<\/span><\/h2>\n\n\n\nWok\u00f3\u0142 czego orbituj\u0105 gwiazdy skupione w ramach galaktyk? Naukowcy d\u0142ugo zastanawiali si\u0119, co mog\u0142oby mie\u0107 mas\u0119 tak du\u017c\u0105, by przyci\u0105ga\u0107 do siebie tak wiele po\u0142o\u017conych daleko obiekt\u00f3w. W ko\u0144cu podejrzenie pad\u0142o na obecno\u015b\u0107 w j\u0105drze supermasywnej czarnej dziury \u2013 trudnego do zaobserwowania obiektu o masie milion\u00f3w lub nawet miliard\u00f3w mas S\u0142o\u0144ca, kt\u00f3ry poch\u0142ania bezpowrotnie \u015bwiat\u0142o, fale i materi\u0119. Obecnie podejrzewa si\u0119, \u017ce taka supermasywna czarna dziura mo\u017ce znajdowa\u0107 si\u0119 w sercu znacznej wi\u0119kszo\u015bci lub nawet ka\u017cdej galaktyki.<\/strong> Obiekt tego typu mo\u017ce stanowi\u0107 \u017ar\u00f3d\u0142o wystrzeliwanych cykliczne d\u017cet\u00f3w materii, zdolnych, by przemierzy\u0107 uk\u0142ad z ogromn\u0105 pr\u0119dko\u015bci\u0105 i przedrze\u0107 si\u0119 poza granice dysku.<\/p>\n\n\n\nMessier 104, znany tak\u017ce jako Galaktyka Sombrero \/ \u0179r\u00f3d\u0142o: wikipedia.org<\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n<\/span>Supergromady galaktyk \u2013 co to takiego?<\/span><\/h3>\n\n\n\nSkupiska wielu odr\u0119bnych grup i gromad galaktyk zwane s\u0105 supergalaktykami lub supergromadami galaktyk. Struktury te mog\u0105 przyjmowa\u0107 naprawd\u0119 ogromne rozmiary, przekraczaj\u0105c niekiedy setki milion\u00f3w lat \u015bwietlnych<\/strong>. Pomimo \u017ce galaktyki wchodz\u0105ce w sk\u0142ad takiego skupiska s\u0105 nierzadko po\u0142o\u017cone w bardzo du\u017cej odleg\u0142o\u015bci od siebie, astronomowie obserwuj\u0105, \u017ce elementy formacji wp\u0142ywaj\u0105 na siebie nawzajem. Zreszt\u0105 nie tylko na siebie \u2013 masywne supergromady mog\u0105 z du\u017c\u0105 pr\u0119dko\u015bci\u0105 przyci\u0105ga\u0107 obiekty po\u0142o\u017cone poza ich granicami. Droga Mleczna i pobliska galaktyka Andromedy r\u00f3wnie\u017c po\u0142o\u017cone s\u0105 w supergromadzie, ogromnym skupisku o nazwie Laniakea, \u0142\u0105cz\u0105cym w swoim \u015brodku ok. 100 tysi\u0119cy galaktyk.<\/p>\n\n\n\n<\/span>Droga Mleczna \u2013 nasze miejsce we wszech\u015bwiecie<\/span><\/h2>\n\n\n\nDroga Mleczna to nasza galaktyka \u2013 nasza, bo to w\u015br\u00f3d element\u00f3w w\u0142a\u015bnie tego skupiska znajduje si\u0119 Uk\u0142ad S\u0142oneczny<\/strong>. Jej gwiazdy z \u0142atwo\u015bci\u0105 dostrze\u017cemy na nocnym niebie, za\u015b w warunkach niskiego zanieczyszczenia \u015bwiat\u0142em mo\u017cna wr\u0119cz ujrze\u0107 j\u0105 w postaci wyra\u017anego i jasnego pasa na niebie. Warto przy tym pami\u0119ta\u0107, \u017ce obserwacja Drogi Mlecznej z Ziemi to obserwacja ze \u015brodka dysku, nie zobaczymy wi\u0119c w pe\u0142nej krasie ramion czy innych struktur galaktyki. Nale\u017cy do typu galaktyk spiralnych z poprzeczk\u0105, a jej masa to oko\u0142o 1012<\/sup> mas S\u0142o\u0144ca. Cho\u0107 mog\u0142aby si\u0119 wydawa\u0107 statyczna, Droga Mleczna znajduje si\u0119 w ci\u0105g\u0142ym ruchu \u2013 p\u0119dzi przez kosmos z pr\u0119dko\u015bci\u0105 wynosz\u0105c\u0105 ponad 2 miliony kilometr\u00f3w na godzin\u0119.<\/p>\n\n\n\nDlaczego tak si\u0119 dzieje? W tym przypadku chodzi przede wszystkim o znajduj\u0105ce si\u0119 w odleg\u0142o\u015bci 250 lat \u015bwietlnych od Ziemi skupisko galaktyk, zwane Wielkim Atraktorem. Jest on specyficznym obszarem zaburzenia grawitacyjnego we Wszech\u015bwiecie. Jego oddzia\u0142ywanie grawitacyjne jest tak ogromne, \u017ce nieustannie przyci\u0105ga ku sobie nawet najodleglejsze fragmenty Supergromady Lokalnej. <\/strong>W kierunku Drogi Mlecznej p\u0119dzi tak\u017ce galaktyka Andromedy, a w odleg\u0142ej przysz\u0142o\u015bci obie te formacje maj\u0105 si\u0119 ze sob\u0105 po\u0142\u0105czy\u0107 w wyniku zderzenia. Ju\u017c teraz zaobserwowano pocz\u0105tki kolizji obiekt\u00f3w na podstawie przenikania si\u0119 halo Andromedy i naszej galaktyki. Drog\u0119 Mleczn\u0105 czeka r\u00f3wnie\u017c zderzenie z kar\u0142owat\u0105 formacj\u0105 SagDEG \u2013 nie dojdzie do tego jednak pr\u0119dzej ni\u017c za 10 milion\u00f3w lat.<\/p>\n\n\n\nObiekt Hoaga – przyk\u0142ad bardzo nietypowej galaktyki \/ \u0179r\u00f3d\u0142o: wikipedia.org<\/em><\/strong><\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n<\/span>Najciekawsze galaktyki opr\u00f3cz Drogi Mlecznej<\/span><\/h2>\n\n\n\nGwiazdy widoczne na nocnym niebie go\u0142ym okiem zwykle wchodz\u0105 w sk\u0142ad Drogi Mlecznej. To jednak tylko u\u0142amek tego, co astronomowie mog\u0105 zobaczy\u0107, spogl\u0105daj\u0105c poza nasz\u0105 rodzim\u0105 galaktyk\u0119 przy u\u017cyciu specjalistycznego sprz\u0119tu. Wiele tysi\u0119cy galaktyk znajduje si\u0119 za innymi ogromnymi obiektami lub obserwacja ich jest utrudniona z powodu du\u017cej odleg\u0142o\u015bci od naszej gromady. Zobacz ciekawostki o najbardziej interesuj\u0105cych galaktykach.<\/p>\n\n\n\n
<\/span>W2246-0526 \u2013 co wiemy o najja\u015bniejszej zaobserwowanej galaktyce?<\/span><\/h3>\n\n\n\nGalaktyka W2246-0526 znajduje si\u0119 w odleg\u0142o\u015bci ponad 12 miliard\u00f3w lat \u015bwietlnych od S\u0142o\u0144ca. W jej sercu znajduje si\u0119 ogromnej masy czarna dziura, kt\u00f3rej masa wynosi 4 miliardy mas S\u0142o\u0144ca. Poch\u0142ania kolejne masy gwiazd z ogromn\u0105 pr\u0119dko\u015bci\u0105, emituj\u0105c przy tym pot\u0119\u017cne wi\u0105zki energii. Galaktyka ta to r\u00f3wnie\u017c najdalej po\u0142o\u017cona znana ludzko\u015bci formacja, kt\u00f3rej silnie aktywna czarna dziura zwraca w swoim kierunku tak\u017ce inne elementy gromady. Jak donosi NASA, W2246-0526 po\u017cerana jest przez ten obiekt wraz z trzema innymi galaktykami.<\/p>\n\n\n\n