Pamięć RAM jest nie tylko kluczowa z punktu widzenia graczy – dowodem na to jest Kingston FURY Renegade Pro DDR5 RDIMM 4x 16 GB 5600 MHz CL 36. Z tej recenzji dowiesz się, jak wypadają kości RAM dedykowane do profesjonalnych stacji roboczych.
Segment pamięci RAM ma się aktualnie bardzo dobrze (z punktu widzenia konsumenta). Relatywnie wysoka podaż i niski popyt spowodowały okrutne przeceny na rynku i coś, co jeszcze nie tak dawno temu kosztowało ok. 600 zł, dziś do nabycia jest za mniej niż 300 zł, a żyjemy przecież w czasach dość sporej, globalnej inflacji. Taki scenariusz jednak nie dotyczy sfery profesjonalnej, bo tutaj cena nie odgrywa tak znaczącej roli i dobrym na to przykładem jest Kingston Fury Renegade, czyli pamięć RAM do stacji roboczych.
Pamięć RAM do stacji roboczej? A po co to komu?
RDIMM to tak zwana pamięć rejestrowana. Na płytce PCB producent umieścił dodatkowy układ, pełniący rolę bufora dla poleceń od kontrolera pamięci procesora. Celem jest tutaj zmniejszenie obciążenia kontrolera i wyraźna poprawa stabilności. Bohater dzisiejszego artykułu to również pamięć RAM z ECC, czyli systemem kodowania korekcyjnego.
Tę funkcję pełnią dwie dodatkowe kości pamięci na laminacie (po jednej na każdą wewnętrzną, 32-bitową szynę danych), a zatem mowa tutaj o szerokości modułu 80-bit, a nie 64-bit, jak w przypadku pamięci z segmentu konsumenckiego. Dodatkowe bity służą w tym wypadku do przesyłania kodu ECC.
Sprawdź też: Recenzja Kingston FURY Renegade RGB – pamięci RAM 2x 16 GB DDR5-6000 CL32
Konsumenckie pamięci RAM DDR5 również mają ECC, ale wbudowaną w samą pamięć. Takie moduły potrafią korygować błędy 1-bitowe, a wyżej wymienione RDIMM nawet 2-bitowe, bez pomijania kontrolera CPU. W praktyce oznacza to tyle, że takie funkcje poprawiają ogólny współczynnik niezawodności, czyli to, na czym profesjonalistom zależy najbardziej.
Budowa i jakość wykonania
Moduły RDIMM Kingston Fury Renegade Pro są pozbawione radiatorów. Bazują na pełnym, czarnym laminacie, którego wysokość wynosi zaledwie 31,25 mm – tak niskie moduły mają zapewnić odpowiednią przestrzeń montażową. Na laminacie znajdziemy układ PMIC marki Texas Instruments, a dokładnie TPS53830. Za buforowanie odpowiada zaś chip M88DR5CD01 od Montage Technology. Kości pamięci to natomiast Hynix A-Die w konfiguracji Single Rank.
Wśród zapisów w SPD znajdziemy aż cztery (3+1) profile.
- JEDEC DDR5-4800 CL 40-39-39-77 @ 1,1 V – profil fabryczny
- XMP #1 DDR5-5600 CL 36-38-38-80 @ 1,25 V,
- XMP #2 DDR5-5200 CL 36-40-40-80 @ 1,25 V,
- XMP #3 DDR5-4800 CL 36-38-38-70 @ 1,1 V.
Metodologia testowa
Jako, że mamy do czynienia z pamięcią dla stacji roboczych z buforowaniem ECC, skorzystaliśmy z dobrodziejstw najnowszej platformy Intel Sapphire Rapids, a dokładnie 56-rdzeniowego, 112-wątkowego procesora Intel Xeon W9-3495X, który wyceniony został na ok. 33 tys. zł. Podczas samego testu procesor pracował z fabrycznie zdjętymi limitami mocy, co pozwalało mu osiągnąć maksymalne taktowanie podczas maksymalnego obciążenia na poziomie 2,9 GHz.
Oprócz procesora, platforma wyposażona została w płytę główną ASUS PRO WS W790E-SAGE SE, kartę graficzną NVIDIA GeForce RTX 3080 Ti, dysk SSD PNY XLR8 CS3140 2 TB, zasilacz Gigabyte UD1000GM PG5 oraz chłodzenie procesora Enermax Liqtech TR4 II 360 mm.
Testy
Wszystkie testy przeprowadzono z użyciem dwóch scenariuszy wykorzystania. Do testów otrzymaliśmy dwa zestawy 4x 16 GB, co pozwoliło nam sprawdzić, jak platforma Intel Sapphire Rapids radzi sobie z pamięcią RAM w konfiguracji Quad Channel i Octa Channel. Wyniki znajdziecie poniżej.
Sprawdź też: Patriot Viper Steel RGB – recenzja pamięci RAM DDR4-3600 CL 18
Podsumowanie
Jak widać na wykresach, różnica między oficjalną certyfikacją kontrolera JEDEC 4800 MHz CL40, a fabrycznymi parametrami modułów Kingston FURY Renegade PRO DDR5 RDIMM 5600 MHz CL 36 jest widoczna. Kompresja, czy szyfrowanie zanotowały całkiem sensowne przyspieszenie na poziomie ok. 10-11%. Zysk, choć nie tak duży, widoczny jest również z użyciem kompilacji Microsoft Visual Studio.
Znacznie więcej zyskujemy po instalacji modułów w trybie Octa Channel. Tutaj programy takie jak 7-Zip czy VeraCrypt notują wzrost wydajności aż o 32% i 55%. Zysk ponownie zanotować można również w MVS, choć jedynie na poziomie ok. 4%. Jednakże przyrostu nie należy spodziewać się we wszystkich zastosowaniach i należy mieć to po prostu na uwadze.
Nieco gorzej prezentuje się kwestia chłodzenia, w zasadzie jego braku. Owszem, tak niewielkie moduły oferują bezkompromisowy poziom kompatybilności, bo nie bylibyśmy nawet w stanie zainstalować wyposażonych w dedykowany radiator modułów, przy wykorzystaniu chłodzenia wodnego, ale jednak 82 stopnie Celsjusza to dość mocno nagrzany sprzęt. Bufor bezpieczeństwa jednak jest, ponieważ dopuszczalna temperatura pracy układów Hynix wynosi 95 st. Celsjusza, choć warto pamiętać o dodatkowej warstwie chłodzenia po instalacji sprzętu w obudowie.
Jeden moduł testowanej pamięci, tj. 1x 16 GB w wersji 5600 MHz to koszt rzędu 490 zł, a w wariancie 6000 MHz ok. 530 zł. Zestaw 4x 16 GB to wydatek odpowiednio 1950 zł i 2150 zł. Nie da się ukryć, że porównując te moduły do rozwiązania konsumenckiego, jest bardzo drogo, ale koniecznie trzeba pamiętać o zastosowaniu. Na przykład konkurencyjne G.SKILL RDIMM z profilem XMP są jeszcze droższe.
Podsumowując, jeśli zależy ci na maksymalizacji stabilności i nie widzi ci się tracić kilkunastu, jeśli nie kilkudziesięciu godzin pracy przez niewykryty przy pomocy konsumenckich rozwiązań błąd, jak najbardziej warto postawić na RDIMM z ECC. Tu po prostu się to przydaje i żadne dodatkowe 500, czy nawet 1000 zł oszczędności nie zastąpią spokoju ducha.
-75%
