji między dwiema samicami, które walczą o zdobycz przygotowaną do złożenia jaj. Wykluta larwa w ciągu kilku tygodni żeruje w ciele sparaliżowanego pająka.
W okolicach czerwca i lipca dochodzi do przepoczwarzenia w dorosłego osobnika. Wówczas pożywieniem błonkówki staje się nektar. Pod koniec lata samice wykopują norki, w których zimują. Samce swędosza pajęczarza giną.
Osa tarantula hawk bezsprzecznie zasługuje na miano brutalnego drapieżnika. Jest przede wszystkim postrachem pająków, choć i inne zwierzęta nauczyły się trzymać z dala od tego niebezpiecznego owada. Potworny ból wywołany jadem osy tarantula hawk jest wystarczającym powodem, by unikać wszelkich sytuacji mogących sprowokować atak. I choć żyjący w Polsce krewniak tarantula hawk, czyli swędosz pajęczarz, nie osiąga tak imponujących rozmiarów, to jemu również lepiej nie stawać na drodze.
