Najwyższe góry świata swoimi rozmiarami potrafią przyprawić o zawrót głowy. Dowiedz się, gdzie leżą szczyty Korony Ziemi i jakie noszą nazwy. Czy najwyższa góra świata, Mt. Everest jest rzeczywiście najwyższa na naszej planecie?
Najwyższe góry świata – lista z podziałem na kontynenty:
Jakie są najwyższe góry świata? Do Korony Ziemi nie zaliczają się wszystkie wysokie góry. Koronę stanowi siedem najwyższych gór, po jednym z każdego kontynentu. Poznaj najwyższe szczyty z całego świata.
Azja
Najwyższe góry świata – na jakim kontynencie się znajdują? Oczywiście w Azji. To właśnie tam ulokowany jest najwyższy szczyt świata, czyli Mount Everest. Monstrualna góra stanowiąca największe wyzwanie dla fanów wspinaczki wznosi się na aż 8848 m ponad poziom morza. Ten słynny ośmiotysięcznik położony jest w Himalajach Wysokich, na granicy Nepalu i Chińskiej Republiki Ludowej. Ściany wzniesienia liczą nawet 3 km wysokości. Ogromne rozmiary Mount Everest przyczyniły się do powstania ludowych legend, w myśl których wierzono niegdyś, że ową górę zamieszkują bogowie. Szczyt został po raz pierwszy zdobyty 29 maja 1953 r.
Oprócz wyróżnionego już ośmiotysięcznika warto wspomnieć również o całym ukształtowaniu terenu Azji. Kontynent ten jest najbardziej zróżnicowanym geologicznie regionem świata. Oprócz swego najwyższego szczytu świata Azja może poszczycić się również najniżej położonym punktem na powierzchni Ziemi – depresją Morza Martwego (422 m p.p.m.). Azja jest więc kontynentem, w którym odnajdą się zarówno fani gór, jak i nizin. Oprócz słynnych Himalajów, stanowiących najwyższy łańcuch górski na świecie, w Azji znajdują się też m.in. Góry Pontyjskie czy budzące respekt pasma, takie jak m.in. Kunlun, Kaukaz czy Karakorum ze znanym ośmiotysięcznikiem K2.
Europa
Europa jest kontynentem w znacznej mierze nizinnym. Przeważająca część regionu, bo około 74% jego powierzchni, leży na wysokości mniejszej niż 300 m n.p.m. Pomimo nizinnego ukształtowania, na Starym Kontynencie można również spotkać pasma górskie i szczyty, które stanowią niezłe wyzwanie wspinaczkowe. Chcąc znaleźć odpowiedź na frazę „najwyższe góry Europa”, można spotkać się z różnymi sprzecznymi informacjami. Część fanów wspinaczki za najwyższy szczyt Europy uznaje górę Elbrus (5642 m n.p.m.). Jest to najwyższe wzniesienie Kaukazu, czyli łańcucha górskiego znajdującego się na pograniczu południowo-wschodniej Europy i południowo-zachodniej Azji.
Inni pasjonaci gór nie uznają natomiast Elbrusa za szczyt europejski, ponieważ w wątpliwość poddawane jest istnienie sztywnej granicy pomiędzy Europą a Azją. Dlatego też zazwyczaj przyjmuje się, że najwyższym szczytem Starego Kontynentu, leżącym bez wątpienia na jego obszarze, jest Mont Blanc. Najwyższy szczyt Alp ma wysokość 4808 m n.p.m. i znajduje się na granicy Francji oraz Włoch. Góra ta, nazywana Dachem Europy, po raz pierwszy została zdobyta 8 sierpnia 1786 r.
Ameryka Północna
Ameryka Północna to region głównie wyżynny i górski. Kontynent cechuje średnia wysokość nad poziomem morza równa 781 m. Wśród łańcuchów górskich znajdujących się w Ameryce Północnej najważniejszymi są Kordyliery i Appalachy. Rozciągłość południkowa pierwszego łańcucha wynosi ok. 8000 km. Kordyliery ciągną się od Cieśniny Beringa na północy po Kanał Panamski na południu. To właśnie w tym paśmie znajduje się kolejny szczyt Korony Ziemi – Denali, znany również jako McKinley. Najwyższa góra Ameryki Północnej ma wysokość 6190 m n.p.m. i położona jest w górach Alaska, które stanowią pasmo będące najwyższą częścią łańcucha Kordylierów. Masyw Denali jest stale pokryty śniegiem i lodowcami, co znacznie utrudnia jego zdobycie. Po raz pierwszy na szczyt wspięto się 7 czerwca 1913 r.
Ameryka Południowa
Najwyższą górę ma również Ameryka Południowa. Choć sam kontynent ma ukształtowanie raczej nizinne, to na jego zachodnim wybrzeżu wznoszą się wysokie Andy, będące przedłużeniem północnoamerykańskich Kordylierów. Góry fałdowe Andów stanowią najdłuższy łańcuch górski na Ziemi. Wzniesienia, których długość wynosi ponad 9000 km, ciągną się wzdłuż Oceanu Spokojnego, od zatoki Morza Karaibskiego na północy po Ziemię Ognistą na południu. To właśnie w Andach znajduje się kolejny szczyt wchodzący w skład Korony Ziemi.
Aconcagua, bo o tej górze mowa, ma wysokość 6960,8 m n.p.m. i może poszczycić się mianem najwyższego szczytu obu Ameryk. Ulokowany w Argentynie szczyt po raz pierwszy zdobyto w 1897 r. Trzydzieści siedem lat później na Aconcaguę wybrała się pierwsza wyprawa z Polski. Grupa wytyczyła nową drogę prowadzącą przez lodowiec od strony wschodniej, dzięki czemu później rejon został nazwany Lodowcem Polaków.
Afryka
Afryka stanowi drugi co do wielkości kontynent na Ziemi. Region ten jest bardzo zróżnicowany geologicznie. Znajdą się tu zarówno suche obszary pustynne, jak i deszczowe dżungle czy potężne góry. Kontynent jest słabo zurbanizowany, przez co główny atut tamtejszych regionów stanowi piękno przyrody nienaruszonej ręką człowieka. Wzdłuż wybrzeży okalających Afrykę ciągnie się wąski pas nizin. W głębi kontynentu przeważają natomiast obszary wyżynne, które zajmują ok. 70% jego powierzchni.
W Afryce znajduje się tylko kilka pasm górskich. Należą do nich Góry Przylądkowe, Atlas, Smocze, Ahaggar i Tibesti. Najwyższy szczyt Afryki stanowi Kilimandżaro o wysokości 5895 m n.p.m. Kilimandżaro znajduje się na granicy Tanzanii z Kenią i jest jednym z najwyższych samotnych masywów świata. W skład masywu wchodzą trzy szczyty będące pozostałością po wulkanach: szczyt Uhuru na wulkanie Kibo (czyli tzw. Kilimandżaro) – 5895 m n.p.m., Mawenzi – 5150 m n.p.m. oraz Shira – 3940 m n.p.m. Najwyższa góra Afryki po raz pierwszy została zdobyta w 1889 r. Szybko doceniono jej walory turystyczne i wzdłuż zboczy poprowadzono szlaki dla zwiedzających.
Australia i Oceania
Australia i Oceania to geograficzna nazwa części świata obejmującej najmniejszy kontynent, jakim jest Australia oraz wyspy Oceanu Spokojnego, czyli Oceanię. Najwyższym szczytem obydwu terenów jest Puncak Jaya, inaczej zwany również Piramidą Carstensza. Druga nazwa pochodzi od nazwiska holenderskiego odkrywcy, który w 1623 r. wypatrzył lodowiec na górze liczącej 4884 m n.p.m. Szczyt ulokowany jest w Górach Śnieżnych Nowej Gwinei i stanowi najwyższy masyw Indonezji. Oprócz tego Puncak Jaya może poszczycić się też mianem najwyższego szczytu znajdującego się na wyspie. Stoki góry mają wysokość około 3000 m i posiadają lodowe ściany o wysokości do 600 m, przez co wspinaczka jest bardzo trudna. Piramida Cerstensza nie bez trudu została zdobyta po raz pierwszy w 1962 r.
Warto też wspomnieć o najwyższej górze lądowej części Australii. Góra Kościuszki, bo o niej mowa, wznosi się na wysokość 2228 m n.p.m. Wzniesienie nie bez powodu nosi imię znanego polskiego generała. Najwyższa góra Australii zawdzięcza swoją nazwę podróżnikowi i geologowi o polskich korzeniach: Pawłowi Edmundowi Strzeleckiemu. To właśnie on odkrył i jako pierwszy zdobył najwyższy szczyt Australii.
Antarktyda
Antarktyda to specyficzny kontynent, który wyróżnia się niemal stuprocentowym pokryciem polarną czapą lodową. Na Antarktydzie i okolicznych wyspach znajduje się wiele gór, spośród których część ma pochodzenie wulkaniczne. Główny łańcuch górski Antarktydy stanowią Góry Transantarktyczne, które ciągnąc się przez około 3200 km, dzielą kontynent na część wschodnią i zachodnią. Jednak najwyższy masyw całej Antarktydy znajduje się w innym paśmie górskim. To Góry Ellswortha mogą poszczycić się najwyższym na kontynencie, wchodzącym w skład Korony Ziemi Masywem Vinsona o wysokości 4892 m n.p.m. Masyw Vinsona stanowi nunatak skalny, czyli szczyt, który wznosi się ponad powierzchnią lądolodu i jest całkowicie otoczony przez pokrywę lodową. Ze względu na jej umiejscowienie, na górze panują trudne warunki. Latem temperatura wynosi tam około -30 °C, a zimą może spaść nawet do -90 °C.
Ilu Polaków zdobyło Koronę Ziemi?
Zdobycie Korony Ziemi to nie lada wyczyn. Najwyższe góry świata i ich szczyty wymagają odpowiedniego przygotowania oraz niebywałej wytrzymałości fizycznej. Pierwszymi zdobywcami wszystkich siedmiu najwyższych gór byli Amerykanie, którzy dokonali tego już w 1985 r. W kolejnych latach Koronę zdobywali Kanadyjczycy, Niemcy, Włosi i inni obcokrajowcy. Pierwszym Polakiem mogącym poszczycić się mianem zdobywcy najwyższych gór świata był Leszek Cichy, który zdobył Koronę Ziemi jako 57. osoba w historii. Miało to miejsce w 1999 r.
Od tamtego czasu Koronę Ziemi udało się zdobyć kolejnym 25 obywatelom Polski. Wśród 26 polskich zdobywców prawie połowę stanowiły kobiety. Na wyróżnienie zasługuje zwłaszcza jedna z nich. Grażyna Machnik jako pierwsza Polka zdobyła Wielki Szlem Zdobywców. Oznacza to, że oprócz zaliczenia wszystkich 7 najwyższych gór świata, podbiła jeszcze obydwa bieguny.
Zobacz: Najwyższa góra w Układzie Słonecznym — Olympus Mons. Ta wysokość wprawia w osłupienie
Top 5 najwyższych szczytów Układu Słonecznego
Choć znajdujące się na Ziemi góry są dla człowieka ogromnymi masywami, to w porównaniu ze szczytami Układu Słonecznego stanowią one jedynie niewielkie wzniesienia. Dzięki postępowi technologicznemu naukowcy stale odkrywają najbardziej niezwykłe tajemnice kosmosu. Badania wykazały, że daleko od Ziemi znajdują się szczyty, o jakich alpinistom nawet się nie śniło. Do piątki najwyższych szczytów Układu Słonecznego należą:
- Krater Rheasilvia na planetoidzie Westa – 22 km n.p.m.
- Wulkan Olympus Mons na Marsie – 21,9 km n.p.m.
- Grzbiet równikowy na Japecie, czyli księżycu Saturna – 20 km n.p.m.
- Góra Boösaule Montes na Io, również stanowiącym księżyc Jowisza – 18,2 km n.p.m.
- Wulkan Ascraeus Mons na Marsie – 14,9 km n.p.m.
Mauna Kea – największa wysokość względna na Ziemi
Słysząc o największej wysokości na Ziemi, od razu myślimy o górze Mount Everest. Od czasów podstawówki każdemu z nas wpaja się, że jest to najwyższa góra świata. Powstaje więc pytanie, dlaczego tak często nie mówi się o mniej znanym wulkanie Mauna Kea. Czy Himalaje to rzeczywiście najwyższe góry świata?
Zacznijmy jednak od początku. Mauna Kea to najwyższy wulkan archipelagu Hawajów. W ciągu ostatnich tysiącleci Mauna Kea wybuchała kilkukrotnie, ale ostatni raz erupcja nastąpiła ok. 4500 lat temu. Wulkan wznosi się jedynie 4205 metrów powyżej poziomu morza, co przy Mount Evereście (8848 m n.p.m) wypada dość słabo. Jednak Mauna Kea wyróżnia się ciekawą budową, której rozwój rozpoczął się już ok. 800 000 lat temu. Wtedy to masyw zaczął wyrastać z dna morskiego. Ostatecznie powstał wulkan, którego wysokość mierzona od podstawy na dnie Oceanu Spokojnego daje 10 203 m. Jeśli więc wysokości szczytów nie podawałoby się w metrach nad poziomem morza, to Mauna Kea z łatwością zajęłaby pierwsze miejsce wśród najwyższych gór świata.
Najwyższe góry świata i ich szczyty to niezwykłe okazy natury. Niektóre z nich formowały się przez setki lub tysiące lat, dzięki czemu dziś możemy podziwiać ich potężne zbocza. Zdobycie Korony Ziemi stanowi ogromny wyczyn, wymagający wielu poświęceń i przygotowań. Jednak zapisanie się na kartach historii, satysfakcja i nieporównywalne z niczym innym wrażenia z pewnością rekompensują wszelkie niedogodności.
