<\/span><\/h2>\n\n\n\nS\u0142o\u0144ce nie jest wyj\u0105tkiem w kosmosie \u2013 ka\u017cda gwiazda \u201el\u015bni\u201d i \u201epali si\u0119\u201d ze wzgl\u0119du na ten sam proces \u2013 reakcj\u0119 termoj\u0105drow\u0105. <\/strong>Stanowi ona g\u0142\u00f3wne \u017ar\u00f3d\u0142o energii gwiazd, tu\u017c obok energii grawitacyjnej. Co ciekawe, reakcja t\u0105 mo\u017cna przeprowadzi\u0107 na naszej planecie, za spraw\u0105 bomby wodorowej. <\/strong>Niemniej jednak stwierdzenie, \u017ce bomba tego rodzaju jest \u201ema\u0142\u0105 gwiazd\u0105\u201d b\u0119dzie b\u0142\u0119dem. Pomijaj\u0105c to, samo \u017ar\u00f3d\u0142o energii w obu przypadkach jest takie samo i jest nim wspomniana fuzja j\u0105drowa<\/strong> (jest to inne okre\u015blenie reakcji termoj\u0105drowej). Wr\u00f3\u0107my jednak do tematu i odpowiedzmy na pytanie, dlaczego S\u0142o\u0144ce \u015bwieci.<\/p>\n\n\n\nNasza gwiazda jest oko\u0142o 333 tysi\u0119cy razy ci\u0119\u017csza ni\u017c Ziemia, <\/strong>co stanowi 99,86%<\/strong> masy ca\u0142ego Uk\u0142adu S\u0142onecznego. Tak ogromna masa sprawia, \u017ce S\u0142o\u0144ce cechuje ogromna grawitacja, kt\u00f3ra ca\u0142y czas \u201enapiera\u201d na j\u0105dro S\u0142o\u0144ca<\/strong> (najg\u0142\u0119biej po\u0142o\u017cony obszar w naszej gwie\u017adzie). Wod\u00f3r, kt\u00f3ry stanowi oko\u0142o \u00be masy gwiazdy,<\/strong> jest poddawany ogromnym si\u0142om, kt\u00f3re doprowadzaj\u0105 do \u0142\u0105czenia j\u0105der tego pierwiastka, przez ich \u201ezderzanie si\u0119\u201d z ogromn\u0105 pr\u0119dko\u015bci\u0105. \u0141\u0105cz\u0105c si\u0119, tworz\u0105 one j\u0105dra helu, <\/strong>niemniej sam proces jest znacznie bardziej skomplikowany i sk\u0142ada si\u0119 niejako z trzech faz.<\/p>\n\n\n\nPo\u0142\u0105czone j\u0105dra helu s\u0105 l\u017cejsze ni\u017c suma masy j\u0105der wodoru,<\/strong> kt\u00f3ry pos\u0142u\u017cy\u0142 do ich powstania. Masa nie mo\u017ce ot tak po prostu znikn\u0105\u0107, dlatego musi zosta\u0107 oddana do otoczenia. Ten ma\u0142y fragment utraconej masy jest przekszta\u0142cany w energi\u0119<\/strong> na skutek samej fuzji j\u0105drowej, wed\u0142ug teorii r\u00f3wnowa\u017cno\u015b\u0107 masy i energii.<\/p>\n\n\n\nIvy Mike \u2013 pierwsza przeprowadzona eksplozja termoj\u0105drowa na naszej planecie. Cho\u0107 \u017ar\u00f3d\u0142o energii jest takie same, jak w gwiazdach, nazwanie bomby wodorowej \u201ema\u0142\u0105 gwiazd\u0105” b\u0119dzie niepoprawne. Gwiazdy, w odr\u00f3\u017cnieniu od \u0142adunku termonuklearnego, s\u0105 w stanie samoczynnie podtrzymywa\u0107 reakcj\u0119 termoj\u0105drow\u0105 | \u0179r\u00f3d\u0142o: wikipedia.org<\/figcaption><\/figure>\n\n\n\nW ka\u017cdej sekundzie swojego obecnego istnienia nasza gwiazda przetwarza 700 milion\u00f3w ton wodoru w oko\u0142o 695 milion\u00f3w ton helu. <\/strong>Brakuj\u0105ce 5 milion\u00f3w ton to r\u00f3\u017cnica w masie, kt\u00f3ra jest przekszta\u0142cana w energi\u0119. Czy to du\u017co? Jest to ekwiwalent oko\u0142o 100 miliard\u00f3w bomb wodorowych<\/strong> o mocy jednej megatony. Przypominamy, to dzieje si\u0119 w ka\u017cdej sekundzie \u2013 60 razy w ci\u0105gu minuty, 3600 w ci\u0105gu godziny, 86 400 w ci\u0105gu ca\u0142ej jednej doby.<\/strong><\/p>\n\n\n\nW ten w\u0142a\u015bnie spos\u00f3b nasza gwiazda produkuje energi\u0119 i jest w stanie \u015bwieci\u0107 lub jak kto woli: \u201espala\u0107 si\u0119\u201d, bez u\u017cycia tlenu. Fuzja j\u0105drowa podtrzymuje r\u00f3wnie\u017c \u017cycie gwiazdy.<\/strong> Na pocz\u0105tku wspominali\u015bmy, \u017ce nasze S\u0142o\u0144ce ma ogromne rozmiary. Sprawia to, \u017ce grawitacja masywnego obiektu naciska ku jego j\u0105dru. Gdyby nie reakcja termoj\u0105drowa, nic nie mog\u0142oby r\u00f3wnowa\u017cy\u0107 tej si\u0142y i gwiazda zapad\u0142aby si\u0119 pod w\u0142asn\u0105 grawitacj\u0105<\/strong> (ko\u0144cz\u0105c \u017cywot jako czarna dziura lub gwiazda neutronowa, co zosta\u0142oby poprzedzone wybuchem supernowej). Zr\u00f3wnowa\u017cenie naporu si\u0142y grawitacji jest okre\u015blane mianem r\u00f3wnowagi hydrostatycznej,<\/strong> jednak nic nie trwa wiecznie\u2026<\/p>\n\n\n\nSprawd\u017a te\u017c: Ile wa\u017cy S\u0142o\u0144ce, nasza gwiazda?<\/a><\/em><\/strong><\/p>\n\n\n\n<\/span>Dlaczego S\u0142o\u0144ce \u015bwieci tylko przez okre\u015blony czas?<\/span><\/h2>\n\n\n\nJakkolwiek do ko\u0144ca \u017cywota S\u0142o\u0144ca pozosta\u0142o wiele czasu, to nasza gwiazda jest obecnie w po\u0142owie swojego istnienia.<\/strong> \u017badna gwiazda we Wszech\u015bwiecie nie jest wieczna, poniewa\u017c \u017cadna nie posiada dostatecznej ilo\u015bci \u201epaliwa\u201d, aby m\u00f3c wiecznie podtrzymywa\u0107 fuzj\u0119 j\u0105drow\u0105. Mowa tu rzecz jasna o wodorze \u2013 jego brak sprawia, \u017ce reakcja termoj\u0105drowa nie mo\u017ce przeciwdzia\u0142a\u0107 sile grawitacji. Zaczyna ona napiera\u0107 na j\u0105dro, co sprawia, \u017ce temperatura i ci\u015bnienie panuj\u0105ce w nim rosn\u0105 jeszcze bardziej. W trakcie zapadania si\u0119 j\u0105dra, gwiazda zaczyna puchn\u0105\u0107, rozszerzaj\u0105c swoje rozmiary. Nasze S\u0142o\u0144ce czeka podobny los<\/strong> \u2013 najprawdopodobniej poch\u0142onie ona Ziemi\u0119 w procesie rozszerzania si\u0119 w czerwonego giganta.<\/strong><\/p>\n\n\n\nOkre\u015blony czas \u017cycia gwiazdy nie jest wyj\u0105tkiem w \u015bwiecie natury. Tak jak wszystko rodzi si\u0119 i umiera, tak gwiazdy nie s\u0105 tu wyj\u0105tkiem. Tak d\u0142ugo, jak obiekt tego rodzaju ma zasoby energii, kt\u00f3rymi podtrzymuje reakcje termoj\u0105drowe, mo\u017ce on istnie\u0107. Ko\u0144cem ka\u017cdej gwiazdy jest jednak wyczerpanie zapas\u00f3w. Dlatego w\u0142a\u015bnie cho\u0107 s\u0105 to miliardy lat, gwiazdy istniej\u0105 przez okre\u015blony i sko\u0144czony czas.<\/strong><\/p>\n\n\n\nInfografika, kt\u00f3ra przedstawia los, jaki czeka S\u0142o\u0144ce. Do ko\u0144ca jest jeszcze daleko \u2013 mamy to szcz\u0119\u015bcie, \u017ce \u017cyjemy w spokojnym okresie \u017cycia naszej gwiazdy | \u0179r\u00f3d\u0142o: nasa.gov<\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n<\/span>Jak du\u017co \u201epaliwa\u201d ma jeszcze nasza gwiazda?<\/span><\/h2>\n\n\n\nCo jednak ciekawe, nasze S\u0142o\u0144ce jest przeci\u0119tnych rozmiar\u00f3w gwiazd\u0105, nie dominuj\u0105c pod tym wzgl\u0119dem nawet w swojej \u201elidze\u201d. Gwiazdy takie jak S\u0142o\u0144ce s\u0105 w stanie podtrzymywa\u0107 reakcj\u0119 termoj\u0105drow\u0105 przez oko\u0142o 10 miliard\u00f3w lat.<\/strong> S\u0142o\u0144ce ma oko\u0142o 4,5 miliarda lat,<\/strong> co oznacza, \u017ce b\u0119dzie jeszcze w stanie opiera\u0107 si\u0119 grawitacji przez oko\u0142o 5,5 miliard\u00f3w lat.<\/strong><\/p>\n\n\n\nOznacza to, \u017ce S\u0142o\u0144ce ma jeszcze zasoby paliwa, jakim jest wod\u00f3r, by emitowa\u0107 energi\u0119 przez nieco d\u0142u\u017cszy czas, ni\u017c egzystuje do tej pory. W momencie sko\u0144czenia si\u0119 wodoru w jego wn\u0119trzu S\u0142o\u0144ce opu\u015bci tzw. ci\u0105g g\u0142\u00f3wny<\/strong> i zacznie zmienia\u0107 si\u0119 w czerwonego giganta.<\/p>\n\n\n\nSprawd\u017a te\u017c: Ile stopni ma S\u0142o\u0144ce? Czy to najgor\u0119tsza znana nam gwiazda?<\/a><\/em><\/strong><\/p>\n\n\n\nAstronomia to bardzo interesuj\u0105ca dziedzina nauki, kt\u00f3rej osi\u0105gni\u0119cia pozwalaj\u0105 odpowiedzie\u0107 na tak fundamentalne pytanie, jak to dlaczego S\u0142o\u0144ce \u015bwieci. <\/strong>Dzi\u0119ki temu artyku\u0142owi masz ju\u017c odpowiedni\u0105 wiedz\u0105 i wiesz, jak d\u0142ugo nasza gwiazda b\u0119dzie jeszcze istnie\u0107.<\/p>\n\n\n