Chi\u0144ska misja na Marsa z sukcesami. Chi\u0144ski \u0142azik wyl\u0105dowa\u0142 na Marsie<\/a><\/strong><\/em><\/p>\n\n\n\nPoj\u0119cie sol wprowadzono oficjalnie dopiero po wielu latach u\u017cywania go w praktyce. Proces ten zosta\u0142 zapocz\u0105tkowany przez misj\u0119 Viking Lander w 1976 roku. Jako sol O <\/strong>zosta\u0142a uznana ta marsja\u0144ska doba, podczas kt\u00f3rej na planecie wyl\u0105dowa\u0142 statek kosmiczny w ramach misji Mars Science Laboratory. Na Ziemi by\u0142 wtedy 5 sierpnia 2012 roku.<\/p>\n\n\n\nMo\u017cna wi\u0119c przyj\u0105\u0107 w uproszczeniu, \u017ce okres obrotu trwa 1d 0 h 37 m i spo\u015br\u00f3d wszystkich planet nale\u017c\u0105cych do Uk\u0142adu S\u0142onecznego, jest najbardziej zbli\u017cona do czasu ziemskiego.<\/p>\n\n\n\n
<\/span>Pory roku na Marsie<\/span><\/h2>\n\n\n\nNie potwierdzono jeszcze sposobu okre\u015blania marsja\u0144skiego czasu, jednak z propozycj\u0105 kalendarza wyszed\u0142 R. Clancy. Zajmowa\u0142 si\u0119 on obserwacj\u0105 marsja\u0144skiej pogody (szala\u0142a wtedy pot\u0119\u017cna burza py\u0142owa) i wyszed\u0142 z propozycj\u0105, by okre\u015bli\u0107 „rok zero”, od kt\u00f3rego rozpocz\u0119to by odmierzanie czasu. Wed\u0142ug ziemskiego kalendarza Ls=0\u00b0 przypad\u0142 na 11 kwietnia 1955 roku – <\/strong>dzie\u0144 wiosennej r\u00f3wnonocy na p\u00f3\u0142nocnej p\u00f3\u0142kuli Marsa.<\/p>\n\n\n\nNaukowcy podzielili rok na cztery pory roku oraz wprowadzili poj\u0119cie d\u0142ugo\u015bci s\u0142onecznej (Ls). Wiosenna r\u00f3wnonoc jest w punkcie Ls=0\u00b0, letnie przesilenie (na p\u00f3\u0142kuli p\u00f3\u0142nocnej) Ls=90\u00b0, jesienna r\u00f3wnonoc Ls=180\u00b0 i zimowe przesilenie (na p\u00f3\u0142kuli p\u00f3\u0142nocnej) Ls=270\u00b0.<\/p>\n\n\n\n <\/figure>\n\n\n\nMars porusza si\u0119 wok\u00f3\u0142 S\u0142o\u0144ca w inny spos\u00f3b ni\u017c Ziemia. Jest to spowodowane bardziej eliptycznym kszta\u0142tem orbity, dlatego podczas swojej w\u0119dr\u00f3wki planeta w pewnych momentach zwalnia, a w innych przyspiesza. Dlatego te\u017c poszczeg\u00f3lne pory roku na Czerwonej Planecie maj\u0105 r\u00f3\u017cn\u0105 d\u0142ugo\u015b\u0107.<\/p>\n\n\n\n
W po\u0142o\u017ceniu Ls=70\u00b0 tu\u017c przed letnim przesileniem na p\u00f3\u0142kuli p\u00f3\u0142nocnej Mars znajduje si\u0119 najdalej od S\u0142o\u0144ca, dlatego te\u017c porusza si\u0119 wtedy najwolniej. Moment ten nazywany jest Afelion i jest to umownie 3. miesi\u0105c. Z kolei Peryhelion, czyli 9. miesi\u0105c, przypada wtedy, gdy planeta jest najbli\u017cej gwiazdy, a jej pr\u0119dko\u015b\u0107 jest najwi\u0119ksza. To punkt Ls=250\u00b0. Na Marsie wyst\u0119puj\u0105 tak\u017ce okresy burz py\u0142owych. Maj\u0105 one miejsce w 8 i 11 miesi\u0105cu.<\/p>\n\n\n\n
<\/span>Obieg Marsa wok\u00f3\u0142 S\u0142o\u0144ca<\/span><\/h2>\n\n\n\nMars opr\u00f3cz obracania si\u0119 wok\u00f3\u0142 w\u0142asnej osi, r\u00f3wnie\u017c kr\u0105\u017cy wok\u00f3\u0142 S\u0142o\u0144ca. Jeden taki pe\u0142ny obr\u00f3t nazywany jest rokiem. Rok marsja\u0144ski wynosi 668 soli, to znaczy, \u017ce jest r\u00f3wny 687 dniom ziemskim, co odpowiada 1,8809 roku ziemskiego (1 rok, 320 dni i 18,2 godziny)<\/strong>.<\/p>\n\n\n\nJeden rok marsja\u0144ski to w przybli\u017ceniu dwa lata ziemskie. Cho\u0107 na naszej planecie od sol 0, czyli 11 kwietnia 1955 roku, min\u0119\u0142o ju\u017c ponad 66 lat, to na Marsie 7 lutego 2021 roku rozpocz\u0105\u0142 si\u0119 dopiero 36 rok.<\/p>\n\n\n\n
Dla por\u00f3wnania: tak kszta\u0142tuje si\u0119 obieg innych planet wok\u00f3\u0142 S\u0142o\u0144ca, gdyby\u015bmy przyj\u0119li za jednostk\u0119 rok zwrotnikowy = 365 d 5 h 48′ 46” – Merkury 0,24085, Wenus 0,61521, Ziemia 1,00004, Mars 1,88089, Jowisz 11,8622, Saturn 29,4577, Uran 84,0153, Neptun 164,788.<\/p>\n\n\n\n
B\u0105d\u017a przy przyj\u0119ciu dnia ziemskiego:<\/p>\n\n\n\n
Merkury – 88 dni (0,24 roku ziemskiego)<\/li> Wenus – 225 dni (0,62 roku ziemskiego)<\/li> Ziemia – 365 dni (1 rok ziemski)<\/li> Mars – 687 dni (1,88 roku ziemskiego)<\/li> Jowisz – 4333 dni (11,87 lat ziemskich)<\/li> Saturn – 10759 dni (29,48 lat ziemskich)<\/li> Uran – 30687 dni (84,07 lat ziemskich)<\/li> Neptun – 60190 dni (164,90 lat ziemskich)<\/li><\/ul>\n\n\n\nCo ciekawe, w 2014 roku po raz pierwszy zmierzono d\u0142ugo\u015b\u0107 dnia na planecie spoza Uk\u0142adu S\u0142onecznego. By\u0142a to Beta Pictoris b znajduj\u0105ca si\u0119 w konstelacji Malarza oddalonej o 63 lata \u015bwietlne od Ziemi. Okaza\u0142o si\u0119, \u017ce wiruje ona na tyle szybko, \u017ce doba trwa zaledwie 8 godzin. \u017badna planeta z naszego uk\u0142adu nie rotuje w takim tempie.<\/p>\n\n\n\n
<\/span>Mars w popkulturze<\/span><\/h2>\n\n\n\nMars od lat funkcjonuje w \u015bwiadomo\u015bci wielu tw\u00f3rc\u00f3w i odbiorc\u00f3w kultury. Dzieje si\u0119 tak g\u0142\u00f3wnie za spraw\u0105 jego parametr\u00f3w zbli\u017conych do ziemskich, nie tylko dotycz\u0105cych skalnej powierzchni czy mo\u017cliwo\u015bci wyst\u0119powania wody, ale te\u017c tych odnosz\u0105cych si\u0119 do czasu – doby i roku marsja\u0144skiego. Dawa\u0142o to przypuszczenia, \u017ce mo\u017ce rozwija\u0107 si\u0119 tam inteligentne \u017cycie. Wyobra\u017ani\u0119 pobudza te\u017c intensywnie czerwona barwa planety.<\/strong><\/p>\n\n\n\nJu\u017c Johannes Kepler w XVII wieku przewidywa\u0142, \u017ce Mars mo\u017ce mie\u0107 dwa ksi\u0119\u017cyce, cho\u0107 odkrycia tego dokonano blisko 200 lat p\u00f3\u017aniej. Wizja istnienia \u017cycia na Marsie sta\u0142a si\u0119 inspiracj\u0105 do powstania opublikowanej w 1898 roku przez H.G. Wellsa powie\u015bci Wojna \u015bwiat\u00f3w<\/em><\/strong>, w kt\u00f3rej Marsjanie dokonali inwazji na Ziemi\u0119, uciekaj\u0105c ze swojej umieraj\u0105cej planety. Ksi\u0105\u017cka pos\u0142u\u017cy\u0142a Orsonowi Wellesowi do stworzenia radiowej adaptacji w 1938 roku. Nadana jako relacja na \u017cywo, wywo\u0142a\u0142a panik\u0119 w\u015br\u00f3d mieszka\u0144c\u00f3w New Jersey, kt\u00f3rzy my\u015bleli, \u017ce atak faktycznie nast\u0105pi\u0142.<\/p>\n\n\n\nKim Stanley Robinson napisa\u0142 trylogi\u0119 ksi\u0105\u017cek Czerwony Mars<\/em> (1992), Zielony Mars<\/em> (1994) i B\u0142\u0119kitny Mars<\/em> (1996) przedstawiaj\u0105cych jego wyobra\u017cenie na temat kolonizacji Marsa i dostosowania go do potrzeb ludzi. Skupi\u0142 si\u0119 w niej na aspekcie budowy zupe\u0142nie nowego spo\u0142ecze\u0144stwa.<\/p>\n\n\n\nW Polsce to Stanis\u0142aw Lem jako pierwszy w swojej tw\u00f3rczo\u015bci poruszy\u0142 temat Marsa. <\/strong>W powie\u015bci Cz\u0142owiek z Marsa <\/em>z 1947 roku przedstawi\u0142 niejako w\u0142asn\u0105 wizj\u0119 Wojny \u015bwiat\u00f3w. <\/em>Pojawi\u0142 si\u0119 w niej motyw braku porozumienia pomi\u0119dzy istotami pochodz\u0105cymi z innych cywilizacji. Lem powr\u00f3ci\u0142 do tego tematu dopiero w 1971 roku w opowiadaniu Ananke<\/em>, gdzie zaprezentowa\u0142 temat s\u0142ynnych kana\u0142\u00f3w marsja\u0144skich oraz bada\u0144 Czerwonej Planety.<\/p>\n\n\n\nKnights of Cydonia<\/em>, utw\u00f3r z p\u0142yty Black Holes And Revelations brytyjskiej grupy rockowej Muse, traktowa\u0142 o Cydonii – obszarze na Marsie, na kt\u00f3rym wida\u0107 Marsja\u0144sk\u0105 Twarz, tw\u00f3r geologiczny przypominaj\u0105cy ludzk\u0105 twarz. Kazik Staszewski, wokalista zespo\u0142u Kult, na swoj\u0105 drug\u0105 solow\u0105 p\u0142yt\u0119 Melassa<\/em> nagra\u0142 piosenk\u0119 o inwazji Marsjan na Polsk\u0119 pod tytu\u0142em Mars Napada.<\/em> W kulturze masowej wci\u0105\u017c funkcjonuje znana z kresk\u00f3wek Zwariowane Melodie posta\u0107 Marsjanina Marvina, kt\u00f3ra pojawi\u0142a si\u0119 w telewizji ju\u017c w 1948 roku.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"Mars to czwarta planeta Uk\u0142adu S\u0142onecznego, kt\u00f3ra jest po\u0142o\u017cona mi\u0119dzy Ziemi\u0105 a pasem planetoid przed orbit\u0105 Jowisza. Nazwana na cze\u015b\u0107 rzymskiego boga wojny od lat rozbudza wyobra\u017ani\u0119 zwolennik\u00f3w eksploracji kosmosu Ile godzin trwa marsja\u0144ska doba? Mars – czwarta planeta w Uk\u0142adzie S\u0142onecznym Mars jest czwart\u0105 planet\u0105 w kolejno\u015bci liczonej od s\u0142o\u0144ca – poprzedzaj\u0105 go Merkury, […]<\/p>\n","protected":false},"author":6,"featured_media":8685,"comment_status":"open","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_acf_changed":false,"footnotes":""},"categories":[3],"tags":[31],"class_list":["post-8666","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-poradniki","tag-nauka"],"acf":[],"yoast_head":"\n
Mars - najwa\u017cniejsze informacje: doba na Marsie, charakterystyka, pory roku – Scroll<\/title>\n\n\n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\t\n\t\n\t\n\n\n\n\n\n\t\n\t\n\t\n