Found footage to nietypowy gatunek filmowy rozwijający się nieustannie od kilkudziesięciu lat. Produkcje te imitują amatorskie nagrania wideo i zazwyczaj są mrożącymi krew w żyłach horrorami. W artykule przedstawiamy te, które koniecznie musisz znać.
Found footage – co to za gatunek?
Zapewne niejednokrotnie zdarzyło Ci się oglądać film found footage, ale być może nawet nie zastanawiałeś się nad istotą tego charakterystycznego gatunku. Technika stosowana w tego typu produkcjach ma na celu stworzenie filmu, który wygląda, jakby był znalezionym amatorskim nagraniem. Wydarzenia przedstawiane na ekranie zazwyczaj są prezentowane z perspektywy jednego z bohaterów lub z ukrytych przez nich w różnych miejscach kamer. Chwiejny, niewyraźny obraz czy zakłócenia to elementy zamierzone, które mają nadać realizmu tym nietypowym zapisom wideo.
Ogromną siłą filmów found footage jest fakt, że jeśli są dobrze przemyślane i odpowiadają za nich wybitni twórcy, mogą być znacznie lepsze w odbiorze niż dopracowane technologicznie i wizualnie w każdym calu nowoczesne produkcje. Wszelkie niedoskonałości czy zaburzona płynność obrazu sprawiają, że obrazy te wciągają widza do swojego świata. Poczucie, że jest się uczestnikiem, a nie tylko obserwatorem przedstawianych wydarzeń powoduje, że szczególnie przerażające w tym gatunku są horrory.
Dlatego właśnie produkcje found footage to najczęściej filmy grozy. Jako pierwszy ważny tytuł tego podgatunku podaje się zwykle kultową już produkcję Nadzy i rozszarpani z 1980 roku. Włoski horror opowiada o ekspedycji antropologów do amazońskiej dżungli. Bohaterowie wyruszają tam w poszukiwaniu zaginionych filmowców. Na miejscu znajdują jednak jedynie ich nagrania, które ukazują makabryczne sceny, do których doszło w lesie deszczowym. Obraz wyreżyserował Ruggero Deodato. Pierwsze filmy found footage, niekoniecznie w konwencji horroru, pojawiały się także znacznie wcześniej, czego dowodem jest np. dramat z 1962 roku – Narkotykowy łącznik.
Najlepsze filmy found footage
Od narodzin gatunku minęło już kilka dekad, dzięki czemu dziś jesteśmy w stanie wyróżnić całkiem sporo wartych uwagi pozycji. Poniżej prezentujemy zestawienie sześciu filmów found footage, które koniecznie musisz zobaczyć.
Sprawdź też: Wojna na ekranie – najlepsze filmy wojenne
Blair Witch Project – ten, od którego wszystko się zaczęło
Blair Witch Project to horror z 1999 roku, którego twórcami są Daniel Myrick i Eduardo Sánchez. Amerykańska produkcja osiągnęła ogromny sukces komercyjny i przyczyniła się do rozwoju i popularyzacji filmów found footage w następnych latach. Akcja rozgrywa się w stanie Maryland, a historia skupia się na losach trzech studentów. Chcieli oni nakręcić film dokumentalny o popularnej lokalnej legendzie opowiadającej o wiedźmie z tamtejszych lasów. Podczas ekspedycji filmowcy zaginęli, a ich nagrania zostały odnalezione i to właśnie one składają się na kultowy dziś Blair Witch Project.
Paranormal Activity – nawiedzony dom w obliczu ukrytych kamer
W 2007 roku zadebiutował film, o którym słyszał chyba każdy. Paranormal Activity można dziś bezapelacyjnie zaliczyć do najpopularniejszych horrorów wszech czasów. Wielki sukces i popularność na całym świecie sprawiły, że produkcja doczekała się aż pięciu kontynuacji, a w marcu 2022 roku ukaże się kolejna. Paranormal Activity to pozycja obowiązkowa wśród filmów found footage. Pierwsza część z 2007 roku opowiada o parze podejrzewającej, że mieszka w nawiedzonym domu. Z tego powodu bohaterowie montują na całej posesji kamery, które rejestrują przerażające wydarzenia. Następne części serii odwołują się do różnych etapów życia głównej bohaterki, Katie, i nie tylko.
REC – przełom hiszpańskiego kina grozy
Hiszpański horror REC ukazał się w tym samym roku, co Paranormal Activity. Stworzyli go Jaume Balagueró i Paco Plaza. Reporterka wraz z całą ekipą telewizyjną towarzyszą strażakom podczas nocnego dyżuru. Mają stworzyć materiał ukazujący ich trudną i odpowiedzialną pracę. Jednak już pierwsza interwencja w mieszkaniu starszej kobiety okazuje się nie być zwyczajną akcją, tylko ekstremalnie przerażającym koszmarem zarówno dla strażaków, jak i filmowców. Reporterka Ángela Vidal wraz z resztą bohaterów zostają uwięzieni w mieszkaniu, z którego nie ma ucieczki. Ponadto muszą walczyć o przetrwanie, a wszystko to nagrywa ich kamera.
Projekt: Monster – potworny Nowy Jork
Matt Reeves w 2008 roku wyreżyserował film found footage, którego akcja rozgrywa się w Nowym Jorku. Historia śledzi losy grupy młodych nowojorczyków, którzy organizują imprezę pożegnalną dla swojego przyjaciela przed jego wyjazdem do Japonii. Podczas spotkania bohaterowie odczuwają niepokojące wstrząsy, a chwilę później dowiadują się, że w mieście doszło do trzęsienia ziemi. Okazuje się jednak, że Nowy Jork został zaatakowany przez potężne i przerażające potwory. Zrujnowane miasto, panika i nieustanna ucieczka nadają obrazowi dynamiki i sprawiają, że napięcie nie znika ani na chwilę. Realistyczna produkcja spotkała się z dobrym przyjęciem krytyków i doczekała się dwóch tytułów nawiązujących fabułą do wydarzeń z potwornej nocy w Nowym Jorku – Cloverfield Lane 10 i Paradoksu Cloverfield.
Łowca trolli – świat norweskich baśni ludowych
Łowca trolli to norweska produkcja ukazująca losy trójki studentów, którzy nagrywają film o polowaniach na niedźwiedzie. W tym celu śledzą kłusownika Hansa podejrzanego o zabójstwa i okazuje się, że wcale nie zabija on zwierząt. Horror fantasy opowiadający o niebezpiecznych trollach porusza też wątki religijne i odwołuje się do norweskich baśni ludowych. Za scenariusz i reżyserię odpowiada André Øvredal, a w roli kłusownika wystąpił komik Otto Jespersen. Film zadebiutował w 2010 roku. Charakteryzuje się mrocznym i wyjątkowym, ludowym klimatem.
Tropiciele mogił – koszmar w opuszczonym szpitalu
Tropiciele mogił z 2011 roku to jeden z najpopularniejszych filmów found footage. Przerażająca produkcja o zjawiskach nadprzyrodzonych skupia się na losach członków ekipy filmowej, którzy zajmują się nagrywaniem materiałów o tematyce paranormalnej. W tym celu udają się do opuszczonego i nawiedzonego szpitala psychiatrycznego. Zamierzają spędzić w nim noc i sprawdzić, co tak naprawdę się tam dzieje. Szybko okazuje się, że z tego miejsca nie ma ucieczki. Wykreowane przez The Vicious Brothers przerażające obrazy sprawiają, że jest to pozycja obowiązkowa dla każdego fana filmów o duchach i zjawiskach nadprzyrodzonych. W 2012 roku ukazał się sequel – bohaterowie po obejrzeniu pierwszej części Tropicieli mogił zamierzają sprawdzić, czy zjawiska przedstawione w filmie są prawdziwe.
Gatunek found footage ma już całkiem sporo klasyków, ale zapewne jeszcze niejednokrotnie nas zaskoczy. Jeśli chcesz poznać klimat produkcji imitujących amatorskie nagrania i poczuć dreszczyk emocji, koniecznie obejrzyj powyższe tytuły. A może znasz inne warte polecenia filmy found footage? Napisz w komentarzu!
