Tails to oparty na Debianie system operacyjny, którego priorytetem jest bezpieczeństwo w sieci. W tym celu wykorzystuje trasowanie cebulowe Tor, zapewniające wysoki poziom anonimowości. Jak uruchomić Tails na swoim komputerze? Czy zapewni anonimowość?
Co to jest Tails?
Tails (skrót od The Amnesic Incognito Live System – w wolnym tłumaczeniu zapominający, prywatny system działający w czasie rzeczywistym) to oparta na Debianie dystrybucja Linuxa, w której szczególny nacisk położono na anonimowość i prywatność w sieci. System jest dostępny dla użytkowników za darmo, za pośrednictwem strony internetowej projektu. Niestety, wśród języków obsługiwanych przez Tails nie ma polskiego. Linux PL z wysokim poziomem bezpieczeństwa może się jednak pojawić w przyszłości.
Podobnie do większości innych dystrybucji, również Tails jest oparty na pracy ochotników i prowadzi otwarty nabór do rozproszonego po całym świecie zespołu. Część ekip pracuje właśnie nad kolejnymi wersjami językowymi systemu. Oznacza to, że z czasem może też pojawić się projekt polonizacji Tails. Oczywiście niektóre z programów dostępnych w ramach projektu funkcjonują też na innych systemach i mają polską wersję językową. Pomocną dłoń wyciąga również usługa Transifex, pozwalająca na maszynowe tłumaczenie elementów obsługi.
Tym, co odróżnia system Tails od innych dystrybucji Linuxa, jest brak opcji stałej instalacji na dysku twardym komputera. Zamiast tego wykorzystywany jest znany już między innymi z Ubuntu tryb działania z pamięci przenośnej. Korzystając z zaufanego, wolnego od wirusów komputera oraz ściągniętego z wiarygodnego źródła instalatora Tails, możesz umieścić go na pendrivie startowym lub płycie DVD. Wówczas system jest gotowy do używania na praktycznie każdym urządzeniu spełniającym niewygórowane wymagania sprzętowe (2 GB RAM, procesor 64 bit).
Linux Tails uruchamia się zamiast zainstalowanego na komputerze systemu. Choć możesz zapisać plik tekstowy, tworzony i edytowany na nim obraz czy film, nie powstają żadne pliki tymczasowe. Oznacza to, że po zakończeniu pracy i wyłączeniu komputera, Tails nie pozostawia na nim żadnych śladów po swojej bytności, ale też nie zachowuje historii przeglądania, odczytanych maili itd. Ponadto, cały ruch internetowy jest kierowany przez Tor, co ma na celu podniesienie poziomu Twojej anonimowości w sieci.
Jakie programy wchodzą w skład systemu Tails?
Tails, jak każdy inny Linux ma dostęp do długiej listy sprawdzonych programów, w zdecydowanej większości darmowych. W ich skład wchodzi między innymi Tor Browser – bezpieczna przeglądarka internetowa, wykorzystująca sieć Tor do maskowania obecności użytkownika w sieci i przeglądania stron ukrytych w tzw. Dark Webie. O prywatność dba też wirtualna klawiatura Florence, dzięki której omijane są wszelkie sprzętowe keyloggery, a więc istnieje mniejsze ryzyko przechwycenia hasła czy treści maila na nie do końca zaufanym komputerze.
Zobacz też: Czym jest Paysafecard? Jak działa, gdzie kupić i bezpieczeństwo
System Tails ma też możliwość uruchomienia wielu programów przydatnych w codziennej pracy z komputerem zarówno dla użytkowników prywatnych, jak i bardziej zaawansowanych. Należy do nich między innymi pakiet biurowy LibreOffice, Audacity do obróbki plików dźwiękowych czy rozbudowane edytory grafiki rastrowej (GIMP) oraz wektorowej (Inkscape). Osoby często pracujące z materiałem wideo niewątpliwie docenią możliwości programu Pitivi, a jeżeli potrzebujesz dobrego narzędzia do składu tekstu, w systemie Tails jest dostępny darmowy Scribus.
Oczywiście na tym nie kończą się możliwości pakietu. W skład Tails wchodzą również zaawansowane narzędzia sieciowe ułatwiające pracę między innymi dziennikarzom śledczym czy grupom oporu w państwach totalitarnych. Należy do nich między innymi MAT umiejący usuwać metadane, sniffer pakietów Aircrack-ng, LUKS do szyfrowania zawartości dysku twardego czy kryptograficzny GnuPG. Osoby zainteresowane kryptowalutami niewątpliwie docenią obecność w pakiecie Electrum, czyli portfela BitCoin niewymagającego pobierania całego blockchainu.
Dlaczego Tails jest bezpieczny?
System Tails gwarantuje użytkownikowi wysoki poziom bezpieczeństwa, gdyż było to głównym założeniem przy jego projektowaniu i tworzeniu. Do dziś wysiłki programistów skupiają się przede wszystkim na zapewnieniu możliwie wysokiego poziomu anonimowości, ochrony przed śledzeniem w sieci oraz na komputerach służących do uruchamiania systemu, a także przechwytywaniem komunikacji. System Tails wykorzystuje w tym celu szereg zaawansowanych mechanizmów, ale jak podkreślają sami autorzy, nie jest w stanie czynić cudów.
Istnieją metody przechwytywania części informacji pochodzących z Tails, jak na przykład sprzętowy keylogger zainstalowany na komputerze, z którego korzystasz czy monitoring sieci prowadzony przez dostawcę internetu, który widzi, że ktoś korzysta z sieci Tor. Na szczęście system posiada narzędzia sprawiające, że takie szczątkowe dane stają się zupełnie nieprzydatne albo w ogóle znikają po wyłączeniu komputera. Świetnym przykładem jest przeglądarka Tor, która wykorzystuje trzykrotne przekierowanie dla ukrycia, co robisz w sieci.
Istotnym elementem Tails jest jego amnezja. System zawsze startuje z pendrive’a lub dysku DVD w tym samym, czystym stanie, a wszystkie ślady Twojej aktywności znikają wraz z jego wyłączeniem. Inne systemy pozostawiają na dysku twardym pozostałości po stronach internetowych odwiedzonych nawet w trybie prywatnym, usuniętych plikach, hasłach czy urządzeniach wpiętych do sieci lokalnej. Tails nigdy samodzielnie nie zapisuje nic na dysku i korzysta tylko z pamięci operacyjnej, która jest czyszczona w momencie wyłączenia komputera.
Jednak co w sytuacji, gdy chcesz zapisać efekty swojej kilkugodzinnej pracy nad plikiem tekstowym czy obrazem? Żaden problem, na pendrivie istnieje opcja utworzenia stałego, szyfrowanego schowka. To w nim zapisywane są Twoje dokumenty, zakładki przeglądarki, wiadomości czy dodatkowe programy, które instalujesz na Tailsie. Bezpieczeństwo schowka zapewnia zaawansowane szyfrowanie i przechowywanie go na pendrivie z systemem, dzięki czemu dostęp do plików masz na każdym komputerze, z którego uruchamiasz system.
Czy Tails wymaga instalacji? Skąd pobrać?
Tails możesz pobrać za darmo ze strony projektu w postaci instalatora na Windows, MacOS i Linuxa. Proces instalacji różni się od tego, co możesz znać z produktów Microsoftu i Apple, gdyż nie jest tworzona systemowa partycja na lokalnym dysku twardym. Zamiast tego powstaje dysk startowy w postaci płyty DVD, pendrive’a lub, ewentualnie, maszyny wirtualnej. Opcję pozwalającą na uruchomienie kopii systemu na dowolnym komputerze, do którego uzyskasz dostęp, mają też inne dystrybucje Linuxa, np. Ubuntu, ale one dopuszczają stacjonarną instalację.
Raz zainstalowany Tails staje się Twoim unikalnym narzędziem pozwalającym na bezpieczne korzystanie z sieci i dającym dostęp do zaszyfrowanych dokumentów praktycznie w każdym miejscu. Jeżeli nie ufasz kawiarence internetowej, hotelowej sieci Wi-Fi, czy też chcesz ukryć istotne informacje, dzięki narzędziom oferowanym przez system możesz bez większych obaw o przechwycenie haseł lub komunikacji korzystać ze swoich usług bankowych bądź skrzynki mailowej. O bezpieczeństwie Tails może świadczyć fakt, że do swoich przecieków korzystał z niego Edward Snowden.
Bezpieczeństwo w sieci to istotna kwestia. Użytkownicy internetu są śledzeni na każdym kroku przez dostawców usług, rząd, a nawet same strony, które odwiedzają. Korzystanie z narzędzi takich jak wbudowana w system Tails przeglądarka Tor pozwala zmniejszyć liczbę śladów, jakie pozostawiasz w internecie. Szczególnie mocno zależy Ci na anonimowości w sieci? Dzięki Tails możesz działać bezpiecznie.
Zobacz też: Bezpieczne korzystanie z internetu. 7 porad podnoszących bezpieczeństwo w sieci
