Mafia to jedna z najlepszych gier gangsterskich, która cieszy się niezmiennie od lat sporą popularnością. Czeska seria zdążyła zjednać sobie rzesze fanów i zyskać miano kultowej. Na czym polega jej fenomen? Oto historia, ciekawostki i przydatne informacje dla miłośników gry.
Mafia – krótka historia serii
Gangsterski półświatek fascynuje twórców popkultury. Nie bez powodu jednym z najpopularniejszych w historii kinematografii filmów jest stworzony na podstawie powieści Maria Puza Ojciec chrzestny. Gra to bardzo wdzięczne medium do przedstawienia mafijnych porachunków.
Zobacz też: Al Capone i spółka – najlepsze filmy o mafii. Zestawienie filmów podejmujących temat świata przestępczego
Ten potencjał dostrzegli również producenci z czeskiego Illusion Softworks. Powstałe pod koniec lat dziewięćdziesiątych, w dobie powoli rozkwitającego w niezależnych Czechach kapitalizmu, studio początkowo składało się z kilku osób i skupiało się na tanich i łatwych do wykonania produkcjach przygodowych point&click oraz grach opartych na systemie turowym. Branża gier, jak niemal każda inna, podlega trendom, a gatunki, w których specjalizowało się Illusion Softworks, pod koniec dekady zaczęły wypadać z łask graczy.
Twórcy studia postanowili więc zwrócić się o wsparcie do zachodniego wydawcy, dystrybutora i producenta gier – Take-Two Interactive. Efektem tej umowy było wydane w 1999 roku Hidden & Dangerous, pierwsza duża produkcja studia, która spotkała się ciepłym przyjęciem graczy i krytyków. Dla Illusion Softworks to był moment zwrotny. Firma powiększyła szeregi pracowników, zatrudniając wybitnych twórców w zakresie działań kreatywnych i programowania.
Po niezbyt udanej prezentacji targowej wczesnej wersji produkcji fantasy z gatunku RPG, scenarzyści studia postanowili zmienić kierunek. Choć padło wtedy wiele pomysłów, które stanowiłyby bezpieczny wybór, wszystkim szczególnie przypadł do gustu pewien nieco bardziej ryzykowny koncept – gra oparta na postaci klasycznego, amerykańskiego gangstera. Choć motyw był już dobrze znany w świecie filmowym, dotąd nie stworzono dużej gry wideo o tej tematyce.
Jak głoszą plotki, wczesne wersje gry Mafia przewidywały protagonistę po jasnej stronie mocy – policjanta zwalczającego przestępczość zorganizowaną w latach dwudziestych XX wieku. Kiedy jednak stery wśród scenarzystów przejął Dan Vávra, w scenariuszu nastąpił drastyczny zwrot. Zmieniono ton gry, wydźwięk, a przede wszystkim – protagonistę. Gra rozrastała się, a wraz z nią pracujący nad nią zespół. By udźwignąć ten projekt, studio stworzyło autorski silnik, który stał się podwalinami gry Mafia: The City of Lost Heaven. Gra ukazała się w roku 2001 i błyskawicznie zjednała sobie grono entuzjastów, zarówno wśród graczy, jak i krytyków, chwalących nowatorskie podejście do zagadnienia moralności i przestępczości, dopieszczony w każdym szczególe świat oraz przekraczanie granic medium i składanie hołdu klasycznemu kinu gangsterskiemu.
W 2008 roku Illusion Softworks zostało przejęte przez Take-Two Interactive i zmieniło nazwę na 2K Czech. W 2010 roku światło dzienne ujrzała kontynuacja gry Mafia pod nazwą Mafia 2.
W 2004 roku Mafia doczekała się portu na konsole Xbox oraz PlayStation 2. W roku 2010 Illusion Games – już jako 2K Czech – wydało kontynuację. Mafia 2 dostępna jest na komputery z systemami macOS oraz Microsoft Windows, a także na konsole: PlayStation 4, PlayStation 3, Xbox One, Xbox 360. Sześć lat później – po licznych perypetiach związanych ze studiem – doczekaliśmy się gry Mafia 3 od amerykańskiego dewelopera Hangar 13.
Fenomen gier z serii Mafia
Dziś trudno znaleźć gracza, który nie zareagowałby z entuzjazmem na tytuł Mafia. Gra to swego rodzaju fenomen, a każda kolejna część cieszy się ogromnym powodzeniem. Czemu Mafia zawdzięcza tak spektakularny sukces?
Już od pierwszej odsłony te gry akcji TPP zbierają pozytywne opinie krytyków i graczy dzięki realizmowi oraz ciekawej fabule. Twórcy z niezwykłą pieczołowitością oddali realia lat trzydziestych XX wieku, a otwarty świat – fikcyjne miasto Lost Heaven – zaprojektowano w oparciu o to, jak wyglądały amerykańskie miasta w tamtych czasach. Wprawne oko dojrzy architektoniczne nawiązania do ikonicznych konstrukcji z San Francisco, Chicago czy Nowego Jorku. Przemierzamy Lost Heaven czasów prohibicji za kierownicą klasycznego cadillaca, pierce-arrowa, chryslera czy buicka, przy dźwiękach utworów z epoki.
Ten dopracowany w najmniejszym szczególe setting szybko jednak by się znudził, gdyby nie porywająca historia Tommy’ego Angelo – taksówkarza, który znalazł się w nieodpowiednim miejscu w jeszcze mniej odpowiednim czasie. Jak to zwykle w takich opowieściach bywa, wspomniane przypadkowe zajście wywróci życie bohatera do góry nogami. Na jego drodze pojawią się gangsterzy z rodziny Salieri, a Tommy zmuszony będzie wielokrotnie zadać sobie pytania na temat moralności. Czy zdobędzie szacunek mafijnej rodziny? Czy dołączy w szeregi gangsterów? Wciągająca historia, dopracowany świat, liczne misje poboczne, swoboda eksploracji sandboksu i ponadprzeciętna grywalność sprawia, że perypetie Angelo wciągają graczy na długie godziny.
Akcja kolejnych części gry toczy się odpowiednio na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych (Mafia 2) oraz na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych (Mafia 3). Każdy ze światów kontynuacji zbudowany jest z równą starannością.
Wszystkie gry z serii Mafia
W ciągu niemal 20 lat odkąd światło dzienne ujrzała pierwsza odsłona (Mafia: The City of Lost Heaven), seria może pochwalić się udanymi kontynuacjami oraz licznymi dodatkami.
W ubiegłym roku studio Hangar 13, wychodząc naprzeciw potrzebom graczy korzystających z konsol oraz produkowanych obecnie komputerów osobistych, przygotowało odświeżone wydania wszystkich trzech części gry. Trylogia została znacząco rozbudowana pod względem dialogów, wątków, na nowo nagrano ścieżkę dźwiękową oraz wzbogacono grę o nowe funkcjonalności. Stworzono również nowe cut scenki. Remake pierwowzoru – Mafia: Definitive Edition oparto na nowym silniku, nadając klasycznej fabule sznyt nowoczesnej rozgrywki. Gry można nabyć w pakiecie na PC, Xbox One lub PlayStation 4. W skład zestawu wchodzą: Mafia: Edycja ostateczna, Mafia 2: Edycja ostateczna oraz Mafia 3: Edycja ostateczna.
Z okazji premiery odświeżonej wersji trylogii ukazała się też niespodzianka dla wielbicieli rozgrywki na urządzeniach mobilnych z systemami Android lub iOS – Mafia 3: Rywale. Oparta na walkach turowych gra fabularna została jednak wyłączona przez studio w marcu 2019 roku.
Podczas gdy akcja pierwszej gry z serii toczyła się w Lost Heaven lat trzydziestych XX wieku, a jej głównym bohaterem był Tommy Angelo, twórcy zdecydowali, że akcja każdej kolejnej odsłony toczyła się będzie w innej dekadzie oraz traktować będzie o losach innego protagonisty. Co warto wiedzieć o tych wydaniach?
Mafia 2
Choć kontynuacja serii nie unika nawiązań do swojej poprzedniczki, poznajemy losy nowego bohatera – Vittorio Scalettiego – a akcja osadzona jest na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych. Scaletti powraca po ukończonej służbie wojskowej do rodzinnego Empire Bay. Rzeczywistość rodzinnego miasta nie jest jednak dla Scalettiego łatwa – marnie opłacana praca w lokalnych dokach nie wróży bohaterowi dostatniego życia. Spragniony spokojnej i godziwej przyszłości, Vittorio krok po kroku wkracza na ścieżkę prowadzącą w szeregi wpływowej miejscowej mafii.
Mafia 2 ukazała się też w wersji wzbogaconej o trzy pełnoprawne rozszerzenia typu DLC (Zdrada Jimmy’ego, Wendetta Jimmy’ego, Przygody Joe) oraz cztery zestawy bonusowych strojów i przedmiotów (Vegas, Renegade, Greaser, War Hero), a także jako wydanie kolekcjonerskie z różnego rodzaju fizycznymi bonusami, między innymi płytą CD ze ścieżką dźwiękową gry czy mapą miasta, w którym toczy się akcja tej części gry – Empire Bay.
Mafia 3
Również trzecia odsłona serii to nowa dekada oraz nowy bohater. Tym razem poznajemy losy Lincolna Claya – weterana, który uczestniczył w wojnie w Wietnamie. W tej części twórcy również zadbali o setting pozwalający na pełne zanurzenie w świecie gry. Wzorowane na Nowym Orleanie New Bordeaux lat sześćdziesiątych tętni typowym dla epoki brzmieniem i zwraca uwagę dopieszczonymi detalami typowymi dla stylu epoki.
Mafia 3 w znacznie większym stopniu niż poprzedniczki poświęcona jest motywowi zemsty, której Lincoln Clay będzie pragnął dokonać na mordercach swoich najbliższych. Kiedy do rozpętanej wojny gangów dołączą kolejni bossowie, ulice New Bordeaux spłyną krwią i nikt nie będzie bezpieczny. W Mafii 3 nie zabraknie nawiązań do wcześniejszych gier oraz znanych wielbicielom serii twarzy.
Do trzeciej odsłony serii również stworzono szereg dodatków: Znak Czasów, Niedokończone sprawy, Gaz do dechy! oraz darmowe pakiety uzbrojenia i odzieży. Ta część również doczekała się wydania kolekcjonerskiego.
Mafia – przyszłość serii
Nie da się ukryć, że na przestrzeni lat seria gier Mafia doczekała się sporego grona oddanych fanów. Mimo tego, że trzecia odsłona nie cieszyła sie tak wielką przychylnością graczy i krytyków, informacja o pracach studia Hangar 13 nad kontynuacją ucieszyła wielu wielbicieli cyfrowej rozrywki. Choć nie znamy jeszcze daty premiery, wszystko wskazuje na to, że Mafia 4 jest obecnie w przygotowaniu.
W mediach społecznościowych raz na jakiś czas pojawiają się przecieki dotyczące potencjalnych lokalizacji lub czasów, w których osadzona będzie akcja gry. Spekuluje się również na temat dostępności gry na poszczególnych platformach. Jednak samo studio milczy jak zaklęte na temat jakichkolwiek umieszczanych przez internautów informacji. Pozostaje nam więc tylko uzbroić się w cierpliwość oraz nadzieję, że czwarta odsłona będzie tak dobra jak Mafia: The City of Lost Heaven, czyli gra, od której wszystko się zaczęło.
Inne warte uwagi gry traktujące o mafii
Seria gier Mafia to jednak nie jedyne produkcje inspirowane gangsterskim półświatkiem. Mafia City to strategiczna gra dostępna na urządzeniach mobilnych z systemami Android i iOS. Chcesz poczuć się jak mafijny boss i rządzić miastem? Mafia City – oparte na systemie free-to-play – to w takim razie gra o mafii stworzona dla ciebie!
Wielbicielom gangsterskich klimatów spodoba się z pewnością gra Sleeping Dogs. Ta nawiązująca do azjatyckiego kina akcji, szczególnie twórczości Johna Woo, produkcja pozwoli ci wkroczyć w świat organizacji przestępczych Hongkongu. Wydanie Sleeping Dogs: Definitive Edition to podstawowa wersja gry i dwadzieścia cztery dodatki DLC. W Sleeping Dogs zagrasz na komputerach oraz konsolach Xbox One i PlayStation 4.
Pozostańmy jeszcze na chwilę w Azji, wybierzmy się jednak do Japonii. Warto przyjrzeć się wydanej przez japońskiego giganta SEGA serii gier TPP Yakuza. Sandboksowy świat, intrygująca fabuła oraz widowiskowe walki to nie lada gratka dla wszystkich fanów gatunku. W najnowszą odsłonę serii Yakuza: Like a Dragon zagrasz na komputerach osobistych oraz konsolach: Xbox One i Xbox Series X, PlayStation 4 i PlayStation 5.
Jeśli bliżej ci jednak do strategii niż akcji, doskonałą grą dla ciebie jest wydane przez Paradox Interactive w ubiegłym roku Empire of Sin. Wciel się w mafijnego bossa i zarządzaj chicagowską organizacją przestępczą. Do twoich obowiązków będzie należało zarówno dbanie o finanse, jak i dowodzenie gangsterami w czasie potyczek, opartych na systemie turowym. Empire of Sin to propozycja dla posiadaczy komputerów osobistych, konsol Xbox One i PlayStation 4 oraz Nintendo Switch.
Inną wartą wzmianki serią gier z wątkiem półświatka, w którą niestety obecnie nie pogramy, jest The Getaway. Doceniona przez graczy i krytyków rówieśniczka pierwszej odsłony Mafii zadebiutowała jako ekskluzywna gra dla PlayStation 2, doczekała się jeszcze kontynuacji zatytułowanej Black Monday, po czym, po kilku latach prac nad częścią trzecią, projekt został anulowany. Wielu graczy nadal liczy, że Sony zdecyduje się na powrót do tego tytułu.
Fascynujący twórców gier świat mafii okazuje się niezwykle wdzięcznym i grywalnym tematem. Co więcej, gracze mogą cieszyć się różnorodnością gatunkową propozycji, z których wiele na stałe zagościło w kanonie najlepszych gier wszech czasów. Z pewnością branża gier wideo nie powiedziała w tej kwestii ostatniego słowa i przed nami jeszcze wiele świetnych gier spod znaku gangsterskich porachunków.
Zobacz też: Peaky Blinders sezon 6 – kiedy premiera? Wszystkie informacje o ostatnim sezonie serialu Peaky Blinders
