Tytuł Gra o tron większość wiąże z serialem. Książki z cyklu Pieśń lodu i ognia George’a R.R. Martina powinny być jednak pierwszym skojarzeniem, bo to właśnie na ich podstawie powstała seria dla HBO. Sprawdź, jaka jest kolejność czytania tomów.
Mogłoby się wydawać, że popularność Gry o tron już minęła. Książki z cyklu Pieśń lodu i ognia jednak jeszcze długo będą o sobie przypominały – tym bardziej że seria George’a R.R. Martina jeszcze nie została zakończona. Co więcej, mimo iż serial Gra o tron zakończył się w 2019 roku, to tytuł ten został niejako odkopany za sprawą prequelu Ród Smoka, który zadebiutował w 2022 roku na platformie HBO. W tym artykule skupimy się jednak na książkach, bo to właśnie one są pierwotnymi dziełami, na podstawie których powstały wspomniane adaptacje. Zamierzasz zabrać się za czytanie wszystkich tomów związanych z historią Gry o tron? Nie wiesz, od której książki zacząć? Kolejność czytania i informacje o każdej części wyjaśnimy w tym artykule!
Gra o tron – książka, od której rozpoczął się popularny serial
Gra o tron to zdecydowanie najbardziej znany tytuł z serii książek Pieśń lodu i ognia. Powodem jest oczywiście to, że popularny serial stworzony dla HBO, który był emitowany od 2011 do 2019 roku, był właśnie puszczony w świat pod tym samym tytułem. I choć jedynie pierwszy sezon skupił się na adaptacji fabuły z powieści Gra o tron, tak w szerokim odbiorze zdecydowanie częściej możemy słyszeć właśnie tę nazwę, aniżeli tytuł całego cyklu. Oczywiście nie ma się co temu dziwić, w końcu serial Gra o tron osiągnął wielki sukces – przez te lata zdobył m.in. 59 nagród Emmy, 1 Złoty Glob, 3 nagrody Hugo i 3 Złote Satelity.
Gra o tron jest zatem książką, od której rozpoczął się serial. Serial, którym żyło wiele osób na całym świecie – i to do samego końca, ponieważ finałowy odcinek już w samych Stanach Zjednoczonych obejrzało ok. 19,3 mln widzów. Warto przy tym wspomnieć, że odbiór Gry o tron przez lata się zmieniał. Choć pierwsze sezony spotykały się przeważnie z pozytywną reakcją krytyków i osób oglądających, tak ostatnie odcinki (opierające się już głównie na oryginalnym scenariuszu) wywoływały więcej negatywnych emocji wśród widzów. Często zarzucano brak spójności w fabule, a także spłaszczone psychologicznie postaci (a jak wiadomo, rozbudowane charakterystyki bohaterów i ich motywacje były jedną z silniejszych stron serialu).
-75%
Serial Gra o tron po latach można ocenić różnie. Niemniej jednak mało kto pozostał obojętny względem niego. Niektórych skłonił on do nadrobienia książek z serii Pieśń lodu i ognia, inni zaś postanowili zajrzeć do tomów George’a R.R. Martina ponownie. Jesteś osobą, która dopiero będzie zaczynała swoją przygodę z Grą o tron w formie książki? W dalszej części artykułu poznasz m.in. kolejność czytania wszystkich części.
Gra o tron: kolejność książek z cyklu Pieśń lodu i ognia
Część Gra o tron to zaledwie początek serii książek z cyklu Pieśń lodu i ognia. Przed osobami, które planują dokładnie zaznajomić się z całą twórczością George’a R.R. Martina pogłębiającą wiedzę o kultowej Grze o tron, jeszcze ogrom stron do przeczytania. Na ten moment saga liczy 8 książek. W jakiej kolejności je czytać? Najrozsądniejsze będzie poznawanie historii zgodnie z datami publikacji wszystkich części, czyli zaczynając od Gry o tron, a następnie przechodząc do kolejnych wydanych tomów. W ten sposób, jako czytelnik, zachowasz chronologię wydarzeń. Wyjątkami mogą być tomy Uczta dla wron i Taniec ze smokami, ponieważ w nich niektóre wydarzenia mają miejsce równolegle. Jednakże wraz zalecamy czytanie książek Gry o tron według daty wydania. Właśnie w tej kolejności poniżej opiszemy krótko każdą książkę z cyklu Pieśń lodu i ognia.
Gra o tron (1996)
Jak zostało wspomniane, pierwszy sezon Gry o tron jest właśnie adaptacją książki o tym samym tytule. W związku z tym czytelnik poznaje skomplikowany świat Westeros, gdzie siedem królestw walczy o panowanie nad Żelaznym Tronem. Wśród kluczowych postaci znajdują się członkowie rodu Starków z Winterfell, Lannisterów z Casterly Rock oraz Targaryenów, którzy zostali wypędzeni z Westeros i teraz dążą do odzyskania tronu. Wraz z politycznymi intrygami, w książce pojawiają się elementy fantasy, takie jak smoki i biali wędrowcy z dalekiej Północy.
Sprawdź też: Serial Gra o Tron – gdzie obejrzeć? Ile sezonów?
Starcie królów (1998)
W książce Starcie królów kontynuowane są wydarzenia rozpoczęte w Grze o tron. Westeros pogrąża się w chaosie wojny domowej, gdy wielu pretendentów do korony rywalizuje o Żelazny Tron. Bitwy, intrygi i zdrady są na porządku dziennym, a lojalność wielu postaci zostaje wystawiona na próbę. W tle nadal wiszącego zagrożenia z Północy, gdzie Mur oddziela królestwa od dzikich i potencjalnie niebezpiecznych istot, oraz rosnącego wpływu Daenerys Targaryen na wschodzie, która dąży do odzyskania tronu swoich przodków. Starcie królów pogłębia konflikty i rozwija relacje między postaciami, prowadząc czytelnika przez kolejne zaskakujące zwroty akcji w epickim świecie Westeros.
Nawałnica mieczy. Stal i śnieg (2000)
Nawałnica mieczy to trzeci tom z serii Pieśń lodu i ognia, który ze względu na swoją objętość został podzielony na dwie części. Pierwsza z nich to Nawałnica mieczy. Stal i śnieg. Książka oczywiście dalej skupia się na bitwach, intrygach i spiskach, które zaczęły się już od Gry o tron. Poza tym w tej części lepiej poznajemy sylwetkę Joffreya Lannistera – bohatera, który dla fanów serialu był jednym z najbardziej znienawidzonych postaci. W literackim wydaniu jego okrucieństwo jest jeszcze mocniej wyeksponowane, co dodatkowo zachęca do przeczytania twórczości George’a R.R. Martina. Do tego w tej części dochodzi do dramatycznych wydarzeń, które wręcz zatrzęsły trzecim sezonem Gry o tron.
Nawałnica mieczy. Krew i złoto (2000)
Nawałnica mieczy. Krew i złoto to kontynuacja trzeciego tomu. W tej części konflikty w Siedmiu Królestwach osiągają swoje apogeum. Do walki włącza się Daenerys Targaryen, która zbierała sojuszników w dążeniu do odzyskania tronu. Wydarzenia doprowadzają do sytuacji, w której władcy królestw niespodziewanie muszą odpierać atak wojsk dzikich barbarzyńców oraz armii białych wędrowców.
Uczta dla wron. Cienie śmierci (2005)
Podobnie jak Nawałnica mieczy, tak kolejny tom Pieśni lodu i ognia również został podzielony na dwie części. Uczta dla wron. Cienie śmierci skupia się na losach postaci z południowych królestw oraz tych, którzy przemierzają terytoria poza Westerosem. Wielu bohaterów, których dotychczasowe ścieżki nie były w centrum uwagi, teraz dostaje więcej miejsca na rozwinięcie swoich historii. Oczywiście i w tym tomie nie zabraknie czytelnikowi politycznych spisków, tajemnic i niespodziewanych zwrotów akcji. Ważniejszą rolę otrzymuje także m.in. Cersei Lannister.
Uczta dla wron. Sieć spisków (2005)
W kolejnej części czwartego tomu Pieśń lodu i ognia tempo nie zwalnia. Podczas gdy niektóre królestwa próbują się odbudować, intrygi i spiski kwitną w cieniu. Znane postaci, takie jak Cersei Lannister, próbują wzmocnić swoją pozycję, podejmując decyzje, które będą miały daleko idące konsekwencje dla całego kontynentu. Tytułowa gra o tron trwa w najlepsze, a do rywalizacji dołączają kolejni gracze – ród Greyjoyów oraz Martellów z Dorne. Są oni kierowani zemstą za zamordowanych członków rodziny.
Taniec ze smokami. Część I (2011)
Na ten moment Taniec ze smokami jest ostatnią pozycją z głównego cyklu Pieśń lodu i ognia. Mimo to do czytania nie pozostało tak mało, ponieważ i tutaj powieść została podzielona na dwie części. Jak też zostało podkreślone wcześniej, akcja tomu Taniec ze smokami rozgrywa się równolegle z wydarzeniami przedstawionymi w Uczcie dla wron. Tym razem większe skupienie postawiono na postacie, które zostały pominięte w poprzedniej książce. Na arenie politycznej Westeros i Essos trwają nieustanne walki o władzę. Daenerys Targaryen rządzi w Meereen, ale jej rządy są pełne wyzwań i zagrożeń. Z kolei Jon Snow, jako Lord Komendant Nocnej Straży, stawia czoła trudnościom i podziałom wewnątrz Straży, jednocześnie próbując przygotować się na zbliżające się niebezpieczeństwo zza Muru.
Sprawdź też: Wszystko o House of the Dragon – kiedy premiera, zwiastun, obsada
Taniec ze smokami. Część II (2011)
W tej części akcja gęstnieje, a losy bohaterów z tego tomu oraz z Uczty dla wron zaczynają się splatać. Daenerys Targaryen stawia czoła rosnącym wyzwaniom w Meereen, borykając się z wewnętrznymi i zewnętrznymi zagrożeniami. Jon Snow na Północy podejmuje decyzje, które mają wpływ nie tylko na Nocną Straż, ale na całe Królestwo Północy. W międzyczasie w Westeros intrygi i spiski nadal rozkwitają, a walka o władzę staje się coraz bardziej zacięta. Ta część Tańca ze smokami przynosi ważne zwroty akcji, nieoczekiwane zdrady i momenty, które zaskakują nawet najbardziej zagorzałych fanów serii.
Wichry zimy i Sen o wiośnie – długie oczekiwanie na zakończenie cyklu Pieśń lodu i ognia
Brak kolejnych tomów sprawił, że ostatnie sezony serialu Gry o tron nie były już na podstawie książek, lecz przede wszystkim na bazie oryginalnego scenariusza. Efekt tego jest kwestią mocno dyskusyjną, ale nie o tym tutaj. Warto jednak podkreślić, że cykl książek ma być kontynuowany, a fani czekają na to – wykazując się dużą cierpliwością. Dosłownie, ponieważ od ostatniego tomu minęło już 12 lat. Czy wizja tego, że książkowy finał historii będzie lepszy, aniżeli serialowy zamysł, jest wystarczającą motywacją? Być może. Ale czy coś wiadomo o postępach związanych z kolejnym tomem pt. Wichry zimy?
Sprawdź też: Rozczarowany finałem Gry o Tron? House of the Dragon spróbuje odkupić winy 8. sezonu
Informacje o tym, że Wichry zimy już niedługo ujrzą światło dzienne, pojawiają się regularnie. Niestety jednak bardzo szybko z powrotem zostaje to zamiecione pod dywan. Nawet sam George R.R. Martin daje takie nadzieje swoim fanom. Rzekomo już pod koniec zeszłego roku do dokończenia książki brakowało mniej niż czterystu stron. Niedawno autor ponownie pozwolił przypomnieć zniecierpliwionym czytelnikom o nadciągającym tomie. 22 lipca 2023 wspomniał na swoim blogu:
Oczywiście, pracowałem nad Wichrami zimy. Prawie codziennie. Pisanie, przepisywanie, redagowanie, znowu pisanie. Robię stałe postępy. Nie tak szybko jakbym tego chciał… a już na pewno nie tak szybko, jak TY byś sobie tego życzył, ale jednak postęp to postęp.
Fani cyklu Pieśń lodu i ognia i/lub serialu Gra o tron mogą żyć zatem dalszą nadzieją, że postęp ten jest już jednak bliżej końca. Z drugiej strony należy podkreślić, że teoretycznie Wichry zimy nie mają być zakończeniem historii. Zapowiadane było, że ostatnim tomem Pieśni lodu i ognia ma być tom pt. Sen o wiośnie. Czy istnieje szansa, że George R.R. Martin pracuje nad obiema częściami jednocześnie? Wierzyć w taki przebieg spraw można, aczkolwiek rozsądniej będzie nie nastawiać się na tak pozytywny scenariusz.
Dodatkowe opowiadania osadzone w uniwersum fanów Gry o tron
Dla fanów Gry o tron jest zatem wiele książek do przeczytania. To jednak nie wszystko, ponieważ dla osób, które uwielbiają wszelkiego rodzaju „easter eggi” i ciekawostki na temat wykreowanego uniwersum, to w zanadrzu czekają również inne opowiadania, których akcja toczy się w tym samym świecie.
Jedną z propozycji będzie dwutomowa powieść Ogień i krew z 2018/2019 roku, która opisuje historie dziejące się 300 lat przed wydarzeniami z Gry o tron. Dzieło opowiada historię rodu Targaryenów, od chwili, gdy Aegon Zdobywca i jego siostry-współmałżonki przybyli do Westeros na smokach, aż do początków schyłku ich dynastii. Czytelnik śledzi wzloty i upadki królów Targaryenów, ich wewnętrzne spory, wojny, romanse i tragedie. Książka jest przedstawiona w formie kroniki, napisanej przez fikcyjnego historyka z Westeros, Maestra Gyldayna. W rezultacie ma bardziej historyczny i opisowy charakter niż typowa powieść. Dzięki temu mamy okazję poznać bogatą historię i kulturę świata stworzonego przez Martina z perspektywy wielu pokoleń.
Lepiej poznać historię Gry o tron, w tym drzewa genealogiczne rodów i powstanie Siedmiu Królestw, może pomóc również książka Świat lodu i ognia: Nieznana historia Westeros i Gry o tron. Jest to pozycja z 2014 roku, a została napisana nie tylko przez George’a R.R. Martina, ale też przez jego bliskich współpracowników – Lindę Antonsson i Elio M. Garcię. Dokładniej jest to ilustrowana encyklopedia, która stanowi idealne źródło wiedzy dla fanów serii Pieśń lodu i ognia. Dowiesz się z niej więcej o geografii i kulturze Westeros, a do tego znajdziesz opisy domów szlacheckich, ich herbów i dewiz itp. Książka prezentuje również obszerne informacje na temat egzotycznych ziem Essos, Sothoryos i Ulthos.
Sprawdź też: Serial Władca Pierścieni: Pierścienie Władzy – najważniejsze informacje
Wymienić można jeszcze kilka pozycji napisanych przez George’a R.R. Martina, które zagłębiają się w uniwersum Pieśni lodu i ognia, a także w świat pokazany w serialu Gra o tron. Są to następujące tytuły:
- Blood of the Dragon – opowiadanie wydane jako nowela w magazynie „Asimov’s Science Fiction”. Jest to fragment Gry o tron, skupiający się na Daenerys Targaryen, jej drodze do zrozumienia i przyjęcia swej dziedzictwa smoczej krwi oraz narodzinach trzech smoków, które zmieniają bieg historii;
- Wędrowny rycerz – pierwsza część serii Opowieści z Siedmiu Królestw, opowiadających o przygodach rycerza imieniem Dunk i jego giermka o pseudonimie Jajo. Akcja ma miejsce ok. 90 lat przed wydarzeniami z Gry o tron. Wędrowny rycerz skupia się na bohaterach, którzy uczestniczą w turnieju w Ashford, gdzie zaczyna się ich przyjaźń i przygoda;
- Ścieżka smoka – podobnie jak Blood of the Dragon jest to opowiadanie poświęcone Daenerys, które zostało wydane w magazynie „Asimov’s Science Fiction”. W tym przypadku doczekaliśmy się jednak polskiego tłumaczenia w czasopiśmie „Fenix” w 2001 roku;
- Arms of the Kraken – zbiór wyciętych rozdziałów o Wyspach Żelaznych z powieści Uczta dla wron. Opowiadanie ukazało się w 2002 roku w magazynie „Dragon”;
- Zaprzysiężony miecz – druga część serii Opowieści z Siedmiu Królestw. Tym razem Ser Duncan Wysoki wraz z giermkiem biorą udział w lokalnym konflikcie z Lady Rohanne Webber;
- Tajemniczy rycerz – Wędrowny rycerz został wydany w 1998 roku, Zaprzysiężony miecz w 2003, natomiast na trzecią część należało poczekać aż do 2010 roku. W Polsce później powstał zbiór pt. Rycerz Siedmiu Królestw, który w jednym miejscu skupia wszystkie 3 części przygód Dunka i jego giermka. W planach George R.R. Martin ma napisanie kolejnych opowieści z tej serii, aby opowiedzieć całą historię bohatera;
- Księżniczka i królowa – jest to niejako forma streszczenia Tańca Smoków (wojny domowej podczas panowania Targaryenów nad Siedmioma Królestwami), spisanego z perspektywy arcymaestera Gyldayna. Opowiadanie dostępne jest w zbiorze powieści pt. Niebezpieczne kobiety;
- Książe łotrzyk – to krótka powieść w zbiorze Łotrzyki. Ukazuje zajścia, które prowadzą do wydarzeń ze wspomnianej przed chwilą Księżniczki i królowej. Skupia się m.in. na Daemonie Targaryenie i życiu bliskich z jego rodu;
- Synowie Smoka – opowiada o panowaniu królów Aenysa I i Maegora Okrutnego, skupiając się na ich rządach, wyzwaniach i konfliktach jako synów Aegona Zdobywcy.
Chcąc w każdym calu poznać świat, który wiele osób zobaczyło dopiero w serialu Gra o tron, byłoby trzeba przeczytać wiele książek i dodatkowych opowiadań. Oczywiście najlepiej zacząć od głównych tomów z serii Pieśń lodu i ognia zgodnie z podaną kolejnością. Pozostałe dzieła stanowią bardziej zbiór dodatkowych informacji i ciekawostek, które mogą umilić czas podczas oczekiwania na kolejne twórczości George’a R.R. Martina. Wichry zimy, po wielu latach, być może w końcu ujrzą światło dzienne. Czy czekasz na premierę nowego tomu? A może dopiero masz zamiar nadrobić zarówno serial Gra o tron, jak i książki z Pieśni lodu i ognia? Zachęcamy do dzielenia się opiniami, przemyśleniami, a także wrażeniami podczas czytania.
Sprawdź też: HBO Max – co obejrzeć? Najlepsze filmy i seriale
