{"id":19994,"date":"2022-01-20T14:40:35","date_gmt":"2022-01-20T13:40:35","guid":{"rendered":"https:\/\/scroll.morele.net\/?p=19994"},"modified":"2024-10-23T09:54:49","modified_gmt":"2024-10-23T07:54:49","slug":"czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/","title":{"rendered":"Czarna dziura, kt\u00f3ra inicjuje formowanie si\u0119 gwiazd"},"content":{"rendered":"\n<p class=\"single-post-lead\"><strong>Czarna dziura kojarzy si\u0119 nam wszystkim z obiektem, kt\u00f3ry bezlito\u015bnie zasysa materi\u0119 do swojego wn\u0119trza. Ostatnie odkrycie dokonane przez Teleskop Hubble\u2019a udowadnia jednak, \u017ce te cia\u0142a niebieskie mog\u0105 by\u0107 czynnikiem sprawczym w procesie formowania si\u0119 gwiazd.<\/strong><\/p>\n\n\n\n<p>W jednym z nowszych artyku\u0142\u00f3w na <a href=\"https:\/\/science.nasa.gov\/missions\/hubble\/hubble-finds-a-black-hole-igniting-star-formation-in-a-dwarf-galaxy\">oficjalnej stronie NASA<\/a>, przeczyta\u0107 mo\u017cemy o interesuj\u0105cym odkryciu dokonanym w jednej z kar\u0142owatych galaktyk. Oddalona od nas o <strong>oko\u0142o 30 milion\u00f3w lat \u015bwietlnych galaktyka Henize 2-10 jest miejscem niezwykle aktywnym gwiazdotw\u00f3rczo,<\/strong> w czym jak si\u0119 okazuje, <strong>du\u017cy udzia\u0142 ma supermasywna czarna dziura.<\/strong><\/p>\n\n\n\n<h2 class=\"wp-block-heading\" id=\"h-jak-czarna-dziura-moze-wspomagac-proces-formowania-sie-gwiazd\">Jak czarna dziura mo\u017ce wspomaga\u0107 proces formowania si\u0119 gwiazd?<\/h2>\n\n\n\n<p>Zachowanie supermasywnej czarnej dziury, kt\u00f3ra wraz ze swoj\u0105 galaktyk\u0105 <strong>znajduje si\u0119 w po\u0142udniowej cz\u0119\u015bci gwiazdozbioru Kompasu,<\/strong> zaskoczy\u0142o naukowc\u00f3w. Mamy tu do czynienia z przypadkiem, kiedy obiekt ten <strong>zamiast po\u017cera\u0107 materi\u0119, w g\u0142\u00f3wnym stopniu inicjuje jej formowanie w postaci gwiazd.<\/strong><\/p>\n\n\n\n<p>Zdj\u0119cia, kt\u00f3re zosta\u0142y zrobione przez teleskop przedstawiaj\u0105 wyra\u017ane <strong>po\u0142\u0105czenie pomi\u0119dzy SMBH a okolicznym regionem formowania si\u0119 gwiazd,<\/strong> oddalonym od czarnej dziury o <strong>230 lat \u015bwietlnych.<\/strong> Tym po\u0142\u0105czeniem jest strumie\u0144 gaz\u00f3w, kt\u00f3re \u201cwystrzeliwuje\u201d czarna dziura <strong>(obiekt ten nie poch\u0142ania wszystkiego, cz\u0119\u015b\u0107 materii zostaje wystrzelona z du\u017c\u0105 pr\u0119dko\u015bci\u0105).<\/strong> Strumie\u0144 ten, p\u0119dz\u0105c z pr\u0119dko\u015bci\u0105 <strong>miliona mil na godzin\u0119,<\/strong> uderzy\u0142 w ogromne ilo\u015bci <strong>g\u0119stego gazu, inicjuj\u0105c przy tym procesy narodzin gwiazd.<\/strong><\/p>\n\n\n\n<figure class=\"wp-block-embed aligncenter is-type-rich is-provider-twitter wp-block-embed-twitter\"><div class=\"wp-block-embed__wrapper\">\n<blockquote class=\"twitter-tweet\" data-width=\"550\" data-dnt=\"true\"><p lang=\"en\" dir=\"ltr\">Sure, black holes might get a bad rep for being hungry, destructive monsters\u2026<br><br>But Hubble found evidence of a black hole creating stars rather than destroying them!<br><br>Learn more: <a href=\"https:\/\/t.co\/xgoyknWyKj\">https:\/\/t.co\/xgoyknWyKj<\/a> <a href=\"https:\/\/t.co\/yizKRIuFkE\">pic.twitter.com\/yizKRIuFkE<\/a><\/p>&mdash; Hubble (@NASAHubble) <a href=\"https:\/\/twitter.com\/NASAHubble\/status\/1483834257772621827?ref_src=twsrc%5Etfw\">January 19, 2022<\/a><\/blockquote><script async src=\"https:\/\/platform.twitter.com\/widgets.js\" charset=\"utf-8\"><\/script>\n<\/div><\/figure>\n\n\n\n<p>Astronomowie skupieni wok\u00f3\u0142 Hubble\u2019a przyznaj\u0105, \u017ce jest to <strong>pierwsza tego typu obserwacja zachowania supermasywnej czarnej dziury (SMBH) w galaktyce kar\u0142owatej.<\/strong> Podobne procesy zachodz\u0105 w wi\u0119kszych galaktykach, ale do momentu tego odkrycia, nie by\u0142o wiadome czy to samo mo\u017ce si\u0119 wydarzy\u0107 w mniejszych galaktykach kar\u0142owatych.<\/p>\n\n\n\n<p>Wi\u0119ksze galaktyki<strong> posiadaj\u0105 r\u00f3wnie\u017c wi\u0119ksze SMBH<\/strong> (rz\u0119du nie milion\u00f3w, ale miliard\u00f3w mas S\u0142o\u0144ca), co sprawia, \u017ce tam proces ten <strong>wygl\u0105da inaczej.<\/strong> Cz\u0119\u015b\u0107 materii te\u017c jest wystrzeliwana w postaci d\u017cet\u00f3w gor\u0105cej plazmy, jednak ich pr\u0119dko\u015b\u0107 <strong>jest zbyt du\u017ca (zbli\u017cona do pr\u0119dko\u015bci \u015bwiat\u0142a).<\/strong> Je\u015bli tak szybki d\u017cet uderzy w ob\u0142ok gazu, tak jak mia\u0142o to miejsce w Henize 2-10, gaz ten zostanie <strong>podgrzany do zbyt wysokiej temperatury, kt\u00f3ra uniemo\u017cliwi mu sch\u0142odzenie si\u0119<\/strong> do poziomu wymaganego by rozpocz\u0105\u0107 formowanie gwiazd.<\/p>\n\n\n\n<p><strong><em>Sprawd\u017a te\u017c: <\/em><\/strong><a href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-wytworzy-zloto-astrofizycy-twierdza-ze-jest-to-mozliwe\/\"><strong><em>Czarna dziura wytworzy z\u0142oto? Astrofizycy twierdz\u0105, \u017ce jest to mo\u017cliwe<\/em><\/strong><\/a><\/p>\n\n\n\n<p>Mniejsze SMBH, tak jak ta omawiana w niniejszym artykule, <strong>nadaj\u0105 materii mniejsze pr\u0119dko\u015bci,<\/strong> co umo\u017cliwia rozpocz\u0119cie ca\u0142ego procesu. Dalsze badania nad tak ma\u0142\u0105 galaktyk\u0105, pozwol\u0105 zrozumie\u0107 naukowcom <strong>proces ewolucji supermasywnych czarnych dziur we wczesnej fazie istnienia Wszech\u015bwiata.<\/strong><\/p>\n\n\n\n<h2 class=\"wp-block-heading\" id=\"h-czym-sa-smbh\">Czym s\u0105 SMBH<\/h2>\n\n\n\n<p>Czarne dziury, kt\u00f3re osi\u0105gn\u0119\u0142y ogromne rozmiary, okre\u015blane s\u0105 mianem supermasywnych czarnych dziur. Ich masa si\u0119ga <strong>rz\u0119d\u00f3w milion\u00f3w a nawet miliard\u00f3w mas<\/strong> naszej gwiazdy. Spotykamy je w <strong>centrach galaktyk, gdzie wi\u0105\u017c\u0105 ze sob\u0105 miliardy gwiazdy i innych cia\u0142 niebieskich,<\/strong> za pomoc\u0105 oddzia\u0142ywa\u0144 grawitacyjnych. Droga Mleczna, nasz dom, r\u00f3wnie\u017c posiada w swoim centrum supermasywn\u0105 czarn\u0105 dziur\u0119 &#8211; nazywa si\u0119 on <strong>Sagittarius A* i wed\u0142ug ostatnich bada\u0144 ma niemal 4 miliardy mas S\u0142o\u0144ca i \u015brednic\u0119 jednej minuty \u015bwietlnej.<\/strong><\/p>\n\n\n\n<p>Og\u00f3ln\u0105 zasad\u0105 jest to, \u017ce <strong>im wi\u0119ksza jest macierzysta galaktyka takiego obiektu, tym wi\u0119kszych rozmiar\u00f3w b\u0119dzie sama czarna dziura. <\/strong>Najwi\u0119ksz\u0105 obecnie SMBH jest TON 618, kt\u00f3ra posiada <strong>66 miliard\u00f3w mas S\u0142o\u0144ca<\/strong> &#8211; <a href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/duzy-wiekszy-ogromy-ton-618-najwieksza-czarna-dziura-odkryta-do-tej-pory\/\">wi\u0119cej o tym obiekcie mo\u017cecie poczyta\u0107 w innym naszym artykule.<\/a><\/p>\n\n\n\n<p><strong><em>Sprawd\u017a te\u017c: <\/em><\/strong><a href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/dwie-supermasywne-czarne-dziury-zlokalizowane-najblizej-ziemi-nowe-odkrycie-astronomow\/\"><strong><em>Dwie supermasywne czarne dziury zlokalizowane najbli\u017cej Ziemi \u2013 nowe odkrycie astronom\u00f3w<\/em><\/strong><\/a><\/p>\n\n\n\n<p><strong>Wci\u0105\u017c jednak nieznane jest to, jak czarne dziury mog\u0142y urosn\u0105\u0107<\/strong> do tak ogromnych rozmiar\u00f3w, lub czy by\u0142y ju\u017c tak wielkie od samego pocz\u0105tku istnienia (czyli wczesnego etapu istnienia Wszech\u015bwiata). Fizycy teoretyczni i astronomowie opracowali jak dot\u0105d trzy teorie, kt\u00f3re pr\u00f3buj\u0105 odpowiedzie\u0107 na to pytanie.<\/p>\n\n\n\n<p>Pierwsza jest najbardziej oczywista i zak\u0142ada, \u017ce ka\u017cda SMBH by\u0142a niegdy\u015b czarn\u0105 dziur\u0105 o masie gwiazdowej i uros\u0142a do rozmiar\u00f3w <strong>poprzez stopniowe i konsekwentne poch\u0142anianie<\/strong> materii. Druga wyja\u015bnia sytuacj\u0119 zupe\u0142nie inaczej: przyjmuje, \u017ce przez pewien czas po narodzinach Wszech\u015bwiata, <strong>istnia\u0142y masywnych rozmiar\u00f3w gwiazdy.<\/strong> Na skutek nieznanych powod\u00f3w zapad\u0142y si\u0119 jednak i sta\u0142y si\u0119 pocz\u0105tkiem istnienia SMBH. Wreszcie trzecia teoria m\u00f3wi o formowaniu si\u0119 takich czarnych dziur w <strong>g\u0119stych gromadach galaktyk, kt\u00f3rych masa wystarczy\u0142a do grawitacyjnego kolapsu.<\/strong><\/p>\n\n\n\n<p>\u017badna z tych teorii nie zosta\u0142 jednak uznana jak dot\u0105d za prawdziw\u0105. Pewne \u015bwiat\u0142o na to zagadnienie mo\u017ce jednak rzuci\u0107 to co wydarzy\u0142o si\u0119 w galaktyce kar\u0142owatej Henize 2-10. Jej czarna dziura <strong>pozosta\u0142a stosunkowo ma\u0142a, pomimo, \u017ce mia\u0142a dostatecznie wiele czasu i materii aby urosn\u0105\u0107<\/strong> i po\u0142\u0105czy\u0107 si\u0119 z inn\u0105 czarn\u0105 dziur\u0105, do rozmiar\u00f3w cho\u0107by takiej jak w naszej galaktyce.<\/p>\n\n\n\n<p><strong><em>Sprawd\u017a te\u017c: <\/em><\/strong><a href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/ciekawostki-o-kosmosie\/\"><strong><em>Ciekawostki o kosmosie \u2013 poznaj te najciekawsze<\/em><\/strong><\/a><\/p>\n\n\n\n<p>Jak zaznacza Amy Reines, astronom Stanowego Uniwersytetu w Montanie, jest to wielka szansa, aby m\u00f3c odpowiedzie\u0107 na wiele pyta\u0144.<\/p>\n\n\n\n<blockquote class=\"wp-block-quote is-layout-flow wp-block-quote-is-layout-flow\">\n<p><em>Era pierwszych czarnych dziur nie jest czym\u015b, co mogli\u015bmy zobaczy\u0107, zatem pytanie sk\u0105d one si\u0119 wzi\u0119\u0142y jest ca\u0142y czas zasadne. Galaktyki kar\u0142owate mog\u0105 przechowywa\u0107 pewne informacje o wczesnej fazie formowania si\u0119 takich czarnych dziur<\/em><\/p>\n<\/blockquote>\n\n\n\n<p class=\"has-background\" style=\"background-color:#f5e4de\">Odwied\u017a nasze social media! <strong>Je\u015bli lubisz zamieszczane przez nas materia\u0142y<\/strong> i chcesz by\u0107 na bie\u017c\u0105co ze wszystkimi nowo\u015bciami na <a href=\"https:\/\/scroll.morele.net\">scroll.morele.net<\/a> &#8211; koniecznie zajrzyj na nasz <a href=\"https:\/\/www.facebook.com\/scroll.morele\">facebookowy profil<\/a>. Zapraszamy te\u017c na <a href=\"https:\/\/www.instagram.com\/scroll_morele\/\">scrollowy instagram<\/a>, gdzie <strong>bli\u017cej zapoznasz si\u0119 z nasz\u0105 redakcj\u0105<\/strong>!<\/p>\n\n\n\n<p>\u0179r\u00f3d\u0142o obrazu g\u0142\u00f3wnego: hubblesite.org<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>Czarna dziura kojarzy si\u0119 nam wszystkim z obiektem, kt\u00f3ry bezlito\u015bnie zasysa materi\u0119 do swojego wn\u0119trza. Ostatnie odkrycie dokonane przez Teleskop Hubble\u2019a udowadnia jednak, \u017ce te cia\u0142a niebieskie mog\u0105 by\u0107 czynnikiem sprawczym w procesie formowania si\u0119 gwiazd. W jednym z nowszych artyku\u0142\u00f3w na oficjalnej stronie NASA, przeczyta\u0107 mo\u017cemy o interesuj\u0105cym odkryciu dokonanym w jednej z kar\u0142owatych [&hellip;]<\/p>\n","protected":false},"author":6,"featured_media":19998,"comment_status":"open","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_acf_changed":false,"footnotes":""},"categories":[5],"tags":[31,45],"class_list":["post-19994","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-technologia","tag-nauka","tag-newsy"],"acf":[],"yoast_head":"<!-- This site is optimized with the Yoast SEO Premium plugin v22.9 (Yoast SEO v24.2) - https:\/\/yoast.com\/wordpress\/plugins\/seo\/ -->\n<title>Czarna dziura, kt\u00f3ra inicjuje formowanie si\u0119 gwiazd &#8211; Scroll<\/title>\n\n\n<link rel=\"canonical\" href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/\" \/>\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\t\n\t\n\t\n\n\n\n\n\n\t\n\t\n\t\n<script type=\"application\/ld+json\" class=\"yoast-schema-graph\">{\"@context\":\"https:\/\/schema.org\",\"@graph\":[{\"@type\":\"Article\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/#article\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/\"},\"author\":{\"name\":\"B\u0142a\u017cej Charzy\u0144ski\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/person\/9821d4c65281eeef6293b888ec7e49fe\"},\"headline\":\"Czarna dziura, kt\u00f3ra inicjuje formowanie si\u0119 gwiazd\",\"datePublished\":\"2022-01-20T13:40:35+00:00\",\"dateModified\":\"2024-10-23T07:54:49+00:00\",\"mainEntityOfPage\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/\"},\"wordCount\":959,\"commentCount\":0,\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/#primaryimage\"},\"thumbnailUrl\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2022\/01\/Czarna-dziura-1.jpg\",\"keywords\":[\"Nauka\",\"Newsy\"],\"articleSection\":[\"Technologia\"],\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"CommentAction\",\"name\":\"Comment\",\"target\":[\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/#respond\"]}],\"copyrightYear\":\"2022\",\"copyrightHolder\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization\"}},{\"@type\":\"WebPage\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/\",\"url\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/\",\"name\":\"Czarna dziura, kt\u00f3ra inicjuje formowanie si\u0119 gwiazd &#8211; Scroll\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#website\"},\"primaryImageOfPage\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/#primaryimage\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/#primaryimage\"},\"thumbnailUrl\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2022\/01\/Czarna-dziura-1.jpg\",\"datePublished\":\"2022-01-20T13:40:35+00:00\",\"dateModified\":\"2024-10-23T07:54:49+00:00\",\"description\":\"Czarna dziura nie tylko poch\u0142ania materi\u0119. Naukowcom uda\u0142o si\u0119 dostrzec czarn\u0105 dziur\u0119, kt\u00f3ra pomaga w procesie formowania si\u0119 gwiazd.\",\"breadcrumb\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/#breadcrumb\"},\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"ReadAction\",\"target\":[\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/\"]}]},{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/#primaryimage\",\"url\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2022\/01\/Czarna-dziura-1.jpg\",\"contentUrl\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2022\/01\/Czarna-dziura-1.jpg\",\"width\":1200,\"height\":800,\"caption\":\"Czarna dziura\"},{\"@type\":\"BreadcrumbList\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/#breadcrumb\",\"itemListElement\":[{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":1,\"name\":\"Strona g\u0142\u00f3wna\",\"item\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":2,\"name\":\"Czarna dziura, kt\u00f3ra inicjuje formowanie si\u0119 gwiazd\"}]},{\"@type\":\"WebSite\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#website\",\"url\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/\",\"name\":\"Scroll\",\"description\":\"Blog Scroll Morele\",\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization\"},\"potentialAction\":[{\"@type\":\"SearchAction\",\"target\":{\"@type\":\"EntryPoint\",\"urlTemplate\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/?s={search_term_string}\"},\"query-input\":{\"@type\":\"PropertyValueSpecification\",\"valueRequired\":true,\"valueName\":\"search_term_string\"}}],\"inLanguage\":\"pl-PL\"},{\"@type\":\"Organization\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization\",\"name\":\"Morele Sp. z o.o.\",\"url\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/\",\"logo\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/logo\/image\/\",\"url\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/05\/1200x627.png\",\"contentUrl\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/05\/1200x627.png\",\"width\":1200,\"height\":627,\"caption\":\"Morele Sp. z o.o.\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/logo\/image\/\"},\"sameAs\":[\"https:\/\/www.facebook.com\/morele.net\",\"https:\/\/x.com\/morele_net\",\"https:\/\/www.youtube.com\/user\/MoreleTV\"]},{\"@type\":\"Person\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/person\/9821d4c65281eeef6293b888ec7e49fe\",\"name\":\"B\u0142a\u017cej Charzy\u0144ski\",\"description\":\"Kosmos, \u015bwiat komputer\u00f3w, gry PC, p\u0142ywanie - kolejno\u015b\u0107 przypadkowa, ceni\u0119 sobie to wszystko.\",\"url\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/redaktor\/blazej-charzynski\/\"}]}<\/script>\n<!-- \/ Yoast SEO Premium plugin. -->","yoast_head_json":{"title":"Czarna dziura, kt\u00f3ra inicjuje formowanie si\u0119 gwiazd &#8211; Scroll","description":"Czarna dziura nie tylko poch\u0142ania materi\u0119. Naukowcom uda\u0142o si\u0119 dostrzec czarn\u0105 dziur\u0119, kt\u00f3ra pomaga w procesie formowania si\u0119 gwiazd.","robots":{"index":"index","follow":"follow","max-snippet":"max-snippet:-1","max-image-preview":"max-image-preview:large","max-video-preview":"max-video-preview:-1"},"canonical":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/","og_locale":"pl_PL","og_type":"article","og_title":"Czarna dziura, kt\u00f3ra inicjuje formowanie si\u0119 gwiazd","og_description":"Czarna dziura kojarzy si\u0119 nam wszystkim z obiektem, kt\u00f3ry bezlito\u015bnie zasysa materi\u0119 do swojego wn\u0119trza. Ostatnie odkrycie dokonane przez Teleskop","og_url":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/","og_site_name":"Scroll","article_publisher":"https:\/\/www.facebook.com\/morele.net","article_published_time":"2022-01-20T13:40:35+00:00","article_modified_time":"2024-10-23T07:54:49+00:00","og_image":[{"width":1200,"height":800,"url":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2022\/01\/Czarna-dziura-1.jpg","type":"image\/jpeg"}],"author":"B\u0142a\u017cej Charzy\u0144ski","twitter_card":"summary_large_image","twitter_creator":"@morele_net","twitter_site":"@morele_net","twitter_misc":{"Napisane przez":"B\u0142a\u017cej Charzy\u0144ski","Szacowany czas czytania":"5 minut"},"schema":{"@context":"https:\/\/schema.org","@graph":[{"@type":"Article","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/#article","isPartOf":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/"},"author":{"name":"B\u0142a\u017cej Charzy\u0144ski","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/person\/9821d4c65281eeef6293b888ec7e49fe"},"headline":"Czarna dziura, kt\u00f3ra inicjuje formowanie si\u0119 gwiazd","datePublished":"2022-01-20T13:40:35+00:00","dateModified":"2024-10-23T07:54:49+00:00","mainEntityOfPage":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/"},"wordCount":959,"commentCount":0,"publisher":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization"},"image":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/#primaryimage"},"thumbnailUrl":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2022\/01\/Czarna-dziura-1.jpg","keywords":["Nauka","Newsy"],"articleSection":["Technologia"],"inLanguage":"pl-PL","potentialAction":[{"@type":"CommentAction","name":"Comment","target":["https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/#respond"]}],"copyrightYear":"2022","copyrightHolder":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization"}},{"@type":"WebPage","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/","url":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/","name":"Czarna dziura, kt\u00f3ra inicjuje formowanie si\u0119 gwiazd &#8211; Scroll","isPartOf":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#website"},"primaryImageOfPage":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/#primaryimage"},"image":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/#primaryimage"},"thumbnailUrl":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2022\/01\/Czarna-dziura-1.jpg","datePublished":"2022-01-20T13:40:35+00:00","dateModified":"2024-10-23T07:54:49+00:00","description":"Czarna dziura nie tylko poch\u0142ania materi\u0119. Naukowcom uda\u0142o si\u0119 dostrzec czarn\u0105 dziur\u0119, kt\u00f3ra pomaga w procesie formowania si\u0119 gwiazd.","breadcrumb":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/#breadcrumb"},"inLanguage":"pl-PL","potentialAction":[{"@type":"ReadAction","target":["https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/"]}]},{"@type":"ImageObject","inLanguage":"pl-PL","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/#primaryimage","url":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2022\/01\/Czarna-dziura-1.jpg","contentUrl":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2022\/01\/Czarna-dziura-1.jpg","width":1200,"height":800,"caption":"Czarna dziura"},{"@type":"BreadcrumbList","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czarna-dziura-ktora-inicjuje-formowanie-sie-gwiazd\/#breadcrumb","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"name":"Strona g\u0142\u00f3wna","item":"https:\/\/scroll.morele.net\/"},{"@type":"ListItem","position":2,"name":"Czarna dziura, kt\u00f3ra inicjuje formowanie si\u0119 gwiazd"}]},{"@type":"WebSite","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#website","url":"https:\/\/scroll.morele.net\/","name":"Scroll","description":"Blog Scroll Morele","publisher":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization"},"potentialAction":[{"@type":"SearchAction","target":{"@type":"EntryPoint","urlTemplate":"https:\/\/scroll.morele.net\/?s={search_term_string}"},"query-input":{"@type":"PropertyValueSpecification","valueRequired":true,"valueName":"search_term_string"}}],"inLanguage":"pl-PL"},{"@type":"Organization","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization","name":"Morele Sp. z o.o.","url":"https:\/\/scroll.morele.net\/","logo":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"pl-PL","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/logo\/image\/","url":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/05\/1200x627.png","contentUrl":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/05\/1200x627.png","width":1200,"height":627,"caption":"Morele Sp. z o.o."},"image":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/logo\/image\/"},"sameAs":["https:\/\/www.facebook.com\/morele.net","https:\/\/x.com\/morele_net","https:\/\/www.youtube.com\/user\/MoreleTV"]},{"@type":"Person","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/person\/9821d4c65281eeef6293b888ec7e49fe","name":"B\u0142a\u017cej Charzy\u0144ski","description":"Kosmos, \u015bwiat komputer\u00f3w, gry PC, p\u0142ywanie - kolejno\u015b\u0107 przypadkowa, ceni\u0119 sobie to wszystko.","url":"https:\/\/scroll.morele.net\/redaktor\/blazej-charzynski\/"}]}},"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/19994","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/users\/6"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=19994"}],"version-history":[{"count":7,"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/19994\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":47832,"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/19994\/revisions\/47832"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/media\/19998"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=19994"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=19994"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=19994"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}