{"id":7768,"date":"2023-06-01T12:07:29","date_gmt":"2023-06-01T10:07:29","guid":{"rendered":"https:\/\/scroll.morele.net\/?p=7768"},"modified":"2023-06-01T13:18:30","modified_gmt":"2023-06-01T11:18:30","slug":"czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/","title":{"rendered":"Czym jest kwazar? Podstawowe informacje, cechy, najodleglejsze kwazary"},"content":{"rendered":"\n<p class=\"single-post-lead\"><strong>Kwazar to jeden z najbardziej niezwyk\u0142ych rodzaj\u00f3w obiekt\u00f3w w kosmosie. Cho\u0107 na pierwszy rzut oka, kwazar mo\u017ce si\u0119 wydawa\u0107 gwiazd\u0105 o wielkiej jasno\u015bci, to jednak b\u0142\u0119dne za\u0142o\u017cenie. Czym zatem jest i co r\u00f3\u017cni go od gwiazd?<\/strong><\/p>\n\n\n\n<p>Czarna dziura <strong>najcz\u0119\u015bciej nie kojarzy nam si\u0119 z jasnymi obiektami.<\/strong> Paradoksalnie jednak, te kosmiczne \u201eodkurzacze&#8221; mog\u0105 tworzy\u0107 najja\u015bniejsze obiekty w kosmosie. Ich jasno\u015b\u0107 jest tak ogromna, \u017ce przy\u0107miewa ca\u0142\u0105 galaktyk\u0119 \u2013 wszystkie gwiazdy, kt\u00f3re si\u0119 w niej znajduj\u0105! <strong>Czym dok\u0142adnie s\u0105 rzeczone kwazary?<\/strong><\/p>\n\n\n\n<div id=\"ez-toc-container\" class=\"ez-toc-v2_0_69_1 counter-hierarchy ez-toc-counter ez-toc-grey ez-toc-container-direction\">\n<div class=\"ez-toc-title-container\">\n<p class=\"ez-toc-title \" ><\/p>\n<span class=\"ez-toc-title-toggle\"><a href=\"#\" class=\"ez-toc-pull-right ez-toc-btn ez-toc-btn-xs ez-toc-btn-default ez-toc-toggle\" aria-label=\"Toggle Table of Content\"><span class=\"ez-toc-js-icon-con\"><span class=\"\"><span class=\"eztoc-hide\" style=\"display:none;\">Toggle<\/span><span class=\"ez-toc-icon-toggle-span\"><svg style=\"fill: #999;color:#999\" xmlns=\"http:\/\/www.w3.org\/2000\/svg\" class=\"list-377408\" width=\"20px\" height=\"20px\" viewBox=\"0 0 24 24\" fill=\"none\"><path d=\"M6 6H4v2h2V6zm14 0H8v2h12V6zM4 11h2v2H4v-2zm16 0H8v2h12v-2zM4 16h2v2H4v-2zm16 0H8v2h12v-2z\" fill=\"currentColor\"><\/path><\/svg><svg style=\"fill: #999;color:#999\" class=\"arrow-unsorted-368013\" xmlns=\"http:\/\/www.w3.org\/2000\/svg\" width=\"10px\" height=\"10px\" viewBox=\"0 0 24 24\" version=\"1.2\" baseProfile=\"tiny\"><path d=\"M18.2 9.3l-6.2-6.3-6.2 6.3c-.2.2-.3.4-.3.7s.1.5.3.7c.2.2.4.3.7.3h11c.3 0 .5-.1.7-.3.2-.2.3-.5.3-.7s-.1-.5-.3-.7zM5.8 14.7l6.2 6.3 6.2-6.3c.2-.2.3-.5.3-.7s-.1-.5-.3-.7c-.2-.2-.4-.3-.7-.3h-11c-.3 0-.5.1-.7.3-.2.2-.3.5-.3.7s.1.5.3.7z\"\/><\/svg><\/span><\/span><\/span><\/a><\/span><\/div>\n<nav><ul class='ez-toc-list ez-toc-list-level-1 ' ><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-1\" href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/#Kwazar_podstawowe_informacje_%E2%80%94_czym_sa_kwazary\" title=\"Kwazar: podstawowe informacje \u2014 czym s\u0105 kwazary?\">Kwazar: podstawowe informacje \u2014 czym s\u0105 kwazary?<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-2\" href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/#Jak_powstaja_kwazary\" title=\"Jak powstaj\u0105 kwazary?\">Jak powstaj\u0105 kwazary?<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-3\" href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/#Czym_kwazar_wyroznia_sie_na_tle_innych_obiektow_w_kosmosie\" title=\"Czym kwazar wyr\u00f3\u017cnia si\u0119 na tle innych obiekt\u00f3w w kosmosie?\">Czym kwazar wyr\u00f3\u017cnia si\u0119 na tle innych obiekt\u00f3w w kosmosie?<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-4\" href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/#Najjasniejsze_kwazary_znane_czlowiekowi\" title=\"Najja\u015bniejsze kwazary znane cz\u0142owiekowi\">Najja\u015bniejsze kwazary znane cz\u0142owiekowi<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-5\" href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/#Najblizszy_naszej_planecie_kwazar\" title=\"Najbli\u017cszy naszej planecie kwazar\">Najbli\u017cszy naszej planecie kwazar<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-6\" href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/#Blazary_i_kwazary_%E2%80%94_roznice\" title=\"Blazary i kwazary \u2014 r\u00f3\u017cnice\">Blazary i kwazary \u2014 r\u00f3\u017cnice<\/a><\/li><\/ul><\/nav><\/div>\n<h2 class=\"wp-block-heading\" id=\"h-kwazar-podstawowe-informacje-czym-sa-kwazary\"><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Kwazar_podstawowe_informacje_%E2%80%94_czym_sa_kwazary\"><\/span>Kwazar: podstawowe informacje \u2014 czym s\u0105 kwazary?<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n\n\n\n<p><strong>Nieznanej natury cia\u0142a niebieskie<\/strong> przypominaj\u0105ce gwiazdy wzbudza\u0142y zainteresowanie astronom\u00f3w ju\u017c w XIX wieku. Wtedy nikt jednak nie przypuszcza\u0142, \u017ce obiekty te s\u0105 czym\u015b innym ni\u017c gwiazdami. Prowadzone w latach 1917-1922, przez Hebera Curtisa i Ernsta \u00d6pika, obserwacje dowiod\u0142y, \u017ce <strong>s\u0105 galaktykami<\/strong>. Pierwotne wyobra\u017cenia mia\u0142y jednak wp\u0142yw na ich nazwanie. Okre\u015blono je mianem <strong>quasi-stellar radio source <\/strong>lub<strong> quasi-stellar object (w skr\u00f3cie quasar)<\/strong>, czyli gwiazdopodobnymi obiektami emituj\u0105cymi fale radiowe \u2014 kwazarami.<\/p>\n\n\n\n<p>Prowadzone w latach 50. i 60. badania doprowadzi\u0142y astronom\u00f3w do poznania natury kwazar\u00f3w. <strong>Pierwszym opisanym kwazarem by\u0142 3C 273<\/strong> znajduj\u0105cy si\u0119 w gwiazdozbiorze Panny.<strong> Oddalony jest o 2,44 mld lat \u015bwietlnych od Ziemi.<\/strong> Wyznaczenie dok\u0142adnych wsp\u00f3\u0142rz\u0119dnych, pozwoli\u0142o otrzyma\u0107 widmo tego promieniowania, kt\u00f3re by\u0142o ekstremalnie przesuni\u0119te ku czerwieni &#8211; \u015bwiadczy to o niezwykle du\u017cym oddaleniu tego obiektu od naszej galaktyki.<\/p>\n\n\n\n<p>Holenderski astronom Maarten Schmidt uzna\u0142, \u017ce <strong>widmo to je<\/strong><strong>st aktywnym j\u0105drem galaktyki<\/strong>, \u015bwiec\u0105cym 100 razy ja\u015bniej, ni\u017c wszystkie gwiazdy Drogi Mlecznej razem wzi\u0119te. Hipoteza naukowca by\u0142a kwestionowana, poniewa\u017c nie potrafiono w\u00f3wczas wyja\u015bni\u0107, jak niedu\u017cy w kosmicznej skali obiekt mo\u017ce <strong>wytwarza\u0107 tak znaczne ilo\u015bci promieniowania<\/strong>. Zgodnie z \u00f3wczesnym stanem wiedzy, jego aktywno\u015b\u0107 radiowa i jasno\u015b\u0107 sugerowa\u0142y te\u017c, \u017ce musia\u0142 by\u0107 blisko Ziemi, a nie bardzo daleko, jak postulowa\u0142 Schmidt. Dopiero p\u00f3\u017aniejsze badania potwierdzaj\u0105ce istnienie czarnych dziur, pozwoli\u0142y uzupe\u0142ni\u0107 hipotez\u0119 i wyja\u015bni\u0107 czym s\u0105 kwazary.<\/p>\n\n\n<style>\n    .promo_code_badge p { \n        margin-bottom: 0 !important;\n        margin-top: 0 !important;\n    }\n    .promo_code_badge {\n        border: 1px solid var( --brand-01 );\n        border-radius: 5px;\n        display: flex;\n        align-items: center;\n        flex-wrap: wrap;\n        flex-direction: column;\n        justify-content: flex-end;\n        \/* background-color: #fff; *\/\n    }\n    .promo_code_badge .promo_value {\n        align-self: flex-end;\n        font-size: 1.5rem;\n        font-weight: 600;\n        letter-spacing: .01em;\n        padding: 20px 15px;\n        color: var( --brand-01 );\n    }\n    .promo_code_badge .promo_value_text {\n        font-size: 12px;\n        color: #fff;\n        background: var( --brand-01 );\n        width: 100%;\n        text-align: center;\n    }\n    .promo_code_container {\n        gap: 15px;\n        grid-template-columns: 85px auto 215px;\n        padding: 25px;\n        border: 2px solid var(--brand-01);\n        border-radius: 10px;\n        align-items: center;\n    }\n   \n\n    .of__btn-container {\n        grid-area: button;\n        align-self: center;\n    }\n    .btn--promo {\n        display: flex;\n        height: 45px;\n        justify-content: center;\n        align-items: center;\n        border: 0;\n        padding: 8px;\n        -webkit-user-select: none;\n        user-select: none;\n        font-weight: 600;\n        color: #fff;\n        border-radius: 30px;\n        font-size: .875rem;\n        font-weight: 600;\n        line-height: 1.28571em;\n        letter-spacing: -.01em;\n        width: 100%;\n        position: relative;\n        background: none;\n    }\n    @media (min-width: 1024px) {\n        .of--row .of__btn {\n            margin-top: 0;\n        }\n\n    }\n    .btn--code.btn--promo.btn--code-animation:before {\n        animation: code-animation-green-before .5s ease-in-out;\n    }\n    .btn--code.btn--promo:before {\n        background-color: #fc473d;\n    }\n    .btn--code:after, .btn--code:before {\n        content: \"\";\n        position: absolute;\n        top: 0;\n        z-index: 5;\n    }\n    .btn--code:before {\n        width: 85%;\n        height: 100%;\n        left: 0;\n        border-top-left-radius: 30px;\n        border-bottom-left-radius: 30px;\n        transition: width .2s ease-out;\n    }\n    .btn--code>.btn__label {\n        width: 100%;\n        position: absolute;\n        z-index: 10;\n        top: 50%;\n        left: 50%;\n        transform: translate(-50%,-50%);\n    }\n    .btn--code>.btn__code {\n        background-color: initial;\n        border: 1px solid #cecece;\n        position: absolute;\n        top: 0;\n        left: 0;\n        text-align: right;\n        padding: 0 calc(15% - 24px) 0 16px;\n        width: 100%;\n        height: 100%;\n        line-height: 45px;\n        z-index: 0;\n        color: #000;\n        border-radius: 30px;\n        font-size: 1rem;\n        font-weight: 600;\n        letter-spacing: -.01em;\n    }\n    \/* .btn--code.btn--promo.btn--code-animation:after {\n        animation: code-animation-after .5s ease-in-out;\n    } *\/\n    .btn--code.btn--promo:after {\n        border-color: transparent transparent transparent #a5322c;\n        left: 85%;\n        width: 0;\n        height: 0;\n        border-style: solid;\n        border-width: 48px 0 0 35px;\n        transform: rotate(17deg);\n        transition: left .2s ease-out;\n        transform-origin: top left;\n        display: block;\n    }\n    .column-promo-button {\n        margin-left: auto;\n        width: 150px;\n    }\n    .promo_code_badge img {\n        width: 80px;\n        margin-left: 10px;\n        margin-right: 10px;\n    }\n    .promo_code_text span {\n        display: block;\n    }\n    .promo_code_text {\n        flex-basis: calc( 100% - 250px );\n        text-align: center;\n    }\n    @media (max-width: 523px) {\n        .column-promo-button {\n            margin: 0 auto;\n        }\n        .promo_code_container {\n            flex-wrap: wrap;\n            padding: 20px;\n            justify-content: center;\n        }\n        .promo_code_text {\n            flex-basis: calc( 100% );\n            text-align: center;\n        }\n    }\n\n<\/style>\n<div class=\"row\">\n    <div class=\"col-12\">\n        <div class=\"d-flex promo_code_container\">\n            <div class=\"promo_code_badge\">\n                                    <img decoding=\"async\" data-src=\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2022\/03\/obraz-10-12.png\" src=\"data:image\/gif;base64,R0lGODlhAQABAAAAACH5BAEKAAEALAAAAAABAAEAAAICTAEAOw==\" class=\"lazyload\" style=\"--smush-placeholder-width: 1016px; --smush-placeholder-aspect-ratio: 1016\/870;\" \/>\n                                <span class=\"promo_value_text\">\n                    -75%                <\/span>\n            <\/div>\n            <div class=\"promo_code_text\">\n                <span class=\"mt-0 mb-0\" style=\"font-weight: bold;\">Kody rabatowe Morele<\/span>\n                <span class=\"mt-0 mb-0\" style=\"font-size: 0.9rem;\">Najlepsze promocje w jednym miejscu<\/span>\n            <\/div>\n            <div class=\"column-promo-button\">\n                <button class=\"of__btn btn--promo btn--code btn--code-animation\">\n                    <span class=\"of__label btn__label\">\n                        <a href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/promocje\/kody-rabatowe-morele\/\">\n                            SPRAWD\u0179 KODY                        <\/a>\n                    <\/span>\n                    <span class=\"of__code btn__code\">-75%<\/span>\n                <\/button>\n            <\/div>\n        <\/div>\n    <\/div>\n<\/div>\n\n\n\n\n\n\n\n\n<p>Odkrycia zako\u0144czy\u0142y dyskusj\u0119 na temat tego, czy kwazar to gwiazda. Okaza\u0142o si\u0119, \u017ce <strong>jest rodzajem galaktyki aktywnej<\/strong>. Tego typu cia\u0142a kosmiczne mog\u0105 by\u0107 wielko\u015bci np. Uk\u0142adu S\u0142onecznego. W sercu kwazara znajduje si\u0119 <strong>bardzo aktywna supermasywna czarna dziura<\/strong>, czyli obiekt o masie co najmniej 100 000 S\u0142o\u0144c. Dooko\u0142a niej jest dysk akrecyjny, w kt\u00f3rym wiruj\u0105ca materia rozgrzewana jest do ogromnych temperatur i wytwarza promieniowanie w ka\u017cdym zakresie \u2013 optycznym, radiowym, rentgenowskim i gamma. Najaktywniejsze dyski wyrzucaj\u0105 dodatkowo strumienie materii <strong>w postaci d\u017cet\u00f3w<\/strong>.<\/p>\n\n\n\n<p>Wyja\u015bnione zosta\u0142o w ten spos\u00f3b, dlaczego tak odleg\u0142e, a przy tym niedu\u017ce w skali kosmicznej, obiekty mog\u0105 by\u0107 rejestrowane przez przyrz\u0105dy pomiarowe na Ziemi. <strong>Dystans do nich wynosi miliardy lat \u015bwietlnych<\/strong>. Dla przyk\u0142adu kwazar PSO J352.4034-15.3373 znajduje si\u0119 w odleg\u0142o\u015bci 12,7 mld lat \u015bwietlnych.<\/p>\n\n\n\n<p>Ich odleg\u0142o\u015b\u0107 pozwoli\u0142a z kolei zrozumie\u0107, jak kwazary mog\u0105 kumulowa\u0107 tak\u0105 ilo\u015b\u0107 promieniowania. W\u0119druj\u0105ce do nas miliardy lat \u015bwiat\u0142o kwazar\u00f3w wskazuje, \u017ce <strong>powsta\u0142y we wczesnej fazie istnienia kosmosu<\/strong>, najprawdopodobniej w ci\u0105gu pierwszego miliarda lat jego istnienia.<strong> Ilo\u015b\u0107 materii by\u0142a w\u00f3wczas znacznie wi\u0119ksza<\/strong> ni\u017c dzi\u015b, co umo\u017cliwi\u0142o jej wielkie nagromadzenie w kwazarach.<\/p>\n\n\n\n<figure class=\"wp-block-image size-large\"><img decoding=\"async\" data-src=\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/07\/kwazar-1024x683.png\" alt=\"Kwazar - wizja artysty\" class=\"wp-image-7771 lazyload\" src=\"data:image\/gif;base64,R0lGODlhAQABAAAAACH5BAEKAAEALAAAAAABAAEAAAICTAEAOw==\" style=\"--smush-placeholder-width: 1024px; --smush-placeholder-aspect-ratio: 1024\/683;\" \/><figcaption class=\"wp-element-caption\">Kwazar &#8211; wizja grafika \/ \u0179r\u00f3d\u0142o: wikipedia.org<\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n<h2 class=\"wp-block-heading\"><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Jak_powstaja_kwazary\"><\/span>Jak powstaj\u0105 kwazary?<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n\n\n\n<p><strong>Praktycznie ka\u017cdy zidentyfikowany kwazar znajduje si\u0119 w centrum galaktyk.<\/strong> Ma to zwi\u0105zek z tym \u017ce nieod\u0142\u0105cznym elementem obiektu klasyfikowanego jako kwazar jest czarna dziura. <strong>Nie oznacza to jednak, \u017ce ka\u017cda czarna dziura mo\u017ce nim by\u0107.<\/strong> Jedynie najwi\u0119ksze obiekty (zwane supermasywnymi czarnymi dziurami, w skr\u00f3cie <strong>SMBH<\/strong>) w okre\u015blonych okoliczno\u015bciach mog\u0105 zosta\u0107 kwazarami.<\/p>\n\n\n\n<p>Badacze donosz\u0105, \u017ce swobodne SMBH, cho\u0107 s\u0105 ekstremalnie rzadkie, to wyst\u0119puj\u0105 w przestrzeni kosmicznej. Niemniej jednak najcz\u0119\u015bciej pozostaj\u0105 \u201eu\u015bpione\u201d przez brak materii w ich otoczeniu, kt\u00f3r\u0105 mog\u0142yby poch\u0142on\u0105\u0107. W przeciwie\u0144stwie do nich supermasywne czarne dziury w centrach galaktyk mog\u0105 posiada\u0107 dostateczn\u0105 ilo\u015b\u0107 materii do poch\u0142oni\u0119cia. Co si\u0119 wtedy dzieje?<\/p>\n\n\n\n<p>Czarna dziura si\u0142\u0105 swojego pot\u0119\u017cnego przyci\u0105gania zaczyna \u201ewysysa\u0107\u201d okoliczn\u0105 materi\u0119. Dzieje si\u0119 to jednak w okre\u015blony spos\u00f3b, gdy\u017c nawet <strong>najwi\u0119ksza czarna dziura nie jest w stanie ch\u0142on\u0105\u0107 materii szybko. <\/strong>Naukowcy nie potrafi\u0105 tego fenomenu wyt\u0142umaczy\u0107, jednak ma to ogromne znaczenie. Ca\u0142a niewch\u0142oni\u0119ta materia zaczyna <strong>wirowa\u0107 dooko\u0142a horyzontu zdarze\u0144<\/strong> tego obiektu (strefy, spoza kt\u00f3rej \u017cadna informacja nie mo\u017ce wr\u00f3ci\u0107). Tworzy si\u0119 tzw. <strong>dysk akrecyjny,<\/strong> kt\u00f3ry sk\u0142ada si\u0119 z materii uwi\u0119zionej w pu\u0142apce grawitacyjnej i \u201eoczekuj\u0105cej\u201d na poch\u0142oni\u0119cie.<\/p>\n\n\n\n<p>Materia znajduj\u0105ca si\u0119 w dysku akrecyjnym jest poddawana ekstremalnym warunkom. Sk\u0142ada si\u0119 na to <strong>ogromna si\u0142a tarcia i nap\u00f3r grawitacyjny czarnej dziury.<\/strong> Czynniki te sprawiaj\u0105, \u017ce materia zostaje <strong>podgrzana do ogromnych temperatur i zaczyna \u015bwieci\u0107. <\/strong>Oznacza to, \u017ce otoczenie czarnej dziury zaczyna \u015bwieci\u0107 tak mocno, \u017ce jego obserwacja z ogromnych odleg\u0142o\u015bci staje si\u0119 mo\u017cliwa. Specyfika ta sprawia\u0142a, \u017ce pierwsze kwazary by\u0142y mylone z gwiazdami \u2013 kwazary s\u0105 jednak rodzajem aktywnej galaktyki.<\/p>\n\n\n\n<figure class=\"wp-block-image size-large\"><img decoding=\"async\" width=\"1024\" height=\"578\" data-src=\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2023\/05\/QSO-J0313\u20131806-1024x578.jpg\" alt=\"Kwazar J0313-1806\" class=\"wp-image-36904 lazyload\" data-srcset=\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2023\/05\/QSO-J0313\u20131806-1024x578.jpg 1024w, https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2023\/05\/QSO-J0313\u20131806-300x169.jpg 300w, https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2023\/05\/QSO-J0313\u20131806-768x433.jpg 768w, https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2023\/05\/QSO-J0313\u20131806-24x14.jpg 24w, https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2023\/05\/QSO-J0313\u20131806-36x20.jpg 36w, https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2023\/05\/QSO-J0313\u20131806-48x27.jpg 48w, https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2023\/05\/QSO-J0313\u20131806.jpg 1200w\" data-sizes=\"(max-width: 1024px) 100vw, 1024px\" src=\"data:image\/gif;base64,R0lGODlhAQABAAAAACH5BAEKAAEALAAAAAABAAEAAAICTAEAOw==\" style=\"--smush-placeholder-width: 1024px; --smush-placeholder-aspect-ratio: 1024\/578;\" \/><figcaption class=\"wp-element-caption\">Kwazar QSO J0313\u20131806 jest jednym z najodleglejszych obiekt\u00f3w tego rodzaju, kt\u00f3re uda\u0142o si\u0119 wykry\u0107. Jest on tysi\u0105ckrotnie ja\u015bniejszy od naszej Drogi Mlecznej. Grafika przedstawia SMBH w centrum aktywnej galaktyki, dysk akrecyjny dooko\u0142a niej, macierzyst\u0105 galaktyk\u0119 oraz emisj\u0119 energetycznego wiatru, kt\u00f3ry osi\u0105ga 20% pr\u0119dko\u015bci \u015bwiat\u0142a | \u0179r\u00f3d\u0142o: nasa.gov<\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n<p><strong>Czy nasza galaktyka mog\u0142aby mie\u0107 kwazar w swoim centrum?<\/strong> <a href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/technologia\/centrum-drogi-mlecznej-co-sie-tam-znajduje\/\">Centrum Drogi Mlecznej<\/a> posiada <strong>Sagittariusa A*<\/strong> \u2013 ogromn\u0105 czarn\u0105 dziur\u0119 o masie <strong>4 milion\u00f3w mas S\u0142o\u0144ca. <\/strong>Problemem jest jednak dost\u0119pno\u015b\u0107 materii. Obiekt ten znany pod skr\u00f3tem <strong>Sgr A* <\/strong>m\u00f3g\u0142 by\u0107 kiedy\u015b kwazarem, obecnie jednak poch\u0142on\u0105\u0142 zdecydowan\u0105 wi\u0119kszo\u015b\u0107 materii. Stan ten sprawia, \u017ce <strong>pozostaje w u\u015bpieniu,<\/strong> co czyni \u201enasz\u0105\u201d SMBH nieaktywn\u0105.<\/p>\n\n\n\n<p>Wystarczaj\u0105ca ilo\u015b\u0107 materii, aby zainicjowa\u0107 formowanie kwazara, znajduje si\u0119 w <strong>m\u0142odych galaktykach i tych, kt\u00f3re uleg\u0142y kolizji.<\/strong> Wyt\u0142umaczeniem tego faktu jest to, \u017ce znane obecnie kwazary znajduj\u0105 si\u0119 w znacznej odleg\u0142o\u015bci od naszej planety. \u015awiat\u0142o potrzebowa\u0142o miliard\u00f3w lat, by do nas dotrze\u0107 \u2013 oznacza to, \u017ce ogl\u0105damy je takimi, jakimi wygl\u0105da\u0142y miliardy lat temu. Obecnie wiele z nich najprawdopodobniej przypomina Sagittariusa A*, jednak \u015bwiat\u0142o z ich obecnym obrazem jeszcze do nas nie dotar\u0142o.<\/p>\n\n\n\n<p>Wszystkie galaktyki w s\u0105siedztwie Drogi Mlecznej s\u0105<strong> zbyt stare, by sformowa\u0107 kwazar<\/strong> (ca\u0142a materia zosta\u0142a ju\u017c wyssana). Wspominali\u015bmy, \u017ce Droga Mleczna we wczesnym stadium istnienia (oko\u0142o 13 miliard\u00f3w lat temu), najprawdopodobniej mia\u0142a w swoim centrum kwazara. Ten fenomen mo\u017ce jednak nast\u0105pi\u0107 ponownie \u2013 <strong>za oko\u0142o 4 miliardy lat. <\/strong>Drog\u0119 Mleczn\u0105 czeka wtedy <strong>kolizja z galaktyk\u0105 Andromedy.<\/strong> Doprowadzi to do znacznego zag\u0119szczenia materii w centrum galaktyki, gdzie znajduje si\u0119 u\u015bpiony Sgr A*. Je\u017celi b\u0119dzie jej dostatecznie du\u017co,<strong> czarna dziura mo\u017ce zosta\u0107 \u201euruchomiona\u201d ponownie, tworz\u0105c kwazar.<\/strong><\/p>\n\n\n\n<figure class=\"wp-block-image size-large\"><img decoding=\"async\" data-src=\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/07\/dwa-kwazary-1024x683.png\" alt=\"Kwazar \u0142\u0105czy si\u0119 z innym kwazarem\" class=\"wp-image-7772 lazyload\" src=\"data:image\/gif;base64,R0lGODlhAQABAAAAACH5BAEKAAEALAAAAAABAAEAAAICTAEAOw==\" style=\"--smush-placeholder-width: 1024px; --smush-placeholder-aspect-ratio: 1024\/683;\" \/><figcaption class=\"wp-element-caption\">Ilustracja przedstawiaj\u0105ca \u0142\u0105czenie si\u0119 dw\u00f3ch kwazar\u00f3w \/ \u0179r\u00f3d\u0142o: wikipedia.org<\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n<h2 class=\"wp-block-heading\" id=\"h-czym-kwazar-wyroznia-sie-na-tle-innych-obiektow-w-kosmosie\"><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Czym_kwazar_wyroznia_sie_na_tle_innych_obiektow_w_kosmosie\"><\/span>Czym kwazar wyr\u00f3\u017cnia si\u0119 na tle innych obiekt\u00f3w w kosmosie?<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n\n\n\n<p>Jedn\u0105 z cech wyr\u00f3\u017cniaj\u0105cych kwazary jest ich <strong>silna aktywno\u015b\u0107 radiowa<\/strong>. To w\u0142a\u015bnie emitowany przez nie punktowy sygna\u0142 radiowy by\u0142 przyczyn\u0105 uwa\u017cania kwazar\u00f3w za gwiazdy. P\u00f3\u017aniejsze badania dowiod\u0142y, \u017ce \u017ar\u00f3d\u0142em tego punktowego sygna\u0142u s\u0105 <strong>rozp\u0119dzone, niemal do pr\u0119dko\u015bci \u015bwiat\u0142a, cz\u0105stki materii<\/strong>.<\/p>\n\n\n\n<p>Kwazary wyr\u00f3\u017cnia te\u017c <strong>jasno\u015b\u0107 przewy\u017cszaj\u0105ca inne cia\u0142a niebieskie<\/strong>. Rozgrzana materia wiruj\u0105ca wok\u00f3\u0142 dysku akrecyjnego przy\u0107miewa blask w\u0142asnej galaktyki. Najwi\u0119ksze kwazary mog\u0105 \u015bwieci\u0107 nawet miliony razy ja\u015bniej od S\u0142o\u0144ca. <strong>Ekstremalne s\u0105 r\u00f3wnie\u017c temperatury<\/strong>. Dysk akrecyjny jest rozgrzany do nawet 100 000 \u2103. To warto\u015b\u0107 znacznie wy\u017csza ni\u017c temperatura wi\u0119kszo\u015bci gwiazd. Dla por\u00f3wnania<strong> powierzchnia S\u0142o\u0144ca to 5500 \u2103<\/strong>. Nawet otaczaj\u0105ce wiele kwazar\u00f3w (by\u0107 mo\u017ce wszystkie) ob\u0142oki gazowe, zwane halo, bywaj\u0105 du\u017co gor\u0119tsze od niekt\u00f3rych gwiazd. Ich temperatura wynosi oko\u0142o 10 000 \u2103.<\/p>\n\n\n\n<p><strong><em>Sprawd\u017a te\u017c: <a href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/pulsary-czyli-gwiazdy-neutronowe-czym-sa-co-dalo-ludziom-obserwowanie-pulsarow\/\">Pulsary, czyli gwiazdy neutronowe \u2013 czym s\u0105? Co da\u0142o ludziom obserwowanie pulsar\u00f3w?<\/a><\/em><\/strong><\/p>\n\n\n\n<h2 class=\"wp-block-heading\" id=\"h-najjasniejsze-kwazary-znane-czlowiekowi\"><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Najjasniejsze_kwazary_znane_czlowiekowi\"><\/span>Najja\u015bniejsze kwazary znane cz\u0142owiekowi<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n\n\n\n<p>Kwazary to <strong>najja\u015bniejsze obiekty kosmiczne znane cz\u0142owiekowi<\/strong>. Najwi\u0119ksze z nich osi\u0105gaj\u0105 jasno\u015b\u0107 przewy\u017cszaj\u0105c\u0105 S\u0142o\u0144ce o zawrotne warto\u015bci. Jakie s\u0105 najwi\u0119ksze kwazary? Lider peletonu co jaki\u015b czas si\u0119 zmienia. W 2015 roku rekordowy wynik nale\u017ca\u0142 do SDSS J010013.02+280225.8. <strong>Kwazar ten \u015bwieci\u0142 429 bln (429 000 000 000 000) razy mocniej od S\u0142o\u0144ca<\/strong>. Znajduje si\u0119 w odleg\u0142o\u015bci 13,8 mld lat \u015bwietlnych od Ziemi. Powsta\u0142 w erze rejonizacji, czyli epoce powstawania pierwszych galaktyk i gwiazd. Mia\u0142o to miejsce 875 mln lat po Wielkim Wybuchu, w skali kosmicznej<strong> kr\u00f3tko po powstaniu Wszech\u015bwiata.<\/strong><\/p>\n\n\n\n<p>Obecnie pierwsze miejsce zajmuje kwazar J043947.08+163415.7. Jego <strong>jasno\u015b\u0107 wynosi tyle, co 600 bln S\u0142o\u0144c<\/strong>. Oddalony jest o 12,8 mld lat \u015bwietlnych. On tak\u017ce powsta\u0142 w erze rejonizacji.<\/p>\n\n\n\n<h2 class=\"wp-block-heading\" id=\"h-najblizszy-naszej-planecie-kwazar\"><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Najblizszy_naszej_planecie_kwazar\"><\/span>Najbli\u017cszy naszej planecie kwazar<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n\n\n\n<p>Opr\u00f3cz kwazar\u00f3w znajduj\u0105cych si\u0119 na drugim ko\u0144cu Wszech\u015bwiata s\u0105 r\u00f3wnie\u017c obiekty b\u0119d\u0105ce bli\u017cej Ziemi. Niemniej, nawet bliskie kwazary s\u0105 od nas oddalone o miliony lat \u015bwietlnych. <strong>Najbli\u017cej Ziemi jest kwazar UGC 8058<\/strong> (znany te\u017c jako Mrk 231 lub Markarian 231). Jego odleg\u0142o\u015b\u0107 od naszej planety wynosi <strong>600 mln lat \u015bwietlnych<\/strong>. Po\u0142o\u017cony jest w konstelacji Wielkiej Nied\u017awiedzicy.<\/p>\n\n\n\n<figure class=\"wp-block-image size-large\"><img decoding=\"async\" data-src=\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/07\/3C-273-1024x683.png\" alt=\"Kwazar 3C 273\" class=\"wp-image-7773 lazyload\" src=\"data:image\/gif;base64,R0lGODlhAQABAAAAACH5BAEKAAEALAAAAAABAAEAAAICTAEAOw==\" style=\"--smush-placeholder-width: 1024px; --smush-placeholder-aspect-ratio: 1024\/683;\" \/><figcaption class=\"wp-element-caption\">3C 273 to pierwszy obiekt, kt\u00f3ry zosta\u0142 zidentyfikowany jako kwazar \/ \u0179r\u00f3d\u0142o: wikipedia.org<\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n<p>Kwazar ten ma wyj\u0105tkow\u0105 cech\u0119. Zazwyczaj dysk akrecyjny wok\u00f3\u0142 czarnej dziury <strong>widoczny jest w promieniowaniu ultrafioletowym<\/strong>. U Markarian 231 w\u0119druje on gwa\u0142townie w kierunku j\u0105dra galaktyki. Oznacza to, \u017ce czarn\u0105 dziur\u0119 otacza pusta przestrze\u0144. Dzieje si\u0119 tak dlatego, \u017ce <strong>po wewn\u0119trznej kraw\u0119dzi dysku kr\u0105\u017cy druga czarna dziura, kt\u00f3ra pierwotnie by\u0142a cz\u0119\u015bci\u0105 innej galaktyki, wch\u0142oni\u0119tej przez UGC 8058<\/strong>. Pierwsza z nich ma mas\u0119 150 mln mas S\u0142o\u0144ca, druga to za\u015b 4 mln mas S\u0142o\u0144ca. Okr\u0105\u017caj\u0105 si\u0119 one wzajemnie w cyklu 1,2 roku ziemskiego.<\/p>\n\n\n\n<h2 class=\"wp-block-heading\" id=\"h-blazary-i-kwazary-roznice\"><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Blazary_i_kwazary_%E2%80%94_roznice\"><\/span>Blazary i kwazary \u2014 r\u00f3\u017cnice<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n\n\n\n<p>Bogaty zbi\u00f3r aktywnych j\u0105der galaktyk obejmuje r\u00f3wnie\u017c blazary. Mianem tym okre\u015bla si\u0119 <strong>kwazary o ekstremalnych w\u0142a\u015bciwo\u015bciach<\/strong>. Blazar charakteryzuje si\u0119 szybk\u0105 zmienno\u015bci\u0105 promieniowania radiowego na wszystkich cz\u0119stotliwo\u015bciach i skalach czasowych. Promieniowanie \u015bwietlne we wszystkich zakresach jest, w zale\u017cno\u015bci od blazaru, albo silnie spolaryzowane, albo znajduje si\u0119 w stanie niemal ca\u0142kowitego zaniku.<\/p>\n\n\n\n<p>Cho\u0107 przyczyna tego zjawiska nie zosta\u0142a jeszcze wyja\u015bniona, to astronomowie przypuszczaj\u0105, \u017ce problemem mo\u017ce by\u0107 obserwowanie go w pobli\u017cu osi relatywistycznego d\u017cetu (strumienia). <strong>Taki strumie\u0144 zdaje si\u0119 pozornie zmienia\u0107 jasno\u015b\u0107 wi\u0105zki \u015bwiat\u0142a<\/strong>, gdy tak naprawd\u0119 emisja promieni jest wzmacniana przez efekt Dopplera. Oznacza to, \u017ce fale emitowane przez \u017ar\u00f3d\u0142o maj\u0105 zupe\u0142nie inn\u0105 cz\u0119stotliwo\u015b\u0107, ni\u017c ta<strong> z jak\u0105 obserwator widzi strumie\u0144<\/strong>.<\/p>\n\n\n\n<p><strong><em>Sprawd\u017a te\u017c: <a href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/zycie-na-ksiezycu-saturna-enceladus-zaskakuje-badaczy-informacje-o-szostym-najwiekszym-satelicie-saturna\/\">\u017bycie na ksi\u0119\u017cycu Saturna? Enceladus zaskakuje badaczy. Informacje o sz\u00f3stym najwi\u0119kszym satelicie Saturna<\/a><\/em><\/strong><\/p>\n\n\n\n<p>Termin blazar pochodzi od nazwy nadanej przez niemieckiego astronoma Cuno Hoffmeistera jednemu z cia\u0142 niebieskich. <strong>W 1929 roku opublikowa\u0142 on katalog 354 gwiazd zmiennych<\/strong>, czyli takich, kt\u00f3re zmieniaj\u0105 jasno\u015b\u0107 w kr\u00f3tkich odst\u0119pach czasu. Jedna z nich, znajduj\u0105ca si\u0119 w gwiazdozbiorze Jaszczurki zosta\u0142a nazwa <strong>BL Lacertae<\/strong>, w skr\u00f3cie BL Lac. Jak wiemy, badania nad tego typu obiektami w latach 60. i 70. wykaza\u0142y, \u017ce nie s\u0105 to gwiazdy a kwazary. Z po\u0142\u0105czenia nazw BL Lac i quasar powsta\u0142a nazwa blazar. <strong>Najbli\u017cszy z nich znajduje si\u0119 2,5 mld lat \u015bwietlnych od Ziemi<\/strong>.<\/p>\n\n\n\n<p>Wszech\u015bwiat to miejsce pe\u0142ne niezwyk\u0142ych zjawisk i obiekt\u00f3w, kt\u00f3rych natur\u0119 dopiero zaczynamy pojmowa\u0107. Znalezienie ka\u017cdej kolejnej przeszkody prowadzi do pyta\u0144, <strong>czy w kosmosie istnieje co\u015b jeszcze wi\u0119kszego, ja\u015bniejszego lub ci\u0119\u017cszego<\/strong>. Gdzie le\u017cy granica? A mo\u017ce powinni\u015bmy zapyta\u0107 \u2014 czy istnieje jakakolwiek granica?<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>Kwazar to jeden z najbardziej niezwyk\u0142ych rodzaj\u00f3w obiekt\u00f3w w kosmosie. Cho\u0107 na pierwszy rzut oka, kwazar mo\u017ce si\u0119 wydawa\u0107 gwiazd\u0105 o wielkiej jasno\u015bci, to jednak b\u0142\u0119dne za\u0142o\u017cenie. Czym zatem jest i co r\u00f3\u017cni go od gwiazd? Czarna dziura najcz\u0119\u015bciej nie kojarzy nam si\u0119 z jasnymi obiektami. Paradoksalnie jednak, te kosmiczne \u201eodkurzacze&#8221; mog\u0105 tworzy\u0107 najja\u015bniejsze obiekty [&hellip;]<\/p>\n","protected":false},"author":6,"featured_media":7769,"comment_status":"open","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_acf_changed":false,"footnotes":""},"categories":[3],"tags":[71,31],"class_list":["post-7768","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-poradniki","tag-kosmos","tag-nauka"],"acf":[],"yoast_head":"<!-- This site is optimized with the Yoast SEO Premium plugin v22.9 (Yoast SEO v24.2) - https:\/\/yoast.com\/wordpress\/plugins\/seo\/ -->\n<title>Czym jest kwazar? Podstawowe informacje, cechy, najodleglejsze kwazary &#8211; Scroll<\/title>\n\n\n<link rel=\"canonical\" href=\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/\" \/>\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\t\n\t\n\t\n\n\n\n\n\n\t\n\t\n\t\n<script type=\"application\/ld+json\" class=\"yoast-schema-graph\">{\"@context\":\"https:\/\/schema.org\",\"@graph\":[{\"@type\":\"Article\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/#article\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/\"},\"author\":{\"name\":\"B\u0142a\u017cej Charzy\u0144ski\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/person\/9821d4c65281eeef6293b888ec7e49fe\"},\"headline\":\"Czym jest kwazar? Podstawowe informacje, cechy, najodleglejsze kwazary\",\"datePublished\":\"2023-06-01T10:07:29+00:00\",\"dateModified\":\"2023-06-01T11:18:30+00:00\",\"mainEntityOfPage\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/\"},\"wordCount\":1989,\"commentCount\":0,\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/#primaryimage\"},\"thumbnailUrl\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/07\/kwazar-obraz-glowny.png\",\"keywords\":[\"Kosmos\",\"Nauka\"],\"articleSection\":[\"Poradniki\"],\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"CommentAction\",\"name\":\"Comment\",\"target\":[\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/#respond\"]}],\"copyrightYear\":\"2023\",\"copyrightHolder\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization\"}},{\"@type\":\"WebPage\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/\",\"url\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/\",\"name\":\"Czym jest kwazar? Podstawowe informacje, cechy, najodleglejsze kwazary &#8211; Scroll\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#website\"},\"primaryImageOfPage\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/#primaryimage\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/#primaryimage\"},\"thumbnailUrl\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/07\/kwazar-obraz-glowny.png\",\"datePublished\":\"2023-06-01T10:07:29+00:00\",\"dateModified\":\"2023-06-01T11:18:30+00:00\",\"description\":\"Kwazar to bardzo interesuj\u0105cy rodzaj obiekt\u00f3w astronomicznych. Swoj\u0105 jasno\u015bci\u0105 potrafi\u0105 przy\u0107miewa\u0107 ca\u0142\u0105 galaktyk\u0119 \u2013 nie s\u0105 jednak gwiazdami.\",\"breadcrumb\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/#breadcrumb\"},\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"ReadAction\",\"target\":[\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/\"]}]},{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/#primaryimage\",\"url\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/07\/kwazar-obraz-glowny.png\",\"contentUrl\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/07\/kwazar-obraz-glowny.png\",\"width\":1200,\"height\":800,\"caption\":\"kwazar obraz glowny\"},{\"@type\":\"BreadcrumbList\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/#breadcrumb\",\"itemListElement\":[{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":1,\"name\":\"Strona g\u0142\u00f3wna\",\"item\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":2,\"name\":\"Czym jest kwazar? Podstawowe informacje, cechy, najodleglejsze kwazary\"}]},{\"@type\":\"WebSite\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#website\",\"url\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/\",\"name\":\"Scroll\",\"description\":\"Blog Scroll Morele\",\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization\"},\"potentialAction\":[{\"@type\":\"SearchAction\",\"target\":{\"@type\":\"EntryPoint\",\"urlTemplate\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/?s={search_term_string}\"},\"query-input\":{\"@type\":\"PropertyValueSpecification\",\"valueRequired\":true,\"valueName\":\"search_term_string\"}}],\"inLanguage\":\"pl-PL\"},{\"@type\":\"Organization\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization\",\"name\":\"Morele Sp. z o.o.\",\"url\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/\",\"logo\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/logo\/image\/\",\"url\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/05\/1200x627.png\",\"contentUrl\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/05\/1200x627.png\",\"width\":1200,\"height\":627,\"caption\":\"Morele Sp. z o.o.\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/logo\/image\/\"},\"sameAs\":[\"https:\/\/www.facebook.com\/morele.net\",\"https:\/\/x.com\/morele_net\",\"https:\/\/www.youtube.com\/user\/MoreleTV\"]},{\"@type\":\"Person\",\"@id\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/person\/9821d4c65281eeef6293b888ec7e49fe\",\"name\":\"B\u0142a\u017cej Charzy\u0144ski\",\"description\":\"Kosmos, \u015bwiat komputer\u00f3w, gry PC, p\u0142ywanie - kolejno\u015b\u0107 przypadkowa, ceni\u0119 sobie to wszystko.\",\"url\":\"https:\/\/scroll.morele.net\/redaktor\/blazej-charzynski\/\"}]}<\/script>\n<!-- \/ Yoast SEO Premium plugin. -->","yoast_head_json":{"title":"Czym jest kwazar? Podstawowe informacje, cechy, najodleglejsze kwazary &#8211; Scroll","description":"Kwazar to bardzo interesuj\u0105cy rodzaj obiekt\u00f3w astronomicznych. Swoj\u0105 jasno\u015bci\u0105 potrafi\u0105 przy\u0107miewa\u0107 ca\u0142\u0105 galaktyk\u0119 \u2013 nie s\u0105 jednak gwiazdami.","robots":{"index":"index","follow":"follow","max-snippet":"max-snippet:-1","max-image-preview":"max-image-preview:large","max-video-preview":"max-video-preview:-1"},"canonical":"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/","og_locale":"pl_PL","og_type":"article","og_title":"Czym jest kwazar? Podstawowe informacje, cechy, najodleglejsze kwazary","og_description":"Kwazar to jeden z najbardziej niezwyk\u0142ych rodzaj\u00f3w obiekt\u00f3w w kosmosie. Cho\u0107 na pierwszy rzut oka, kwazar mo\u017ce si\u0119 wydawa\u0107 gwiazd\u0105 o wielkiej jasno\u015bci, to","og_url":"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/","og_site_name":"Scroll","article_publisher":"https:\/\/www.facebook.com\/morele.net","article_published_time":"2023-06-01T10:07:29+00:00","article_modified_time":"2023-06-01T11:18:30+00:00","og_image":[{"width":1200,"height":800,"url":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/07\/kwazar-obraz-glowny.png","type":"image\/png"}],"author":"B\u0142a\u017cej Charzy\u0144ski","twitter_card":"summary_large_image","twitter_creator":"@morele_net","twitter_site":"@morele_net","twitter_misc":{"Napisane przez":"B\u0142a\u017cej Charzy\u0144ski","Szacowany czas czytania":"11 minut"},"schema":{"@context":"https:\/\/schema.org","@graph":[{"@type":"Article","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/#article","isPartOf":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/"},"author":{"name":"B\u0142a\u017cej Charzy\u0144ski","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/person\/9821d4c65281eeef6293b888ec7e49fe"},"headline":"Czym jest kwazar? Podstawowe informacje, cechy, najodleglejsze kwazary","datePublished":"2023-06-01T10:07:29+00:00","dateModified":"2023-06-01T11:18:30+00:00","mainEntityOfPage":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/"},"wordCount":1989,"commentCount":0,"publisher":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization"},"image":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/#primaryimage"},"thumbnailUrl":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/07\/kwazar-obraz-glowny.png","keywords":["Kosmos","Nauka"],"articleSection":["Poradniki"],"inLanguage":"pl-PL","potentialAction":[{"@type":"CommentAction","name":"Comment","target":["https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/#respond"]}],"copyrightYear":"2023","copyrightHolder":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization"}},{"@type":"WebPage","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/","url":"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/","name":"Czym jest kwazar? Podstawowe informacje, cechy, najodleglejsze kwazary &#8211; Scroll","isPartOf":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#website"},"primaryImageOfPage":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/#primaryimage"},"image":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/#primaryimage"},"thumbnailUrl":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/07\/kwazar-obraz-glowny.png","datePublished":"2023-06-01T10:07:29+00:00","dateModified":"2023-06-01T11:18:30+00:00","description":"Kwazar to bardzo interesuj\u0105cy rodzaj obiekt\u00f3w astronomicznych. Swoj\u0105 jasno\u015bci\u0105 potrafi\u0105 przy\u0107miewa\u0107 ca\u0142\u0105 galaktyk\u0119 \u2013 nie s\u0105 jednak gwiazdami.","breadcrumb":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/#breadcrumb"},"inLanguage":"pl-PL","potentialAction":[{"@type":"ReadAction","target":["https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/"]}]},{"@type":"ImageObject","inLanguage":"pl-PL","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/#primaryimage","url":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/07\/kwazar-obraz-glowny.png","contentUrl":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/07\/kwazar-obraz-glowny.png","width":1200,"height":800,"caption":"kwazar obraz glowny"},{"@type":"BreadcrumbList","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/poradniki\/czym-jest-kwazar-podstawowe-informacje-cechy-najodleglejsze-kwazary\/#breadcrumb","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"name":"Strona g\u0142\u00f3wna","item":"https:\/\/scroll.morele.net\/"},{"@type":"ListItem","position":2,"name":"Czym jest kwazar? Podstawowe informacje, cechy, najodleglejsze kwazary"}]},{"@type":"WebSite","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#website","url":"https:\/\/scroll.morele.net\/","name":"Scroll","description":"Blog Scroll Morele","publisher":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization"},"potentialAction":[{"@type":"SearchAction","target":{"@type":"EntryPoint","urlTemplate":"https:\/\/scroll.morele.net\/?s={search_term_string}"},"query-input":{"@type":"PropertyValueSpecification","valueRequired":true,"valueName":"search_term_string"}}],"inLanguage":"pl-PL"},{"@type":"Organization","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#organization","name":"Morele Sp. z o.o.","url":"https:\/\/scroll.morele.net\/","logo":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"pl-PL","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/logo\/image\/","url":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/05\/1200x627.png","contentUrl":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-content\/uploads\/2021\/05\/1200x627.png","width":1200,"height":627,"caption":"Morele Sp. z o.o."},"image":{"@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/logo\/image\/"},"sameAs":["https:\/\/www.facebook.com\/morele.net","https:\/\/x.com\/morele_net","https:\/\/www.youtube.com\/user\/MoreleTV"]},{"@type":"Person","@id":"https:\/\/scroll.morele.net\/#\/schema\/person\/9821d4c65281eeef6293b888ec7e49fe","name":"B\u0142a\u017cej Charzy\u0144ski","description":"Kosmos, \u015bwiat komputer\u00f3w, gry PC, p\u0142ywanie - kolejno\u015b\u0107 przypadkowa, ceni\u0119 sobie to wszystko.","url":"https:\/\/scroll.morele.net\/redaktor\/blazej-charzynski\/"}]}},"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/7768","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/users\/6"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=7768"}],"version-history":[{"count":11,"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/7768\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":36947,"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/7768\/revisions\/36947"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/media\/7769"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=7768"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=7768"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/scroll.morele.net\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=7768"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}