<\/span><\/h2>\n\n\n\nCzas jest istotnym elementem naszego \u017cycia codziennego. Pocz\u0105wszy od nastawienia porannego budzika na dan\u0105 godzin\u0119, przez upewnienie si\u0119 co do zaplanowanej wizyty u lekarza po przyjazd tramwaju na przystanek. W ka\u017cdej z wymienionych okoliczno\u015bci (oraz tysi\u0105cach innych) upewniamy si\u0119 co do aktualnej godziny. Czas wyznacza nasze codzinne obowi\u0105zki, wypoczynek i inne aspekty. <\/strong>Urz\u0105dzeniem doskonale znanym do codziennego wyznaczania godziny jest zegar \u2013 na r\u0119ku, w smartfonie, pulpicie laptopa lub wisz\u0105cy na \u015bcianie.<\/p>\n\n\n\nTe przydatne urz\u0105dzenia s\u0105 nam doskonale znane, jednak czy zastanawia\u0142o Was kiedy\u015b to, jak dok\u0142adne s\u0105 te osobiste zegary?<\/strong> Szanse na to, \u017ce spieszy si\u0119 lub sp\u00f3\u017ania o 10, 15 lub 30 sekund s\u0105 spore \u2013 mo\u017ce ten czas wyd\u0142u\u017cy\u0107 si\u0119 nawet do minuty lub dw\u00f3ch. Wielu z nas to nie przeszkadza, poniewa\u017c taki margines b\u0142\u0119du jest akceptowalny.<\/strong> W \u017cyciu codziennym nie potrzebujemy dok\u0142adnego pomiaru czasu, jednak nie zawsze jest to regu\u0142\u0105. <\/strong>W wybranych dziedzinach technologii dok\u0142adny pomiar czasu ma istotne znaczenie \u2013 u\u0142amki sekund decyduj\u0105 o wielu kwestiach, dlatego konieczno\u015bci\u0105 jest dok\u0142adny pomiar czasu.<\/strong><\/p>\n\n\n\nZegar atomowy w niczym nie przypomina Twojego osobistego zegarka<\/figcaption><\/figure>\n\n\n\nTu w\u0142a\u015bnie w sukurs przychodz\u0105 zegary atomowe,<\/strong> kt\u00f3re obok zegar\u00f3w pulsarowych <\/strong>stanowi\u0105 najdok\u0142adniejsze narz\u0119dzia do pomiaru czasu. <\/strong>Do wyznaczenia niezwykle precyzyjnej godziny wykorzystuj\u0105 one mechanizm zliczania okres\u00f3w atomowego wzorca cz\u0119stotliwo\u015bci. <\/strong>Zegar atomowy jest rodzajem zegara, kt\u00f3ry \u015bci\u015ble wsp\u00f3\u0142pracuje ze wspomnianym wzorcem. W ten spos\u00f3b zlicza on oscylacje elektron\u00f3w w atomach, <\/strong>co pozwala zachowa\u0107 niezwykle wysok\u0105 precyzj\u0119 odczytu. Specyfik\u0119 pracy tych urz\u0105dze\u0144 dok\u0142adnie t\u0142umaczymy w poni\u017cszym akapicie.<\/p>\n\n\n\n<\/span>Jak dzia\u0142a zegar atomowy?<\/span><\/h2>\n\n\n\nJak ju\u017c wspominali\u015bmy, zegar atomowy wykorzystuje do odczytu czasu, specyficznego zachowania atom\u00f3w. Obecne urz\u0105dzenia tego rodzaju wykorzystuj\u0105 do tego celu atom cezu. <\/strong>Pierwiastek ten nie jest przypadkiem \u2013 atomy cezu s\u0105 bardzo stabilne i maj\u0105 okre\u015blon\u0105 cz\u0119stotliwo\u015b\u0107,<\/strong> w kt\u00f3rej elektrony w nich wn\u0119trzu zaczynaj\u0105 wibrowa\u0107. To w\u0142a\u015bnie ta cz\u0119stotliwo\u015b\u0107 jest wykorzystywana jako podstawa do mierzenia czasu przez zegar atomowy.<\/p>\n\n\n\nJak jednak \u201ezmusi\u0107\u201d atomy by zacz\u0119\u0142y rezonowa\u0107? Niezb\u0119dna jest tzw. komora mikrofalowa <\/strong>\u2013 jest to hermetycznie zamkni\u0119ta komora, kt\u00f3ra wype\u0142niona zostaje oparami cezu zmieszanymi z oboj\u0119tnym gazem. <\/strong>Nast\u0119pnie, wn\u0119trze komory zostaje o\u015bwietlone wi\u0105zk\u0105 lasera mikrofalowego.<\/strong> Wi\u0105zka ta jest dostrajana do naturalnej cz\u0119stotliwo\u015bci rezonacji cezu. Efektem tego jest wywo\u0142anie rezonacji atom\u00f3w cezu.<\/strong><\/p>\n\n\n\nW momencie, gdy atomy cezu zaczynaj\u0105 rezonowa\u0107, rozpoczyna si\u0119 emisja promieniowania o okre\u015blonej cz\u0119stotliwo\u015bci. <\/strong>Specjalny detektor wychwytuje cz\u0119stotliwo\u015b\u0107, po czym por\u00f3wnuje j\u0105 do standardowej. R\u00f3\u017cnice mi\u0119dzy dwoma rodzajami cz\u0119stotliwo\u015bci s\u0105 zatem por\u00f3wnywane tak, by dostosowa\u0107 czas i tym samym: osi\u0105gn\u0105\u0107 wysoki stopie\u0144 precyzji. <\/strong>O jak wysokiej dok\u0142adno\u015bci m\u00f3wimy? W ci\u0105gu ca\u0142ego wieku Wszech\u015bwiata (czyli 13,82 mld lat) zegar atomowy \u201emyli si\u0119\u201d zaledwie o nieca\u0142\u0105 jedn\u0105 sekund\u0119.<\/p>\n\n\n