ENIAC to najstarszy komputer świata, który jednak trudno porównać ze współczesnymi modelami PC. Jak wyglądał i jakie miał zastosowanie? Kto stworzył pierwszy komputer na świecie? Tego dowiesz się z tego tekstu!
ENIAC (pełna nazwa Electronic Numerical Integrator and Computer) był pionierskim osiągnięciem w historii informatyki, co zapoczątkowało erę komputeryzacji, która zrewolucjonizowała świat. Zbudowany w latach 40. XX wieku zainspirował przyszłe pokolenia inżynierów i naukowców do dalszego rozwijania technologii komputerowych. W przeciwieństwie do współczesnych komputerów, które mieszczą się na naszych biurkach, ENIAC był kolosem zajmującym całą salę, a jego działanie opierało się na tysiącach ręcznie konfigurowalnych przewodów i przełączników. Chcesz dowiedzieć się więcej o ENIAC-u? Zachęcamy do dalszej lektury. W Końcu zgłębienie tematu o pierwszym komputerze na świecie pozwoli nam zrozumieć, jak daleko zaszliśmy w technologii komputerowej.
ENIAC – najstarszy komputer świata. Jak wyglądał pierwszy komputer?
Pierwszy komputer na świecie był technologicznym gigantem swojej ery. Stworzony w latach 40. XX wieku (dokładniej został skonstruowany w latach 1943-1945), wizualnie i funkcjonalnie odbiegał od tego, co dzisiaj rozumiemy przez słowo „komputer”. Przy jego tworzeniu nie myślano o kompaktowości czy estetyce – priorytetem była moc obliczeniowa i zdolność do wykonywania zadań, które do tej pory były nieosiągalne dla ludzkiego umysłu w rozsądnym czasie.
Sprawdź też: Ciekawostki o kosmosie – poznaj te najciekawsze
Konstrukcja
ENIAC zajmował powierzchnię ponad 160 metrów kwadratowych, co odpowiada wielkości dwóch kortów tenisowych. Jego konstrukcja składała się z około 18000 lamp elektronowych, 1500 przekaźników, oraz dziesiątek tysięcy rezystorów, kondensatorów i innych elementów elektronicznych. Te elementy były połączone około 8 kilometrami kabli, a całość ważyła niemal 30 ton. Kiedy ENIAC był włączony, jego lampy elektronowe wydzielały tyle ciepła, że wymagane było specjalne systemy chłodzenia, aby zapobiec przegrzaniu.
Interfejs użytkownika
Interfejs użytkownika ENIAC-a zdecydowanie różnił się od dzisiejszych myszek, klawiatur czy ekranów dotykowych. Programowanie maszyny odbywało się przez fizyczne ustawianie przełączników i przekładanie kabli w specjalnych panelach. Każda zmiana zadania wymagała manualnej rekonfiguracji maszyny, co mogło trwać godziny, a nawet dni. Nie było systemu operacyjnego ani oprogramowania w dzisiejszym rozumieniu; ENIAC był programowany na poziomie sprzętu, co wymagało głębokiej wiedzy technicznej i dużego doświadczenia.
Wydajność
Pomimo swojej prymitywnej według dzisiejszych standardów konstrukcji, ENIAC był w stanie wykonywać do 5000 operacji arytmetycznych na sekundę – prędkość niewyobrażalna dla tamtych czasów. Aby uzyskać perspektywę, współczesne komputery wykonują miliardy operacji na sekundę, ale dla naukowców i inżynierów lat 40. ENIAC był skokiem ku przyszłości, otwierającym nowe możliwości w nauce, inżynierii i wojskowości.
Kto stworzył pierwszy komputer? Jakie miał zastosowanie?
Poznaliśmy już, jakie możliwości dawał ENIAC. Ale kto stworzył pierwszy komputer, i po co dokładnie został pierwotnie skonstruowany? Twórcami ENIAC-a byli John W. Mauchly i J. Presper Eckert, dwaj amerykańscy inżynierowie z Uniwersytetu Pensylwanii. Ich innowacyjna praca nad elektronicznym systemem obliczeniowym rozpoczęła się w czasie II wojny światowej i była finansowana przez armię Stanów Zjednoczonych.
-75%
Głównym celem ENIAC-a było przyspieszenie procesu obliczeniowego niezbędnego do wyliczania trajektorii pocisków artyleryjskich. Przed jego powstaniem, obliczenia te były przeprowadzane ręcznie przez ludzi, co było czasochłonne i podatne na błędy. ENIAC znacząco skrócił czas potrzebny do przeprowadzenia tych obliczeń – z tygodni pracy ludzi do zaledwie kilku minut. Oprócz zastosowań wojskowych, ENIAC wykorzystywano również do obliczeń w dziedzinie hydrodynamiki, projektowania aerodynamicznego, termodynamiki oraz innych dziedzin naukowych i technicznych, otwierając drogę do nowych badań i eksperymentów naukowych.
Sprawdź też: Jak powstał pierwszy komputer? Historia komputerów w pigułce
ENIAC był zatem więcej niż tylko maszyną do obliczeń – był dowodem na to, że elektroniczna obróbka danych może przekształcić sposób, w jaki podejmujemy badania naukowe, projektujemy technologie i prowadzimy działania wojskowe. Jego twórcy, Mauchly i Eckert, nie tylko zbudowali pierwszy komputer, ale również otworzyli drzwi do cyfrowej ery, w której żyjemy dzisiaj.
ENIAC – ciekawostki
Choć ENIAC jest powszechnie uznawany za pierwszy komputer na świecie, jego pionierska rola w historii informatyki nie jest wolna od kontrowersji. Istnieje kilka innych projektów i wynalazków, które również pretendują do tego tytułu, wzbudzając debatę wśród historyków i entuzjastów technologii.
Jednym z konkurentów ENIAC-a jest niemiecka maszyna Z3, zaprojektowana przez Konrada Zuse w 1941 roku, która była w pełni funkcjonalnym komputerem elektromechanicznym zdolnym do wykonywania obliczeń zmiennoprzecinkowych. Z3, często pomijany w głównym nurcie historii informatyki, rzeczywiście może pochwalić się niektórymi cechami, które kwalifikują go jako bardzo wczesny komputer.
ENIAC-a u nas nie znajdziesz, ale mamy lepsze propozycje!
Innym przykładem jest Colossus, brytyjski projekt służący do łamania kodów podczas II wojny światowej, który został zbudowany i uruchomiony jeszcze przed ENIAC-em. Dlaczego zatem ENIAC jest głównie uznawany za pierwszy komputer na świecie? Przede wszystkim ENIAC mógł być programowany do wykonania dowolnego obliczeniowego zadania (w teorii), co czyniło go uniwersalną maszyną obliczeniową. W przeciwieństwie do Z3 i Colossus, które były zaprojektowane do realizacji bardziej specjalistycznych zadań, ENIAC miał możliwość przeprogramowania za pomocą fizycznego konfigurowania kabli i przełączników, co pozwalało mu na wykonanie szerokiego zakresu obliczeń.
Do tego ENIAC był w pełni elektronicznym komputerem, wykorzystującym lampy próżniowe do przeprowadzania obliczeń. To odróżniało go od Z3, który był elektromechanicznym komputerem wykorzystującym przekaźniki. Szybkość, z jaką ENIAC mógł przetwarzać dane, była znacznie większa niż w przypadku maszyn elektromechanicznych, co umożliwiło przeprowadzenie bardziej złożonych obliczeń w krótszym czasie.
Na koniec warto przejść do innych ciekawostek na temat pierwszego komputera na świecie, ENIAC. Oto garść interesujących informacji:
- Programowanie ENIAC-a było skomplikowanym procesem, wymagającym od operatorów fizycznego konfigurowania maszyny za pomocą kabli i przełączników. Ciekawym faktem jest, że pierwszymi „programistami” były kobiety, w tym Frances Elizabeth „Betty” Holberton, która później przyczyniła się do rozwoju pierwszego programowalnego komputera generalnego przeznaczenia, UNIVAC I.
- ENIAC mógłby zostać zaprogramowany do symulowania prostego „ping-ponga”, jednej z pierwszych form gier wideo.
- Po zakończeniu swojego pierwotnego zadania dla armii, ENIAC został przetransportowany i ponownie zmontowany w Aberdeen Proving Ground w Maryland, gdzie służył aż do 1955 roku.
- Choć większość ENIAC-a została zdemontowana, niektóre jego części są zachowane i wystawiane w muzeach, takich jak Smithsonian Institution i University of Pennsylvania.
Sprawdź też: Odległość od telewizora – jaka powinna być? Jak ją wyliczyć?
Należy podkreślić fakt, iż uważa się, że ENIAC zapoczątkował przejście od mechanicznych i elektromechanicznych maszyn do w pełni elektronicznych komputerów, co znacząco przyspieszyło rozwój nowoczesnych technologii. Dlatego właśnie ENIAC zajmuje wyjątkowe miejsce w historii informatyki i zdecydowanie zasługuje na miano pierwszego komputera na świecie. Oczywiście nie był on jedynym kamieniem milowym w historii komputerów, ale na pewno jednym z najważniejszych.
Źródło zdjęcia głównego: simslifecycle.com
