Robak komputerowy nie jest tym samym co wirus, choć tak samo może zaszkodzić na działanie naszego sprzętu. Na czym polega różnica? Czym dokładniej jest robak komputerowy – a przede wszystkim – jak go usunąć? Sprawdź najważniejsze informacje.
W sieci czyha wiele niebezpieczeństw. Czasem nawet najmniejsza nieuwaga może skończyć się tym, że na nasze urządzenie dostanie się złośliwe oprogramowanie, które potrafi mocno uprzykrzyć życie. Jednym z takich zagrożeń jest robak komputerowy. Istotne informacje na jego temat znajdziesz w tym artykule. Co więcej, podpowiemy również jak usunąć robaka komputerowego i uchronić się przed nim w przyszłości. Zapraszamy do lektury!
Co to jest robak komputerowy?
Zacznijmy zatem od podstawowej kwestii – co to jest robak komputerowy i dlaczego powinniśmy się go obawiać? Jest to rodzaj złośliwego oprogramowania, które replikuje się, rozprzestrzeniając się z jednego komputera na inny, zwykle bez interakcji użytkownika. Robaki często wykorzystują sieci komputerowe, aby przesyłać kopie samego siebie do innych urządzeń, a mogą to robić przez luki w zabezpieczeniach systemu.
-75%
W jaki jeszcze sposób komputer może złapać robaka komputerowego? Źródłem może być poczta elektroniczna lub komunikator. W jaki sposób? Wystarczy chociażby wejście w link do zainfekowanej strony. Co więcej, robak może być przenoszony na zewnętrznych dyskach, np. na pendrivie.
Warto podkreślić, że kluczową cechą robaków komputerowych jest ich zdolność do samoreplikacji, co może prowadzić do przeciążenia sieci i uszkodzenia systemów. Jakie mogą być inne konsekwencje? Robak komputerowy zazwyczaj wpływa na wolniejszą i mniej stabilną pracę urządzenia. Do tego komputer może przestawać poprawnie reagować na polecenia użytkownika. Szkody bywają jednak znacznie większe. Robaki mogą instalować dodatkowe złośliwe oprogramowanie, kraść dane osobowe, uszkadzać i usuwać pliki, a nawet sprawić, że użytkownik utraci dostęp do systemu przez zaszyfrowanie plików. W związku z tak dużym zagrożeniem, zrozumienie działania robaków komputerowych jest istotne dla zapewnienia bezpieczeństwa cyfrowego.
Sprawdź też: Jaki darmowy antywirus wybrać?
Robak Morrisa, czyli pierwszy robak komputerowy
Robaki komputerowe z roku na rok stają się coraz groźniejsze, jednak należy wspomnieć, że pierwszy z nich został stworzony już w 1988 roku. Był to tzw. robak Morrisa, a jego nazwa wzięła się od nazwiska twórcy – Roberta Tappana Morrisa, ówczesnego studenta, który zaprojektował robaka, aby wykrywał słabe punkty w systemach UNIX, szczególnie w usługach takich jak sendmail i fingerd. Robak Morrisa nie miał być złośliwy – jego głównym celem było jedynie replikowanie się i rozprzestrzenianie, bez szkodzenia plikom czy systemom. Jednakże, z powodu błędu w kodzie, robak replikował się znacznie szybciej niż przewidywano, co doprowadziło do przeciążenia tysięcy komputerów w Stanach Zjednoczonych, w tym w wielu instytucjach rządowych i akademickich.
Jednym z kluczowych aspektów robaka Morrisa było to, że ujawnił on liczne słabości w sieciach komputerowych tamtych czasów i spowodował zwiększenie świadomości na temat bezpieczeństwa cyfrowego. Jego działanie przyczyniło się do powstania Computer Emergency Response Team (CERT), które zajmuje się reagowaniem na incydenty bezpieczeństwa w internecie.
Sprawdź też: Oszuści w natarciu – spoofing. Co to jest, jak się bronić?
Ciekawostką na temat pierwszego robaka komputerowego może być fakt, że skutki działania robaka Morrisa były na tyle poważne, że jego twórca został skazany na podstawie nowo uchwalonego wówczas amerykańskiego prawa o oszustwie i nadużyciach komputerowych. Ustalone kara obejmowała 3 lata obserwacji sądowej, 400 godzin prac społecznych i grzywna w wysokości 10 tys. dolarów amerykańskich.
Wirus a robak komputerowy – na czym polega różnica?
W świecie cyfrowym terminy „wirus” i „robak komputerowy” często są używane zamiennie, ale w rzeczywistości opisują dwa różne typy złośliwego oprogramowania, które różnią się sposobem działania i rozprzestrzeniania. Oczywiście dalej w obu przypadkach użytkownik ma do czynienia z dużym zagrożeniem – utratą plików, powolnym działaniem sprzętu, czy kradzieżą danych poufnych. Dla lepszego zrozumienia rozbieżności tych pojęć poniżej opisujemy główne różnice między wirusem a robakiem komputerowym.
Sprawdź też: Czym jest wirus komputerowy? Najgroźniejsze wirusy – jak je wykryć i usunąć?
Metoda rozprzestrzeniania
- Wirusy komputerowe – potrzebują do rozprzestrzeniania się aktywnego udziału użytkownika. Wirusy dołączają się do istniejących programów lub plików i są aktywowane, gdy zainfekowany plik jest otwierany lub uruchamiany. Oznacza to, że wirus nie może się rozprzestrzeniać bez interakcji użytkownika, na przykład przez otwarcie zainfekowanego załącznika e-mailowego lub uruchomienie zainfekowanego programu.
- Robaki komputerowe – W przeciwieństwie do wirusów, robaki komputerowe są samowystarczalne i nie wymagają dołączania do innych plików. Mogą samodzielnie rozprzestrzeniać się na inne systemy, często wykorzystując sieci komputerowe. Robaki mogą automatycznie kopiować się z jednego komputera na inny, wykorzystując luki w zabezpieczeniach lub słabe hasła.
Potencjalne szkody
- Wirusy komputerowe – mogą powodować szereg szkód, od prostych żartów po uszkodzenie danych lub zasobów systemowych. Często mają na celu uszkodzenie systemu, na którym działają, co może prowadzić do utraty danych, zepsucia plików, a nawet samego sprzętu.
- Robaki komputerowe – choć mogą również powodować szkody, bardziej znane są z powodu ich zdolności do przeciążenia systemów sieciowych. Przez masowe kopiowanie się mogą spowolnić lub całkowicie unieruchomić sieci, powodując znaczne zakłócenia w działaniu usług internetowych.
Najwyższa forma ochrony dla Twojego urządzenia
Jak usunąć robaka komputerowego?
Twój komputer zaczął działać inaczej? Możliwe, że na urządzeniu znajduje się robak komputerowy. Typowe oznaki zainfekowanego sprzętu to spowolnienie systemu, nieoczekiwane wiadomości lub działania programów, niewyjaśnione aktywności sieciowe oraz pojawienie się dziwnych plików lub programów. Usunięcie robaka komputerowego jest kluczowym krokiem w zapewnieniu bezpieczeństwa swoich danych. Jak tego dokonać? Oto co należy zrobić w pierwszej kolejności, aby skutecznie usunąć robaka:
- odłącz komputer od sieci – aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu robaka, odłącz zainfekowany komputer od Internetu i innych urządzeń w sieci;
- użyj oprogramowania antywirusowego – uruchom pełne skanowanie za pomocą zaufanego oprogramowania antywirusowego. Większość nowoczesnych programów antywirusowych jest wyposażona w narzędzia do wykrywania i usuwania robaków komputerowych. Upewnij się też, że Twój antywirus jest zaktualizowany, aby skutecznie wykrywał i usuwał najnowsze robaki komputerowe i inne zagrożenia;
- sprawdź ustawienia zabezpieczeń systemu – upewnij się, że są one odpowiednio skonfigurowane. Do tego warto sprawdzić ustawienia przeglądarki internetowej.
Sprawdź też: Windows Defender – czy wystarczy, jak go wyłączyć, jak działa? Wszystko o antywirusie od Windowsa
Dobry program antywirusowy powinien w trakcie skanowania odnaleźć, zdezaktywować i usunąć robaki komputerowe oraz inne szkodliwe oprogramowanie. Jaki antywirus będzie odpowiedni do ochrony komputera? Na rynku dostępnych jest wiele opcji, od darmowych narzędzi do płatnych, profesjonalnych rozwiązań. Lepiej unikać bezpłatnych programów – choć mogą wydawać się atrakcyjne, często są one mniej skuteczne w wykrywaniu i usuwaniu robaków komputerowych. Ponadto darmowe antywirusy mogą zawierać adware lub inne niechciane oprogramowanie. Zamiast tego polecamy zainwestować w profesjonalne oprogramowanie antywirusowe od renomowanych firm. Polecane programy takie jak antywirus Norton, Kaspersky, Bitdefender, Panda oraz antywirus ESET są cenione za swoją skuteczność i posiadają rozbudowane bazy danych robaków komputerowych. Dzięki temu są w stanie szybko wykrywać i eliminować różnorodne zagrożenia.
Oczywiście po usunięciu robaka komputerowego nie zapomnij o tym, aby zmienić hasła do swoich kont – nie tylko do komputera czy telefonu, ale także do maila, sklepów internetowych, banku, różnych mediów społecznościowych itp.
Jak uniknąć zainfekowania komputera przez robaka komputerowego?
Zapobieganie jest zawsze lepsze niż leczenie. Nie inaczej jest w przypadku robaków komputerowych. Jak zmniejszyć ryzyko zainfekowania komputera złośliwym oprogramowaniem? Naturalnie pomoże w tym dobre oprogramowanie antywirusowe, o czym wspomnieliśmy powyżej. Poza tym warto korzystać z zapór sieciowych (firewall) oraz regularnie aktualizować swój system operacyjny.
Sprawdź też: Firewall – co to jest? Jak zapora sieciowa chroni komputer?
Kluczową sprawą w zapobieganiu zainfekowania urządzenia robakiem komputerowym będzie zachowanie ostrożności w sieci. Bądź ostrożny z załącznikami i linkami – nie otwieraj załączników ani nie klikaj w linki w wiadomościach e-mail od nieznanych nadawców. Robaki często rozprzestrzeniają się poprzez zainfekowane załączniki w mailu. Unikaj też podejrzanych stron internetowych.
Co jeszcze możesz zrobić, aby uchronić się przed robakiem komputerowym i ograniczyć szkody? Używaj silnych haseł i zmieniaj je regularnie. Silne hasła są ważne dla ochrony Twoich kont i usług internetowych. Unikaj używania prostych, łatwych do odgadnięcia haseł i nie używaj tego samego hasła do wielu kont. Dobrym pomysłem jest też ograniczenie uprawnienia użytkowników. Ogranicz uprawnienia na swoim komputerze, aby tylko zaufane aplikacje miały dostęp do ważnych funkcji systemowych.
Sprawdź też: Co to jest botnet? Jakie stanowi zagrożenie? Jak go uniknąć?
Oczywiście nawet przy zachowaniu maksymalnej ostrożności można mieć pecha, aby natrafić na robaka komputerowego. Najbardziej obawiasz się, że stracisz ważne pliki i dokumenty? Twórz kopie zapasowe danych. Regularne tworzenie kopii zapasowych danych to ważny krok w ochronie przed utratą danych spowodowaną przez robaki komputerowe. Przechowuj kopie zapasowe w bezpiecznym miejscu, najlepiej oddzielonym od głównego systemu.
Robak komputerowy może wywołać spore zamieszanie, ale powyższe wskazówki pomogą Ci sprawnie uporać się z tym problemem. Zrozumienie, jak działają robaki komputerowe i jakie są obecne zagrożenia, jest kluczowe w zapobieganiu infekcjom. W związku z tym śledź aktualności dotyczące bezpieczeństwa cyfrowego!
Sprawdź też: Zasady bezpiecznego internetu – zobacz, o czym musisz pamiętać
