{"id":21737,"date":"2022-02-18T15:55:06","date_gmt":"2022-02-18T14:55:06","guid":{"rendered":"https:\/\/scroll.morele.net\/?p=21737"},"modified":"2022-02-18T15:55:07","modified_gmt":"2022-02-18T14:55:07","slug":"czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/","title":{"rendered":"Czym jest rootkit i jak go usun\u0105\u0107?"},"content":{"rendered":"\n<p class=\"single-post-lead\"><strong>W\u015br\u00f3d narz\u0119dzi wykorzystywanych przez haker\u00f3w, rootkit jest niezwykle popularny. Pod tym niewiele m\u00f3wi\u0105cym poj\u0119ciem kryje si\u0119 jednak powa\u017cne zagro\u017cenie. Jak wykry\u0107 i jak usun\u0105\u0107 rootkit? Przeczytaj koniecznie!<\/strong><\/p>\n\n\n\n<div id=\"ez-toc-container\" class=\"ez-toc-v2_0_69_1 counter-hierarchy ez-toc-counter ez-toc-grey ez-toc-container-direction\">\n<div class=\"ez-toc-title-container\">\n<p class=\"ez-toc-title \" ><\/p>\n<span class=\"ez-toc-title-toggle\"><a href=\"#\" class=\"ez-toc-pull-right ez-toc-btn ez-toc-btn-xs ez-toc-btn-default ez-toc-toggle\" aria-label=\"Toggle Table of Content\"><span class=\"ez-toc-js-icon-con\"><span class=\"\"><span class=\"eztoc-hide\" style=\"display:none;\">Toggle<\/span><span class=\"ez-toc-icon-toggle-span\"><svg style=\"fill: #999;color:#999\" xmlns=\"http:\/\/www.w3.org\/2000\/svg\" class=\"list-377408\" width=\"20px\" height=\"20px\" viewBox=\"0 0 24 24\" fill=\"none\"><path d=\"M6 6H4v2h2V6zm14 0H8v2h12V6zM4 11h2v2H4v-2zm16 0H8v2h12v-2zM4 16h2v2H4v-2zm16 0H8v2h12v-2z\" fill=\"currentColor\"><\/path><\/svg><svg style=\"fill: #999;color:#999\" class=\"arrow-unsorted-368013\" xmlns=\"http:\/\/www.w3.org\/2000\/svg\" width=\"10px\" height=\"10px\" viewBox=\"0 0 24 24\" version=\"1.2\" baseProfile=\"tiny\"><path d=\"M18.2 9.3l-6.2-6.3-6.2 6.3c-.2.2-.3.4-.3.7s.1.5.3.7c.2.2.4.3.7.3h11c.3 0 .5-.1.7-.3.2-.2.3-.5.3-.7s-.1-.5-.3-.7zM5.8 14.7l6.2 6.3 6.2-6.3c.2-.2.3-.5.3-.7s-.1-.5-.3-.7c-.2-.2-.4-.3-.7-.3h-11c-.3 0-.5.1-.7.3-.2.2-.3.5-.3.7s.1.5.3.7z\"\/><\/svg><\/span><\/span><\/span><\/a><\/span><\/div>\n<nav><ul class='ez-toc-list ez-toc-list-level-1 ' ><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-1\" href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/#Rootkit_%E2%80%93_co_to_jest\" title=\"Rootkit \u2013 co to jest?\">Rootkit \u2013 co to jest?<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-2\" href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/#Rodzaje_rootkitow\" title=\"Rodzaje rootkit\u00f3w\">Rodzaje rootkit\u00f3w<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-3\" href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/#Skad_sie_biora_rootkity\" title=\"Sk\u0105d si\u0119 bior\u0105 rootkity?\">Sk\u0105d si\u0119 bior\u0105 rootkity?<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-4\" href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/#Jak_chronic_sie_przed_rootkitami\" title=\"Jak chroni\u0107 si\u0119 przed rootkitami?\">Jak chroni\u0107 si\u0119 przed rootkitami?<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-5\" href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/#Jak_usunac_rootkity\" title=\"Jak usun\u0105\u0107 rootkity?\">Jak usun\u0105\u0107 rootkity?<\/a><\/li><\/ul><\/nav><\/div>\n<h2 class=\"wp-block-heading\" id=\"h-rootkit-co-to-jest\"><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Rootkit_%E2%80%93_co_to_jest\"><\/span>Rootkit \u2013 co to jest?<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n\n\n\n<p>Rootkit to <strong>rodzaj z\u0142o\u015bliwego oprogramowania<\/strong>, kt\u00f3rego zadaniem jest <strong>przej\u0119cie kontroli nad zainfekowanym komputerem<\/strong>. Jest to jeden z najbardziej niebezpiecznych rodzaj\u00f3w malware. Jego nazwa pochodzi od angielskich s\u0142\u00f3w <strong>root <\/strong>(rdze\u0144, j\u0105dro) i <strong>kit <\/strong>(zestaw narz\u0119dzi, w domy\u015ble \u2013 potrzebnych do dzia\u0142ania danego programu).<\/p>\n\n\n\n<p>Wiedz\u0105c ju\u017c, co to jest root, mo\u017cna zrozumie\u0107, jak dzia\u0142a rootkit i <strong>jak wielkie stanowi zagro\u017cenie <\/strong>dla bezpiecze\u0144stwa danych zgromadzonych na zaatakowanym komputerze. <strong>Infekuje on zwykle<\/strong>, cho\u0107 nie zawsze, <strong>g\u0142\u0119bsze poziomy architektury systemu<\/strong> <strong>operacyjnego <\/strong>uzyskuj\u0105c <strong>uprawnienia administratora<\/strong>. Tym samym rootkit umo\u017cliwia cyberprzest\u0119pcom <strong>przej\u0119cie pe\u0142nej kontroli<\/strong> nad urz\u0105dzeniem.<\/p>\n\n\n\n<p>Dzi\u0119ki rootkitom <strong>hakerzy mog\u0105 wykrada\u0107 has\u0142a i loginy <\/strong>do kont u\u017cytkownika, w tym tak\u017ce te u\u017cywane podczas uwierzytelniania na stronach bank\u00f3w oraz dane kart kredytowych. Mog\u0105 ponadto<strong> instalowa\u0107 oprogramowanie szpiegowskie<\/strong> oraz usuwa\u0107 to ju\u017c zainstalowane. Wachlarz mo\u017cliwo\u015bci, jakie daje przest\u0119pcom rootkit, jest jednak<strong> <\/strong>tak naprawd\u0119 <strong>nieograniczony<\/strong>, pozwalaj\u0105c im na <strong>wykonywanie dowolnych czynno\u015bci<\/strong>.<\/p>\n\n\n\n<p>Prawid\u0142owo napisane z\u0142o\u015bliwe oprogramowanie <strong>jest niemal niewykrywalne nawet dla program\u00f3w antywirusowych<\/strong>. Z tego wzgl\u0119du w\u0142a\u015bciciel zainfekowanego sprz\u0119tu zwykle <strong>nie ma nawet \u015bwiadomo\u015bci, \u017ce na jego urz\u0105dzeniu dzia\u0142a rootkit<\/strong>. G\u0142\u0119bokie zagnie\u017cd\u017cenie si\u0119 w systemie jest ponadto <strong>przyczyn\u0105 bardzo powa\u017cnych problem\u00f3w z usuni\u0119ciem<\/strong> tego malware z komputera.<\/p>\n\n\n\n<figure class=\"wp-block-image size-large\"><img decoding=\"async\" data-src=\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2022\/02\/Rootkit-ekran-1024x683.jpg\" alt=\"rootkit\" class=\"wp-image-21739 lazyload\" src=\"data:image\/gif;base64,R0lGODlhAQABAAAAACH5BAEKAAEALAAAAAABAAEAAAICTAEAOw==\" style=\"--smush-placeholder-width: 1024px; --smush-placeholder-aspect-ratio: 1024\/683;\" \/><\/figure>\n\n\n\n<p>Istnienie rootkit\u00f3w nie jest niczym nowym. <strong>Pierwszy tego rodzaju program <\/strong>powsta\u0142 ju\u017c <strong>w 1999 roku<\/strong> <strong>na Windows NT<\/strong>. W kolejnych latach pojawi\u0142y si\u0119 tak\u017ce rootkity na inne systemy operacyjne, <strong>takie jak macOS<\/strong>. Rozw\u00f3j technologii mobilnej sprawi\u0142, \u017ce nara\u017cone na ataki przy u\u017cyciu tego oprogramowania sta\u0142y si\u0119 <strong>r\u00f3wnie\u017c smartfony<\/strong>.<\/p>\n\n\n\n<h2 class=\"wp-block-heading\" id=\"h-rodzaje-rootkit-w\"><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Rodzaje_rootkitow\"><\/span>Rodzaje rootkit\u00f3w<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n\n\n\n<p>Ten rodzaj malware mo\u017cna podzieli\u0107 <strong>w zale\u017cno\u015bci od dzia\u0142ania i stopnia ukrycia si\u0119 w systemie<\/strong> operacyjnym. <strong>Jest kilka poziom\u00f3w<\/strong>, na kt\u00f3rych dzia\u0142a oprogramowanie typu rootkit. Co to znaczy dla u\u017cytkownika? W zale\u017cno\u015bci od ukrycia si\u0119 na danym stopniu architektury systemu rootkit <strong>mo\u017ce wyrz\u0105dza\u0107 r\u00f3\u017cne szkody<\/strong>. Ponadto, im g\u0142\u0119biej jest ukryty, tym trudniej znale\u017a\u0107 spos\u00f3b na to, jak pozby\u0107 si\u0119 rootkita.<\/p>\n\n\n\n<p>Rootkity dzia\u0142aj\u0105ce <strong>w trybie u\u017cytkownika<\/strong> operuj\u0105 na najwy\u017cszym, a przy tym, na posiadaj\u0105cym <strong>najmniejsze uprawnienia<\/strong> poziomie. Funkcjonuj\u0105 w obr\u0119bie<strong> zainstalowanych ju\u017c na dysku program\u00f3w lub podmieniaj\u0105 je<\/strong> na ich zawirusowane wersje. Aby unikn\u0105\u0107 wykrycia, wykonuj\u0105 ich procesy, zamieniaj\u0105c pliki wykonywalne i bibliotek wsp\u00f3\u0142dzielonych.<\/p>\n\n\n\n<p><strong><em>Sprawd\u017a te\u017c: <a href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-wirus-komputerowy\/\">Czym jest wirus komputerowy? Najgro\u017aniejsze wirusy \u2013 jak je wykry\u0107 i usun\u0105\u0107?<\/a><\/em><\/strong><\/p>\n\n\n\n<p>Dzi\u0119ki przej\u0119ciu API <strong>mo\u017cliwe jest ukrywanie dzia\u0142ania zawirusowanych plik\u00f3w <\/strong>i wykonywanych przez nie proces\u00f3w, a przez to szpiegowanie u\u017cytkownika. W ten spos\u00f3b <strong>rootkit mo\u017ce np. odczytywa\u0107 prywatne wiadomo\u015bci<\/strong>. Niekt\u00f3re dzia\u0142aj\u0105 te\u017c jak<strong> keyloggery<\/strong>, przechwytuj\u0105c sygna\u0142 wysy\u0142any przez klawiatur\u0119 podczas wpisywania np. loginu i has\u0142a. Wiele rootkit\u00f3w <strong>instaluje na dysku dodatkowe, szkodliwe programy takie jak trojany<\/strong>.<\/p>\n\n\n\n<p>Z punktu widzenia atakuj\u0105cych wad\u0105 rootkit\u00f3w dzia\u0142aj\u0105cych na poziomie u\u017cytkownika jest <strong>konieczno\u015b\u0107 infekowania ka\u017cdego uruchomionego programu<\/strong>. Malware ten <strong>musi tak\u017ce skutecznie obchodzi\u0107 zabezpieczenia<\/strong>, kt\u00f3re s\u0105 <strong>poprawiane podczas aktualizacji <\/strong>programu lub systemu. W innym wypadku rootkit mo\u017ce zacz\u0105\u0107 dawa\u0107 zna\u0107 o swojej obecno\u015bci.<strong> Z tego wzgl\u0119du wiele z nich dzia\u0142a bardzo kr\u00f3tko, tylko do kolejnego uruchomienia komputera<\/strong>, po czym znika z dysku. W ten spos\u00f3b cyberprzest\u0119pcom udaje si\u0119 przechwyci\u0107 interesuj\u0105ce ich dane bez \u015blad\u00f3w poczynionych szk\u00f3d.<\/p>\n\n\n\n<p><strong>Na poziomie hipervisora<\/strong> (hipernadzorcy) rootkit przejmuje od niego <strong>proces wirtualizacji<\/strong>, generuj\u0105c niefizyczn\u0105 (czyli wirtualn\u0105) kopi\u0119 systemu operacyjnego. Zachowuj\u0105c si\u0119 jak maszyna wirtualna, <strong>mo\u017ce \u015bledzi\u0107 dzia\u0142ania wykonywane na urz\u0105dzeniu<\/strong> bez ingerencji w sam system operacyjny. Umo\u017cliwia sobie tym samym niemal niewykrywalne dzia\u0142anie. Na poziomie hipervisora rootkit <strong>ma mo\u017cliwo\u015b\u0107 przej\u0119cia kontroli <\/strong>ju\u017c nie tylko nad poszczeg\u00f3lnymi programami, ale te\u017c <strong>nad sprz\u0119tem, czyli np. ekranem<\/strong> i odczytywa\u0107 z niego informacje.<\/p>\n\n\n\n<p>Niekt\u00f3re rootkity potrafi\u0105 zagnie\u017adzi\u0107 si\u0119 nie w systemie operacyjnym, lecz w strukturze BIOS\/UEFI<strong> i zaatakowa\u0107 oprogramowanie uk\u0142adowe<\/strong>, czyli podstawowe instrukcje <strong>odpowiedzialne za dzia\u0142anie podzespo\u0142\u00f3w<\/strong> <strong>urz\u0105dzenia <\/strong>(w tym komunikacj\u0119 mi\u0119dzy komponentami a systemem).<\/p>\n\n\n\n<figure class=\"wp-block-image size-large\"><img decoding=\"async\" data-src=\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2022\/02\/rkhunter-1024x560.jpg\" alt=\"rkhunter - program do usuwania rootkit\u00f3w\" class=\"wp-image-21740 lazyload\" src=\"data:image\/gif;base64,R0lGODlhAQABAAAAACH5BAEKAAEALAAAAAABAAEAAAICTAEAOw==\" style=\"--smush-placeholder-width: 1024px; --smush-placeholder-aspect-ratio: 1024\/560;\" \/><figcaption>Rkhunter to narz\u0119dzie przeznaczone do poszukiwania rootkit\u00f3w w systemach Linux | \u0179r\u00f3d\u0142o: comparitech.com<\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n<p>Na poziomie z najwy\u017cszymi uprawnieniami dzia\u0142aj\u0105 <strong>rootkity rdzenia systemu<\/strong>. Maj\u0105c pe\u0142n\u0105 w\u0142adz\u0119 nad dzia\u0142aniem systemu, mog\u0105 <strong>decydowa\u0107 o dzia\u0142aniu wszystkich operacji <\/strong>przez niego wykonywanych, w tym o dzia\u0142aniu (lub nie) <strong>programu antywirusowego<\/strong>. Rootkit tego typu mo\u017ce zast\u0105pi\u0107 cz\u0119\u015b\u0107 kodu systemu operacyjnego i dzia\u0142a\u0107 za niego. Tak g\u0142\u0119boko osadzony malware <strong>pozwala przest\u0119pcom zrobi\u0107 z urz\u0105dzeniem w zasadzie wszystko<\/strong>.<\/p>\n\n\n\n<h2 class=\"wp-block-heading\" id=\"h-sk-d-si-bior-rootkity\"><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Skad_sie_biora_rootkity\"><\/span>Sk\u0105d si\u0119 bior\u0105 rootkity?<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n\n\n\n<p>Na atak cyberprzestrz\u0119pc\u00f3w narazi\u0107 si\u0119 mo\u017cna, u\u017cywaj\u0105c urz\u0105dzenia <strong>zar\u00f3wno w trybie online, jak i offline<\/strong>. W pierwszym przypadku jedn\u0105 z typowych przyczyn infekcji jest <strong>pobranie nielegalnego oprogramowania<\/strong>. Dotyczy to nie tylko pobieranych z nielegalnych \u017ar\u00f3de\u0142 <strong>gier, film\u00f3w czy muzyki<\/strong>, ale r\u00f3wnie\u017c program\u00f3w z niesprawdzonych stron.<\/p>\n\n\n\n<p>Co wi\u0119cej, nie chodzi tu wy\u0142\u0105cznie o programy komputerowe, ale <strong>r\u00f3wnie\u017c aplikacje mobilne<\/strong>. Na infekcj\u0119 rootkitem nara\u017cony jest przede wszystkim system Android. W przeciwie\u0144stwie do iOS <strong>pobieranie aplikacji na Androida jest bowiem mo\u017cliwe tak\u017ce z innych repozytori\u00f3w ni\u017c Google Play<\/strong>. Cho\u0107 nawet oficjalny sklep z aplikacjami na Androida nie jest ca\u0142kowicie bezpieczny, to instalowanie aplikacji spoza niego <strong>dodatkowo zwi\u0119ksza ryzyko<\/strong> zawirusowania smartfonu.<\/p>\n\n\n\n<p>Do rozprzestrzeniania rootkit\u00f3w wykorzystywana jest r\u00f3wnie\u017c <strong>poczta elektroniczna<\/strong>. Z\u0142o\u015bliwe oprogramowanie jest zwykle implementowane <strong>w za\u0142\u0105cznikach<\/strong> do wiadomo\u015bci e-mail. Inn\u0105 metod\u0105 jest <strong>umieszczanie w korespondencji link\u00f3w<\/strong> przekierowuj\u0105cych do strony internetowej, na kt\u00f3rej ukryty jest rootkit. Wiadomo\u015bci od haker\u00f3w <strong>maj\u0105 na celu nak\u0142oni\u0107 ofiar\u0119 do otwarcia za\u0142\u0105cznika lub linku<\/strong> pod pretekstem wykonania wa\u017cnej czynno\u015bci, np. rzekomego zabezpieczenia konta bankowego, kt\u00f3re mia\u0142o zosta\u0107 celem ataku.<\/p>\n\n\n\n<p><strong><em>Sprawd\u017a te\u017c: <a href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/spoofing-wszystko-o-tym-oszustwie\/\">Oszu\u015bci w natarciu \u2013 spoofing. Co to jest, jak si\u0119 broni\u0107?<\/a><\/em><\/strong><\/p>\n\n\n\n<p>Pobranie rootkita ze strony internetowej mo\u017cliwe jest nie tylko poprzez klikni\u0119cie linku z podejrzanej wiadomo\u015bci. <strong>Nawet zaufana witryna mo\u017ce pa\u015b\u0107 ofiar\u0105 ataku<\/strong> poprzez umieszczenie na niej <strong>kod\u00f3w exploit<\/strong>, kt\u00f3re wykorzystuj\u0105 luki w zabezpieczeniach strony. Umo\u017cliwiaj\u0105 one zainfekowanie strony <strong>przy pomocy skryptu automatycznie instaluj\u0105cego rootkit<\/strong> na urz\u0105dzeniu ofiary.<\/p>\n\n\n\n<p>Kolejn\u0105, ale czasoch\u0142onn\u0105 metod\u0105 jest <strong>zastosowanie ataku pishingowego<\/strong>. Ten rodzaj przest\u0119pstwa jest podobny do technik manipulacji stosowanych w wiadomo\u015bciach e\u2013mail. <strong>Hakerzy mog\u0105 podszywa\u0107 si\u0119 pod firmy lub instytucje<\/strong> wa\u017cne dla u\u017cytkownika w celu nak\u0142onienia go do<strong> instalacji rzekomo niezb\u0119dnego oprogramowania lub nadania zdalnego dost\u0119pu<\/strong> do komputera. Wiedz\u0119 o tym, \u017ce dana osoba jest klientem jakiej\u015b firmy (np. banku), cyberprzest\u0119pcy zdobywaj\u0105 <strong>zazwyczaj poprzez atak na jej baz\u0119 danych i kradzie\u017c danych osobowych<\/strong> klient\u00f3w.<\/p>\n\n\n\n<p>Rootkit mo\u017ce zosta\u0107 jednak pobrany <strong>tak\u017ce bez dost\u0119pu do sieci<\/strong>. W tym celu wykorzystywane s\u0105 <strong>zewn\u0119trzne no\u015bniki danych<\/strong>. Hakerzy mog\u0105 <strong>celowo zostawi\u0107 zawirusowany pendrive<\/strong> w publicznym miejscu, licz\u0105c na to, \u017ce ciekawska osoba pod\u0142\u0105czy go do komputera, <strong>pozwalaj\u0105c tym samym na instalacj\u0119 tego malware<\/strong>.<\/p>\n\n\n\n<h2 class=\"wp-block-heading\" id=\"h-jak-chroni-si-przed-rootkitami\"><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Jak_chronic_sie_przed_rootkitami\"><\/span>Jak chroni\u0107 si\u0119 przed rootkitami?<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n\n\n\n<p>Jak si\u0119 zabezpiecza\u0107 przed rootkitem? Jednym z najlepszych sposob\u00f3w obrony jest korzystanie z <strong>legalnego oprogramowania<\/strong> pobieranego <strong>ze sprawdzonych \u017ar\u00f3de\u0142<\/strong>. Nie chodzi tu wy\u0142\u0105cznie o programy zapisane na fizycznych dyskach, ale r\u00f3wnie\u017c te pobierane ze stron internetowych. W obu przypadkach<strong> jest ono sprawdzone pod k\u0105tem bezpiecze\u0144stwa<\/strong>, co eliminuje ryzyko zainstalowania wirusa.<\/p>\n\n\n\n<figure class=\"wp-block-image size-large\"><img decoding=\"async\" data-src=\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2022\/02\/GMER-1024x683.jpg\" alt=\"GMER\" class=\"wp-image-21741 lazyload\" src=\"data:image\/gif;base64,R0lGODlhAQABAAAAACH5BAEKAAEALAAAAAABAAEAAAICTAEAOw==\" style=\"--smush-placeholder-width: 1024px; --smush-placeholder-aspect-ratio: 1024\/683;\" \/><figcaption>GMER s\u0142u\u017cy nie tylko do detekcji rootkit\u00f3w, program pomaga tak\u017ce w ich usuwaniu (o ile nie zagnie\u017adzi\u0142y si\u0119 zbyt g\u0142\u0119boko)| \u0179r\u00f3d\u0142o: comparitech.com<\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n<p>Wa\u017cne jest r\u00f3wnie\u017c <strong>ignorowanie podejrzanych wiadomo\u015bci<\/strong> <strong>e-mail<\/strong> oraz psychiczna <strong>odporno\u015b\u0107 na techniki manipulacji<\/strong> wykorzystywane przez przest\u0119pc\u00f3w. <strong>Po otrzymaniu niepokoj\u0105cej informacji <\/strong>o rzekomym w\u0142amaniu na konto lub konieczno\u015bci podania wra\u017cliwych danych (takich jak login i has\u0142o)<strong> nale\u017cy zastosowa\u0107 zasad\u0119 ograniczonego zaufania<\/strong>. W takiej sytuacji<strong> lepiej skontaktowa\u0107 si\u0119 z instytucj\u0105, za kt\u00f3r\u0105 podaj\u0105 si\u0119 hakerzy <\/strong>i zasi\u0119gn\u0105\u0107 informacji na temat tego, co tak naprawd\u0119 si\u0119 sta\u0142o (i czy w og\u00f3le si\u0119 sta\u0142o).<\/p>\n\n\n\n<p>Obron\u0105 przed z\u0142o\u015bliwymi programami jest r\u00f3wnie\u017c<strong> unikanie pod\u0142\u0105czania no\u015bnik\u00f3w danych nieznanego pochodzenia<\/strong>. Nale\u017cy pami\u0119ta\u0107 r\u00f3wnie\u017c o instalacji <strong>programu antywirusowego<\/strong> z funkcj\u0105 wykrywania rootkit\u00f3w.<\/p>\n\n\n\n<h2 class=\"wp-block-heading\" id=\"h-jak-usun-rootkity\"><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Jak_usunac_rootkity\"><\/span>Jak usun\u0105\u0107 rootkity?<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n\n\n\n<p><strong>Niebezpiecze\u0144stwo<\/strong>, jakim jest rootkit, objawia si\u0119 nie tylko w szkodach spowodowanych np. <strong>kradzie\u017c\u0105 danych<\/strong>, ale te\u017c z jego niezwykle trudnym wykrywaniem i zwalczaniem. Program antywirusowy <strong>jest w stanie<\/strong> <strong>odnale\u017a\u0107 rootkit operuj\u0105cy na poziomie u\u017cytkownika<\/strong>, poniewa\u017c oba na nim dzia\u0142aj\u0105.<\/p>\n\n\n\n<p>Ukrywanie<strong> si\u0119 w warstwach architektury<\/strong> <strong>o wy\u017cszych poziomach uprawnie\u0144<\/strong> ni\u017c program antywirusowy powoduje, \u017ce <strong>nie jest on w stanie go znale\u017a\u0107<\/strong>. Niemal <strong>niemo\u017cliwe <\/strong>jest znalezienie rootkita dzia\u0142aj\u0105cego <strong>na poziomie j\u0105dra systemu<\/strong>. Wynika to z mo\u017cliwo\u015bci dowolnego modyfikowania dzia\u0142ania zar\u00f3wno jego, jak i innych program\u00f3w (w tym antywirusa) oraz <strong>posiadania decyduj\u0105cego wp\u0142ywu na funkcjonowanie <\/strong>warstwy sprz\u0119towej. Jedynie uszkodzone elementy kodu lub b\u0142\u0119dy si\u0119 w nim znajduj\u0105ce mog\u0105 w\u00f3wczas zdradzi\u0107 jego obecno\u015b\u0107.<\/p>\n\n\n\n<p><strong><em>Sprawd\u017a te\u017c: <a href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/zagrozenie-w-sieci-botnet\/\">Zagro\u017cenie w sieci \u2014 botnet. Czym jest botnet?<\/a><\/em><\/strong><\/p>\n\n\n\n<p>Jak usun\u0105\u0107 rootkit? W przypadku podejrzenia infekcji <strong>stosuje si\u0119 kilka rozwi\u0105za\u0144<\/strong>, kt\u00f3re mog\u0105 potwierdzi\u0107 atak na urz\u0105dzenie. Jedn\u0105 z nich jest <strong>wyszukiwanie z\u0142o\u015bliwych kod\u00f3w <\/strong>(sygnatur) ze znanymi antywirusowi pr\u00f3bkami sygnatur rootkit\u00f3w. Podobn\u0105 metod\u0105 jest <strong>por\u00f3wnywanie prawid\u0142owych komend API<\/strong> z instrukcjami wysy\u0142anymi przez API komputera podejrzewanego o bycie zawirusowanym.<\/p>\n\n\n\n<p>Inn\u0105 metod\u0105 jest <strong>sprawdzanie podpis\u00f3w cyfrowych<\/strong> w folderach instalacyjnych aplikacji i analiza zmian w plikach bibliotek i wykonywalnych. Je\u015bli rootkit wywo\u0142a\u0142 awari\u0119 systemu, mo\u017cna r\u00f3wnie\u017c <strong>wykona\u0107 zrzut pami\u0119ci <\/strong>celem przebadania zmian powsta\u0142ych w momencie usterki.<\/p>\n\n\n\n<figure class=\"wp-block-image size-large\"><a href=\"https:\/\/lp.morele.net\/price-man\/\"><img decoding=\"async\" data-src=\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2022\/01\/price-man-1-1024x166.jpg\" alt=\"Price Man\" class=\"wp-image-20466 lazyload\" src=\"data:image\/gif;base64,R0lGODlhAQABAAAAACH5BAEKAAEALAAAAAABAAEAAAICTAEAOw==\" style=\"--smush-placeholder-width: 1024px; --smush-placeholder-aspect-ratio: 1024\/166;\" \/><\/a><\/figure>\n\n\n\n<p>Niezale\u017cnie od wybranego sposobu, <strong>nie ma w pe\u0142ni skutecznego rozwi\u0105zania<\/strong>. Rootkit dzia\u0142aj\u0105cy <strong>na poziomie u\u017cytkownika, jest mo\u017cliwy do usuni\u0119cia<\/strong>. Inaczej jest niestety w przypadku rootkit\u00f3w operuj\u0105cych na ni\u017cszych poziomach architektury \u2013 <strong>hipervisora i j\u0105dra<\/strong>. W przypadku tak powa\u017cnej infekcji pom\u00f3c mo\u017ce<strong> ju\u017c tylko formatowanie dysku<\/strong>, czyli ponowna instalacja systemu operacyjnego. Nawet to jednak nie jest gwarancj\u0105 sukcesu. Zdarzaj\u0105 si\u0119 bowiem <strong>rootkity, kt\u00f3rych usuni\u0119cie nie jest w \u017caden spos\u00f3b mo\u017cliwe<\/strong>.<\/p>\n\n\n\n<p>Rootkit to niezwykle <strong>niebezpieczne narz\u0119dzie w r\u0119kach haker\u00f3w<\/strong>, kt\u00f3rego dzia\u0142anie <strong>mo\u017ce doprowadzi\u0107 do ogromnych strat<\/strong>. Przez ten malware mo\u017cna straci\u0107 nie tylko loginy, has\u0142a i pieni\u0105dze, ale tak\u017ce komputer lub smartfon. Z tego w\u0142a\u015bnie wzgl\u0119du nale\u017cy <strong>pami\u0119ta\u0107 o profilaktyce<\/strong>, jak\u0105 jest korzystaniu z legalnych program\u00f3w oraz zaufanych stron i no\u015bnik\u00f3w. <strong>Cho\u0107 nie ma nigdy absolutnej pewno\u015bci<\/strong>, \u017ce do ataku haker\u00f3w nie dojdzie, <strong>s\u0105 to najlepsze sposoby ochrony<\/strong> w\u0142asnego mienia i danych osobowych.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>W\u015br\u00f3d narz\u0119dzi wykorzystywanych przez haker\u00f3w, rootkit jest niezwykle popularny. Pod tym niewiele m\u00f3wi\u0105cym poj\u0119ciem kryje si\u0119 jednak powa\u017cne zagro\u017cenie. Jak wykry\u0107 i jak usun\u0105\u0107 rootkit? Przeczytaj koniecznie! Rootkit \u2013 co to jest? Rootkit to rodzaj z\u0142o\u015bliwego oprogramowania, kt\u00f3rego zadaniem jest przej\u0119cie kontroli nad zainfekowanym komputerem. Jest to jeden z najbardziej niebezpiecznych rodzaj\u00f3w malware. Jego nazwa [&hellip;]<\/p>\n","protected":false},"author":6,"featured_media":21738,"comment_status":"open","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_acf_changed":false,"footnotes":""},"categories":[5],"tags":[28],"class_list":["post-21737","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-technologia","tag-komputery"],"acf":[],"yoast_head":"<!-- This site is optimized with the Yoast SEO Premium plugin v22.9 (Yoast SEO v24.2) - https:\/\/yoast.com\/wordpress\/plugins\/seo\/ -->\n<title>Czym jest rootkit i jak go usun\u0105\u0107? &#8211; Scroll<\/title>\n\n\n<link rel=\"canonical\" href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/\" \/>\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\t\n\t\n\t\n\n\n\n\n\n\t\n\t\n\t\n<script type=\"application\/ld+json\" class=\"yoast-schema-graph\">{\"@context\":\"https:\/\/schema.org\",\"@graph\":[{\"@type\":\"Article\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/#article\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/\"},\"author\":{\"name\":\"B\u0142a\u017cej Charzy\u0144ski\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/person\/9821d4c65281eeef6293b888ec7e49fe\"},\"headline\":\"Czym jest rootkit i jak go usun\u0105\u0107?\",\"datePublished\":\"2022-02-18T14:55:06+00:00\",\"dateModified\":\"2022-02-18T14:55:07+00:00\",\"mainEntityOfPage\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/\"},\"wordCount\":1902,\"commentCount\":0,\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/#primaryimage\"},\"thumbnailUrl\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2022\/02\/Rootkit.jpg\",\"keywords\":[\"Komputery\"],\"articleSection\":[\"Technologia\"],\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"CommentAction\",\"name\":\"Comment\",\"target\":[\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/#respond\"]}],\"copyrightYear\":\"2022\",\"copyrightHolder\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization\"}},{\"@type\":\"WebPage\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/\",\"url\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/\",\"name\":\"Czym jest rootkit i jak go usun\u0105\u0107? &#8211; Scroll\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#website\"},\"primaryImageOfPage\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/#primaryimage\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/#primaryimage\"},\"thumbnailUrl\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2022\/02\/Rootkit.jpg\",\"datePublished\":\"2022-02-18T14:55:06+00:00\",\"dateModified\":\"2022-02-18T14:55:07+00:00\",\"description\":\"W\u015br\u00f3d narz\u0119dzi wykorzystywanych przez haker\u00f3w, rootkit jest niezwykle popularny. Czym dok\u0142adnie s\u0105 rootkity i na jakiej zasadzie dzia\u0142aj\u0105?\",\"breadcrumb\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/#breadcrumb\"},\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"ReadAction\",\"target\":[\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/\"]}]},{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/#primaryimage\",\"url\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2022\/02\/Rootkit.jpg\",\"contentUrl\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2022\/02\/Rootkit.jpg\",\"width\":1200,\"height\":800,\"caption\":\"Rootkit\"},{\"@type\":\"BreadcrumbList\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/#breadcrumb\",\"itemListElement\":[{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":1,\"name\":\"Strona g\u0142\u00f3wna\",\"item\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":2,\"name\":\"Czym jest rootkit i jak go usun\u0105\u0107?\"}]},{\"@type\":\"WebSite\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#website\",\"url\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/\",\"name\":\"Scroll\",\"description\":\"Blog Scroll Morele\",\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization\"},\"potentialAction\":[{\"@type\":\"SearchAction\",\"target\":{\"@type\":\"EntryPoint\",\"urlTemplate\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/?s={search_term_string}\"},\"query-input\":{\"@type\":\"PropertyValueSpecification\",\"valueRequired\":true,\"valueName\":\"search_term_string\"}}],\"inLanguage\":\"pl-PL\"},{\"@type\":\"Organization\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization\",\"name\":\"Morele Sp. z o.o.\",\"url\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/\",\"logo\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/logo\/image\/\",\"url\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/05\/1200x627.png\",\"contentUrl\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/05\/1200x627.png\",\"width\":1200,\"height\":627,\"caption\":\"Morele Sp. z o.o.\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/logo\/image\/\"},\"sameAs\":[\"https:\/\/www.facebook.com\/morele.net\",\"https:\/\/x.com\/morele_net\",\"https:\/\/www.youtube.com\/user\/MoreleTV\"]},{\"@type\":\"Person\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/person\/9821d4c65281eeef6293b888ec7e49fe\",\"name\":\"B\u0142a\u017cej Charzy\u0144ski\",\"description\":\"Kosmos, \u015bwiat komputer\u00f3w, gry PC, p\u0142ywanie - kolejno\u015b\u0107 przypadkowa, ceni\u0119 sobie to wszystko.\",\"url\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/redaktor\/blazej-charzynski\/\"}]}<\/script>\n<!-- \/ Yoast SEO Premium plugin. -->","yoast_head_json":{"title":"Czym jest rootkit i jak go usun\u0105\u0107? &#8211; Scroll","description":"W\u015br\u00f3d narz\u0119dzi wykorzystywanych przez haker\u00f3w, rootkit jest niezwykle popularny. Czym dok\u0142adnie s\u0105 rootkity i na jakiej zasadzie dzia\u0142aj\u0105?","robots":{"index":"index","follow":"follow","max-snippet":"max-snippet:-1","max-image-preview":"max-image-preview:large","max-video-preview":"max-video-preview:-1"},"canonical":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/","og_locale":"pl_PL","og_type":"article","og_title":"Czym jest rootkit i jak go usun\u0105\u0107?","og_description":"W\u015br\u00f3d narz\u0119dzi wykorzystywanych przez haker\u00f3w, rootkit jest niezwykle popularny. Pod tym niewiele m\u00f3wi\u0105cym poj\u0119ciem kryje si\u0119 jednak powa\u017cne zagro\u017cenie.","og_url":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/","og_site_name":"Scroll","article_publisher":"https:\/\/www.facebook.com\/morele.net","article_published_time":"2022-02-18T14:55:06+00:00","article_modified_time":"2022-02-18T14:55:07+00:00","og_image":[{"width":1200,"height":800,"url":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2022\/02\/Rootkit.jpg","type":"image\/jpeg"}],"author":"B\u0142a\u017cej Charzy\u0144ski","twitter_card":"summary_large_image","twitter_creator":"@morele_net","twitter_site":"@morele_net","twitter_misc":{"Napisane przez":"B\u0142a\u017cej Charzy\u0144ski","Szacowany czas czytania":"8 minut"},"schema":{"@context":"https:\/\/schema.org","@graph":[{"@type":"Article","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/#article","isPartOf":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/"},"author":{"name":"B\u0142a\u017cej Charzy\u0144ski","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/person\/9821d4c65281eeef6293b888ec7e49fe"},"headline":"Czym jest rootkit i jak go usun\u0105\u0107?","datePublished":"2022-02-18T14:55:06+00:00","dateModified":"2022-02-18T14:55:07+00:00","mainEntityOfPage":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/"},"wordCount":1902,"commentCount":0,"publisher":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization"},"image":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/#primaryimage"},"thumbnailUrl":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2022\/02\/Rootkit.jpg","keywords":["Komputery"],"articleSection":["Technologia"],"inLanguage":"pl-PL","potentialAction":[{"@type":"CommentAction","name":"Comment","target":["https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/#respond"]}],"copyrightYear":"2022","copyrightHolder":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization"}},{"@type":"WebPage","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/","url":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/","name":"Czym jest rootkit i jak go usun\u0105\u0107? &#8211; Scroll","isPartOf":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#website"},"primaryImageOfPage":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/#primaryimage"},"image":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/#primaryimage"},"thumbnailUrl":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2022\/02\/Rootkit.jpg","datePublished":"2022-02-18T14:55:06+00:00","dateModified":"2022-02-18T14:55:07+00:00","description":"W\u015br\u00f3d narz\u0119dzi wykorzystywanych przez haker\u00f3w, rootkit jest niezwykle popularny. Czym dok\u0142adnie s\u0105 rootkity i na jakiej zasadzie dzia\u0142aj\u0105?","breadcrumb":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/#breadcrumb"},"inLanguage":"pl-PL","potentialAction":[{"@type":"ReadAction","target":["https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/"]}]},{"@type":"ImageObject","inLanguage":"pl-PL","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/#primaryimage","url":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2022\/02\/Rootkit.jpg","contentUrl":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2022\/02\/Rootkit.jpg","width":1200,"height":800,"caption":"Rootkit"},{"@type":"BreadcrumbList","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/czym-jest-rootkit-i-jak-go-usunac\/#breadcrumb","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"name":"Strona g\u0142\u00f3wna","item":"https:\/\/scroll.morele.net\/"},{"@type":"ListItem","position":2,"name":"Czym jest rootkit i jak go usun\u0105\u0107?"}]},{"@type":"WebSite","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#website","url":"https:\/\/scroll.morele.net\/","name":"Scroll","description":"Blog Scroll Morele","publisher":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization"},"potentialAction":[{"@type":"SearchAction","target":{"@type":"EntryPoint","urlTemplate":"https:\/\/scroll.morele.net\/?s={search_term_string}"},"query-input":{"@type":"PropertyValueSpecification","valueRequired":true,"valueName":"search_term_string"}}],"inLanguage":"pl-PL"},{"@type":"Organization","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization","name":"Morele Sp. z o.o.","url":"https:\/\/scroll.morele.net\/","logo":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"pl-PL","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/logo\/image\/","url":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/05\/1200x627.png","contentUrl":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/05\/1200x627.png","width":1200,"height":627,"caption":"Morele Sp. z o.o."},"image":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/logo\/image\/"},"sameAs":["https:\/\/www.facebook.com\/morele.net","https:\/\/x.com\/morele_net","https:\/\/www.youtube.com\/user\/MoreleTV"]},{"@type":"Person","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/person\/9821d4c65281eeef6293b888ec7e49fe","name":"B\u0142a\u017cej Charzy\u0144ski","description":"Kosmos, \u015bwiat komputer\u00f3w, gry PC, p\u0142ywanie - kolejno\u015b\u0107 przypadkowa, ceni\u0119 sobie to wszystko.","url":"https:\/\/scroll.morele.net\/redaktor\/blazej-charzynski\/"}]}},"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/21737","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/users\/6"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=21737"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/21737\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":21743,"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/21737\/revisions\/21743"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/media\/21738"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=21737"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=21737"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=21737"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}