Złącze VGA czy porty cyfrowe? Podstawowe różnice

Złącze VGA mimo upływu lat nadal cieszy się pewną popularnością. Choć wiele osób wykorzystuje je na co dzień, niewielu wie, jakie są jego możliwości. Czym dokładnie jest VGA i jak wypada na tle innych standardów: HDMI, DVI i DisplayPort?

Złącze VGA – co to i do czego służy?

Video Graphics Array, czyli VGA to standard transmisji obrazu wykorzystywany przez przewody zakończone złączem D–Subminiature (D-Sub). Obie te nazwy często są mylone lub używane zamiennie. Z tego powodu często można spotkać się z określeniem „kabel VGA”. Choć nie jest ono w pełni poprawne, to ze względu na jego popularność będziemy go używać również w niniejszym artykule.

Złącze VGA jest jednym ze starszych rodzajów portów. Przewody z tą końcówką zaczęły być produkowane w drugiej połowie lat 80., stając się przez lata jednym z najpopularniejszych standardów komunikacji między urządzeniami. Przy pomocy VGA możliwe jest przekazywanie obrazu. Złącze to umożliwia ponadto transmisję analogowego sygnału.

Istnieje 5 typów tych portów. Każde wejście VGA ma inną ilość pinów, czyli elementów służących do komunikacji pomiędzy złączem a urządzeniem. Obecnie najczęściej spotykanym typem jest port 9-pinowy (DE-9). To właśnie za jego pomocą niekiedy jeszcze łączony jest monitor z komputerem. Jego wariantem jest DE-9M, czyli przewód z końcówką pozbawioną śrub służących do jego przykręcenia.

Pozostałe typy to złącza, które mają 15, 25, 37 lub 50 pinów. W przeszłości wykorzystywane były m.in. do podpinania kontrolerów gamingowych, takich jak joysticki i pady. Z biegiem lat port VGA w takich urządzeniach został wyparty przez standard USB, a obecnie coraz częściej spotkać można się z wykorzystaniem bezprzewodowego modułu Bluetooth.

Sprawdź też: Kabel Ethernet – czy wybór ma znaczenie? Jaki kabel sieciowy kupić?

Czym się charakteryzują złącza analogowe?

Wiele lat, które minęły od momentu stworzenia VGA, sprawia, że dziś standard ten jest archaiczny. Oferowane przez niego możliwości dalece bowiem odbiegają od oczekiwań tak producentów sprzętu, jak i klientów-nabywców. Nie oznacza to jednak, że obecnie złącze VGA jest całkowicie bezużyteczne.

Wejście VGA pozwala na transmisję obrazu w maksymalnej rozdzielczości 2048 × 1536 pikseli (QXGA). Co ważne, za pośrednictwem kabla z tym portem przesyłać można wyłącznie obraz. Jakość obrazu określić można jako przeciętną. Wynika to z konieczności jego dwukrotnego przetwarzania. Najpierw procesor (centralny lub graficzny) konwertuje cyfrowy sygnał na analogowy, a następnie monitor analogowy z powrotem na cyfrowy. Przeciętna jest również częstotliwość odświeżania obrazu, która wynosi 85 Hz.

Jakość i częstotliwość odświeżania obrazu można więc uznać za zadowalającą w przypadku korzystania z komputera jako narzędzia biurowego, czyli np. pracy z dokumentami tekstowymi, arkuszami kalkulacyjnymi i pocztą e-mail. Monitor połączony z komputerem przewodem VGA sprawdzi się też przy przeglądaniu internetu lub oglądania filmów, o ile nie wymagamy obrazu w najwyższych obecnie dostępnych rozdzielczościach.

Rodzaje portów cyfrowych – HDMI, DVI czy DisplayPort?

Z biegiem lat powstały nowocześniejsze standardy przesyłu sygnału. Możliwy stał się również jednoczesny przesył obrazu i dźwięku. Podobnie jak VGA dzielą się one na podtypy przeznaczone do różnych zastosowań.

HDMI

Wielką popularnością cieszy się High Definition Media Interface (HDMI). Gniazda wykorzystujące ten standard pojawiły się w 2003 roku. W przeciwieństwie do VGA występują w wielu kategoriach sprzętu, w tym np. w telewizorach i konsolach.

Złącza te umożliwiają transmisję obrazu i dźwięku. Niektóre modele są w stanie przekazywać także sygnał połączenia internetowego. Wszystkie wersje tego standardu zdolne są do obsługi wyłącznie cyfrowego sygnału. Chcąc podłączyć starszy sprzęt do nowego, konieczna jest więc przejściówka VGA na HDMI.

Istnieją trzy podstawowe warianty tego standardu. Dwa starsze pozwalają na przesył obrazu w rozdzielczości 3840 × 2160 (4K). Różnicą jest częstotliwość odświeżania. Dla HDMI 1.4 górną granicą jest 30 Hz, a dla HDMI 2.0 – 60 Hz. Najnowszy, HDMI 2.1, jest zdolny transmitować obraz w rozdzielczości 4K, z HDR i z częstotliwością 120 Hz. Może też przesyłać go w 7680 × 4320 (8K), ale już bez HDR i 30 Hz. Maksymalna przepustowość złącza HDMI 2.1 to 48 Gbps.

DVI

Wcześniej, bo w 1999 roku, pojawił się Digital Visual Interface (DVI). Podobnie jak HDMI, również złącza DVI spotkać można w różnych typach sprzętu. Jest to standard pozwalający na transmisję sygnału analogowego i cyfrowego. Nie wszystkie jednak warianty DVI dają taką możliwość.

Uniwersalną wersją jest DVI-I. To właśnie w tym przypadku da się przesyłać zarówno sygnał analogowy, jak i cyfrowy. Umożliwia to także używanie przejściówek z DVI na HDMI oraz DVI na VGA. Inaczej wygląda to w przypadku DVI-A. Złącze to jest wyłącznie analogowe. Sprawia to, że jest kompatybilne tylko z przejściówką DVI na VGA. Odwrotnie działa DVI-D. Port ten działa wyłącznie z sygnałem cyfrowym. Pasuje do niego wyłącznie przejściówka z DVI na HDMI.

Sprawdź też: HDMI 2.1 to ściema? Oferuje mniej niż myślisz

Górny pułap rozdzielczości zależny jest od liczby pinów na złączu. W przypadku portu jednokanałowego (Single Link) to 1920 × 1200 pikseli (WUXGA) przy odświeżaniu na poziomie 60 Hz. DVI dwukanałowe (Dual Link) może transmitować obraz o rozdzielczości 1920 × 1080 pikseli (Full HD) w 144 Hz lub 2560 × 1600 pikseli (WQXGA) w 60 Hz. Przepustowość portu również zależy od ilości kanałów. DVI Single Link ma ją na poziomie 4 Gbps, a dual link – 8 Gbps.

W porównaniu HDMI vs DVI należy zwrócić uwagę na pewną istotną kwestię. Przesył cyfrowy dotyczy tylko obrazu. Dźwięk przesyłany jest zawsze analogowo. Nie ma ponadto możliwości transmisji sygnału internetowego, tak jak w przypadku HDMI.

DisplayPort

Z dającego obecnie największe możliwości standardu DisplayPort (DP) cieszyć się mogą cieszyć posiadacze laptopów i komputerów stacjonarnych, do których można podłączyć monitor z tym typem wtyczki. Port ten jest zdolny do przesyłania tylko sygnału cyfrowego. Może transmitować sygnał audio, jak i wideo – ale nie internetowy.

Najnowsza wersja to DP 2.0 z obsługą rozdzielczości 3840 × 2160 pikseli (4K) przy odświeżaniu na poziomie 240 Hz, 5120 × 2280 (5K) w 180 Hz, 7680 × 4320 (8K) w 85 Hz lub 15360 × 8460 (16 K) w 60 Hz. Bardzo dobra będzie też przepustowość wynosząca 80 Gbps. Tak imponujące wyniki przez jakiś czas nie będą jeszcze standardem ze względu na to, że jest to całkowicie nowa odsłona DisplayPort.

Popularniejsza obecnie wersja, DisplayPort 1.4, tak jak nowszy wariant pozwala na transmisję sygnału 4K przy odświeżaniu 240 Hz, ale 8K już tylko w 60 Hz. Na rynku dostępne są również przewody DP 1.3 z obsługą 4K w 120 Hz i 8K w 30 Hz. Obie wersje zapewniają przepustowość na poziomie 32,4 Gbps.

Z jakich złącz najlepiej korzystać? Porównanie

Odpowiedni kabel należy dobrać do konkretnego urządzenia. Zdecydowanie najlepszą specyfikację mają przewody ze złączami HDMI (szczególnie w wersji 2.1) i DisplayPort (zwłaszcza wariant 2.0). Niestety, obecnie nie ma możliwości wykorzystania portu DP do połączenia z telewizorem lub konsolą. W takiej sytuacji optymalne będzie wejście HDMI.

Gracze komputerowi mogą jednak zainteresować się wtyczką DisplayPort. Jej możliwości są wyższe niż HDMI, nawet w najnowszym wariancie. Szczególnie DP 2.0, gdy się spopularyzuje, zapewni najlepszą jakość obrazu i dźwięku przy bardzo wysokiej częstotliwości odświeżania.

Mnogość rodzajów złącz, ich podtypów i zastosowań sprawia, że wybór właściwego przewodu nie jest prosty. A jest to niezwykle ważne, ponieważ jakość obrazu i dźwięku nie zależy tylko od monitora lub telewizora. Dobór niewłaściwego kabla może skutecznie zepsuć wrażenia płynące z oglądania filmów lub rozrywki w grach. Na szczęście sztywne standardy ograniczają ilość wariantów, dzięki czemu kompletowanie sprzętu do pracy i relaksu staje się łatwiejsze.

Chcesz skonfigurować i zamówić idealny komputer dla siebie? Wiemy, że nie jest to takie proste, na jakie wygląda… Wszystkim spragnionym pomocy w tym trudnym zadaniu polecamy nasz obszerny materiał: Konfigurator zestawu komputerowego PC. Wybieramy podzespoły do wymarzonego peceta. W artykule omawiamy dokładnie wszystkie kwestie, jakie należy brać pod uwagę podczas zakupu sprzętu komputerowego. Konfigurator zestawu komputerowego PC to narzędzie, które pomoże laikom w zbudowaniu pierwszego, w pełni autorskiego komputera. Dzięki niemu i kilku naszym wskazówkom każdy poradzi sobie z doborem pasujących do siebie podzespołów, zapewniających odpowiednią wydajność.