Wybór listwy antyprzepięciowej – czym się kierować?

Listwa antyprzepięciowa to doskonały sposób na zabezpieczenie domowych sprzętów przed skokami napięcia. Dzięki niej za niewielką kwotę ochronisz cenny sprzęt. Jaką listwę antyprzepięciową wybrać? Odpowiedź znajdziesz w tym poradniku!

Listwa antyprzepięciowa – co to jest i jakie ma zadanie?

Listwa antyprzepięciowa to rodzaj przedłużacza wyposażony w mechanizmy zabezpieczające podłączony sprzęt przed szkodliwymi skokami napięcia elektrycznego. Wzrost napięcia może nastąpić na skutek wyładowania atmosferycznego lub awarii sieci elektrycznej.

Sprawdź też: Jak chronić sprzęt przed burzą? Czy podczas burzy trzeba wyłączać komputer?

Listwa zasilająca antyprzepięciowa posiada zazwyczaj co najmniej 3 gniazdka. Wiele listew wyposażonych jest również w klawisz umożliwiający ręczne odcięcie zasilania. W bardziej zaawansowanych modelach spotkać się można z osobnymi klawiszami pozwalającymi wyłączać pojedyncze gniazdka.

Choć z wyglądu listwy zasilające wyglądają podobnie, największa różnica między nimi kryje się we wnętrzu. To, jak działa listwa przeciwprzepięciowa, zależy nie tylko od zastosowanych bezpieczników, ale również od szybkości działania i maksymalnego obciążenia, jakie może wytrzymać.

Rodzaje listew zabezpieczających

Przy wyborze listwy antyprzepięciowej należy zwrócić uwagę na typ zabezpieczeń, jakie posiada. Poszczególne rodzaje różnią się poziomem ochrony podłączonego do przedłużacza sprzętu.

Listwa antyprzepięciowa filtrująca

Temu rodzajowi listwy bliżej jest do zwykłego przedłużacza niż do listwy antyprzepięciowej. Sprzęt ten zapewnia bowiem jedynie podstawowy poziom ochrony. Odcięcie zasilania następuje tylko w przypadku awarii urządzenia. Gdy dojdzie do wzrostu napięcia prądu na skutek awarii sieci lub podczas burzy, podłączony sprzęt nie jest chroniony.

Listwa antyprzepięciowa z bezpiecznikami topikowymi

Jest to konstrukcja, której główną częścią jest przewodzący elektryczność topik nagrzewający się pod wpływem płynącego przez niego prądu. Każdy topik ma określoną wytrzymałość na natężenie prądu. Gdy przez dłuższy czas jest ono zbyt wysokie, następuje stopienie topika, a w konsekwencji przerwanie zasilania.

Listwa antyprzepięciowa z topikiem zapewnia wyższy stopień ochrony niż filtrująca. Jest jednak mniej skuteczna niż inne rodzaje listew ze względu na dość długi czas reakcji (czyli okres, po jakim następuje odłączenie urządzenia od prądu).

Listwa antyprzepięciowa z warystorem

Warystor jest biernym elementem elektronicznym, co oznacza, że sam nie wytwarza prądu. Może go za to magazynować. Gdy dojdzie do skoku napięcia, warystor przejmuje energię elektryczną, wskutek czego przepala się lub rozłącza, a podłączone urządzenie zostaje odcięte od zasilania.

Tego typu listwa skuteczniej zabezpieczy podłączony sprzęt niż model z topikiem, ponieważ warystor może wchłonąć dużą ilość energii. Krótszy jest także czas reakcji niż w przypadku listwy z bezpiecznikiem topikowym.

Sprawdź też: Antistorm — najdokładniejszy radar burzowy? Jak sprawdzić, gdzie jest burza — wszystko o antistorm.eu

Listwa antyprzepięciowa z diodami transilowymi

Dioda transilowa (Transient Voltage Suppressor, TVS) działa na podobnej zasadzie jak warystor. Nie wytwarza, a jedynie pochłania energię elektryczną. Gdy dojdzie do skoku napięcia, dioda transilowa zaczyna przewodzić prąd, co powoduje przepalenie się bezpiecznika. Następuje wówczas spadek napięcia poniżej poziomu, którego potrzebuje dioda, by działać. W rezultacie listwa przestaje przewodzić prąd do podłączonego urządzenia. Zaletą diod transilowych jest krótszy od warystorów czas reakcji.

Co cechuje dobrą listwę antyprzepięciową?

Rodzaj zabezpieczenia jest kluczowy dla zapewnienia sprzętowi właściwej ochrony. Przed wyborem właściwej listwy antyprzepięciowej należy zwrócić uwagę również na jej parametry i ergonomię.

Parametry listwy antyprzepięciowej

Kupując listwę antyprzepięciową, w pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na certyfikaty takie jak CE (Conformité Européenne) i TÜV (Technischer Überwachungsverein) poświadczające zgodność z europejskimi normami bezpieczeństwa.

Dobra listwa antyprzepięciowa powinna odznaczać się również wspomnianym już krótkim czasem reakcji. Najlepsze listwy odłączają prąd od urządzenia już po kilku nanosekundach (ns) od wykrycia skoku napięcia. Maksymalny dopuszczalny czas powinien wynosić 25 ns.

Równie ważne jest także maksymalne dopuszczalne obciążenie. Im wyższa wartość, tym lepiej. Oznacza to, że można do listwy podłączyć urządzenia wymagające większej mocy. Wartość ta wyrażana jest w watach (W).

Kolejnym parametrem jest prąd impulsowy, czyli taki, którego wartość zwiększa się i maleje w krótkim czasie. Im większa jest wartość graniczna, tym lepiej. Podaje się ją w kiloamperach (kA). Listwa antyprzepięciowa powinna mieć minimalną wartość 80 kA.

Absorpcja energii to następny parametr, którego wyższa wartość oznacza lepszy produkt. Określa on ilość energii, jaką może pochłonąć listwa bez szkód dla innych urządzeń i samej siebie. Przekroczenie tej wartości skutkuje bowiem przepaleniem przedłużacza. Dobra listwa antyprzepięciowa powinna wchłaniać energię co najmniej 400 dżuli (J).

Użytecznym dodatkiem w listwie jest też filtr RFI/EMI zapobiegający zakłóceniom radiowym (Radio Frequency Interference, RFI) i elektromagnetycznym (Electromagnetic Interference, EMI). Filtr ten jest więc dobrym sposobem, by zapobiec np. migotaniu obrazu w telewizorze.

Ergonomia

Funkcjonalna listwa powinna mieć długi przewód. Rozmiar kabla powinien wynosić co najmniej 1,5 m. Aby ograniczyć plątaninę przewodów na podłodze, można również zastanowić się nad listwą mocowaną do blatu stołu.

Nie mniej istotna jest również liczba i rodzaj gniazdek. W sprzedaży dostępne są listwy antyprzepięciowe wyposażone nawet w 12 gniazdek. Różnią się one także typem uziemienia. Spotkać można klasyczne gniazdka z bolcem (typ francuski) lub Schuko (typ niemiecki). Liczba dostępnych gniazd może być jeszcze większa dzięki wejściom USB. Antyprzepięciowa listwa zasilająca z USB umożliwia ładowanie dodatkowych urządzeń bez konieczności sięgania po przewód. Co więcej, sloty USB nie zwiększają znacząco rozmiarów listwy.

Przydatny jest także ręczny wyłącznik. W niektórych modelach oprócz jednego głównego klawisza są również przełączniki umożliwiające odcięcie prądu tylko od konkretnego urządzenia.

Gdy w domu jest małe dziecko, warto zakupić listwę z osłoną gniazda. Nie tylko zabezpieczy dziecko przed porażeniem prądem, ale ochroni także sam przedłużacz, np. przed skutkami zalania cieczą.

Czy listwa chroni w 100% przed burzą?

Listwy antyprzepięciowe są w stanie zabezpieczyć urządzenia podłączone do prądu, nie zapewniają jednak pełnej ochrony. W przypadku wyjątkowo gwałtownych wyładowań atmosferycznych, zwłaszcza takich, które są w niewielkiej odległości od domu, najlepszym wyjściem jest ręczne odłączenie wszystkich sprzętów od gniazdek. Nawet dobra listwa antyprzepięciowa może sobie bowiem nie poradzić z takim zagrożeniem.

Przepięcia w sieci elektrycznej mogą poważnie uszkodzić urządzenia podłączone do prądu. Na szczęście, dzięki listwom antyprzepięciowym, możliwa jest skuteczna ochrona cennego sprzętu. Warto jednak pamiętać, że żadna listwa nie daje pełnego zabezpieczenia, szczególnie przed nieokiełznaną siłą natury, jaką jest piorun.

Sprawdź też: Sprawdź prędkość internetu. Speed test – test prędkości łącza internetowego