Co to karta graficzna i czemu jest tak ważna? Oto najważniejsze informacje i budowa karty graficznej.
W każdym laptopie lub komputerze osobistym spotkamy kartę graficzną. Może mieć ona różne formy, gdyż w słabszych sprzętach karta graficzna jest po prostu zintegrowana z procesorem, lecz w tych lepszych potrafi być jednym z największych elementów pod obudową komputera.
Karta graficzna – co to? Do czego służy?
Karta graficzna to urządzenie w komputerze, które jest podłączane do płyty głównej i odpowiada za renderowanie grafiki, a także jej konwersję tak, by możliwe było wysłanie sygnału na monitorze i wyświetlenie go w odpowiedni sposób. Przez lata karty graficzne znacząco się zmieniały i dziś są jednym z najdroższych elementów komputera osobistego, gdyż mogą służyć na przykład do kopania kryptowalut.
Sprawdź też: Najlepsza karta graficzna – czy RTX 4090 będzie miał jakąś konkurencję?
Pierwsze karty graficzne pozwalały jedynie na wyświetlanie tekstu. W kolejnych latach wraz z ich rozwojem pojawiały się technologie takie jak akceleracja 2D oraz akceleracja 3D, które umożliwiały oraz znacząco przyspieszały wyświetlanie grafiki w formie 2D lub 3D.
Budowa karty graficznej. Gdzie ten układ znajduje się w komputerze?
Karta graficzna w komputerze osobistym znajduje się w centralnym miejscu obudowy, zazwyczaj będąc nad zasilaczem, a pod procesorem. Jest montowana w jednym z przeznaczonych do tego miejsc na obudowie. Tam zamontowane są bowiem specjalne kratki, które demontuje się po to, by wsunąć tam kartę graficzną, a dokładniej część odpowiedzialną za podłączanie jej do urządzeń służących do wyświetlania obrazu.
-75%
Każda karta to wbrew pozorom naprawdę skomplikowane urządzenie, które samo w sobie jest mini komputerem. Każda współczesna karta składa się z kilku elementów, wśród których największe znaczenie ma procesor graficzny określany skrótem GPU. Jest on dość potężny i potrafi wykonywać skomplikowane obliczenia, które są potrzebne do renderowania oraz konwertowania grafiki.
Karta gragiczna składa się również z pamięci obrazu, która przechowuje dane dotyczące tekstury, obrazu, czy też geometrii wyświetlanej sceny, pamięć ROM działająca jako pamięć Flash. Kolejny element to RAMDAC, czyli komponent odpowiedzialny za pamięć RAM karty zintegrowany z konwerterem DAC, czyli przetwornikiem cyfrowo-analogowym. Kartę tworzy jeszcze układ chłodzenia, najczęściej w formie zamontowanych na niej wentylatorów oraz złącza. Jedno złącze służy do połączenia karty graficznej z płytą główną. Pozostałe po montażu karty są widoczne na zewnątrz obudowy i są to najczęściej wejścia HDMI, Display Port, czy też inne służące do przeniesienia obrazu na ekran.
Sam układ chłodzenia karty graficznej jest dość ważny, gdyż karta w trakcie intensywnej pracy potrafi się bardzo nagrzewać. Z tego powodu w mocnych kartach graficznych montuje się nawet kilka wentylatorów, a czasem stosuje się też chłodzenie wodne, które jest znacznie cichsze i estetyczne, gdyż wentylatory powodują wciąganie kurzu do wnętrza obudowy komputera.
Rodzaje kart graficznych do laptopa i komputera
Na ten moment nie ma zbyt wielu rodzajów kart graficznych. W dzisiejszych urządzeniach wyróżnia się dwa, czyli karty zintegrowane oraz karty dedykowane. Oto najważniejsze informacje na ich temat, które warto znać i to, co różni te rodzaje kart graficznych.
Zintegrowana karta graficzna – co to znaczy?
Na początku zajmijmy się zintegrowaną kartą graficzną. Jej właściwie nie zobaczymy na pierwszy rzut oka, gdyż jest ona częścią procesora zamontowanego w komputerze. Dlatego właśnie taka karta ma niesamowicie kompaktowe rozmiary, co pozwala bez większych problemów zamontować ją na przykład w laptopach, które powinny być zazwyczaj jak najlżejsze i najbardziej poręczne.
Dedykowana karta graficzna – na czym polega różnica?
Dedykowaną kartę graficzną z kolei jest bardzo trudno przeoczyć. Jest to dość spory element komputera osobistego lub laptopa, który posiada swój własny procesor, własny system chłodzenia, osobną pamięć podręczną (VRAM) i jest ona po prostu jedynym wyborem w urządzeniach służących do gamingu, czy też renderowania filmów.
Dedykowane karty graficzne do gier są naprawdę drogie i potrafią kosztować nawet po kilka tysięcy złotych, co tylko pokazuje z jak skomplikowaną elektroniką mamy do czynienia i jak wiele możliwości może oferować względnie mały komponent, który nie zajmuje zbyt wiele miejsca pod obudową komputera osobistego.
Sprawdź też: Jak działa zewnętrzna karta graficzna? Czy zewnętrzna karta graficzna zamieni każdy laptop w gamingowy?
Najważniejsze parametry kart graficznych. Co to VRAM i taktowanie?
Osoby, które kompletują swojego wymarzonego PCta oczywiście każdy komponent wybierają ze względu na to, jakie posiada on parametry. Karta graficzna nie jest tu żadnym wyjątkiem. Znając parametry karty graficznej, można bowiem określić, czy jest ona dobra i czy wystarczy ona do uruchomienia na przykład ulubionych gier. Jakie są więc najważniejsze parametry kart graficznych.
Najważniejsze w każdej karcie graficznej są dwa parametry. Mowa tu o VRAM i taktowaniu. Co tak właściwie one oznaczają? VRAM to odpowiednik pamięci ram zamontowanej w płycie głównej komputera. Na tym rodzaju pamięci karta graficzna zapisuje wszystkie dane, które są w danym momencie potrzebne i im wyższa jest pamięć, tym szybciej można wykonywać obliczenia, co jest bardzo istotne w wypadku kart graficznych do gier.
By z daną kartą graficzną możliwe było granie w gry w jakości Full HD lub 4K konieczne jest posiadanie karty z odpowiednią ilością pamięci VRAM. W innym wypadku trzeba będzie obniżyć jakość lub pogodzić się z ogromną utratą płynności rozgrywki. Najważniejsze parametry dotyczące pamięci VRAM to oczywiście jej ilość wyrażana w GB, ale też standard pamięci oraz przepustowość. Obecnie najbardziej zaawansowany standard pamięci RAM to GDDR6, a taktowanie wyrażane jest w megahercach i im wyższa jest ta wartość, tym szybciej będą wykonywane obliczenia z udziałem pamięci VRAM.
Kolejny niezwykle istotny parametr to taktowanie rdzenia. Od niego w dużej mierze zależna jest wydajność karty graficznej i podobnie jak w wypadku wielu parametrów komponentów do komputerów osobistych im wyższe taktowanie, z tym lepszą kartą graficzną mamy do czynienia.
Sprawdź też: Czym jest chłodzenie wodne karty graficznej?
Dość istotna może być również szyna karty graficznej, gdyż to ona odpowiada za przekazywanie danych na linii układ graficzny-pamięć układu graficznego. Tutaj również warto więc szukać jak najlepszej szyny. Mimo wszystko powinna być jednak stawiana dopiero na trzecim miejscu wśród najważniejszych parametrów karty graficznej.
Polecani producenci układów graficznych. Czemu karty graficzne są takie drogie?
Rynek kart graficznych jest dość mocno zdominowany tak właściwie przez dwóch graczy. Za najlepsze są bowiem uznawane karty graficzne Nvidia oraz karty graficzne Radeon. To właśnie te dwie marki rywalizują pomiędzy sobą i są też powodem wielu internetowych dyskusji, których celem jest ustalenie tego, jaka karta graficzna jest po prostu lepsza.
To, czy wybierzemy kartę graficzną Nvidia, czy też Radeon ma dość spore znaczenie. Powinna być ona dobierana przede wszystkim do procesora. Przyjęło się zazwyczaj, że karty Nvidia lepiej działają z procesorami marki Intel, a do Radeonów poleca się procesory firmy AMD. Chcąc mieć pewność, że złożymy jak najlepszy komputer, warto jednak poradzić się eksperta.
Wiele osób patrząc na oferty sklepów internetowych, może też zastanawiać się, czemu karty graficzne są tak drogie. Odpowiedzialne za to są dwie sytuacje. Mowa tu o kryptowalutach, których kopanie jest bardzo dochodowe i najłatwiejsze jest właśnie z pomocą mocnych kart graficznych. Na ceny kart niekorzystnie wpływają też niedobory półprzewodników spowodowane przez pandemię koronawirusa.
Sprawdź też: Konfigurator PC – składanie komputera online
